Zasady techniki prawodawczej

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”
Nazwa potoczna	Zasady techniki prawodawczej
Skrót nazwy	ZTP
Państwo	Polska
Data wydania	20 czerwca 2002
Miejsce publikacji	Dz.U. z 2002 r. nr 100, poz. 908
Tekst jednolity	Dz.U. z 2016 r. poz. 283
Data wejścia w życie	1 sierpnia 2002
Rodzaj aktu	rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów RP
Przedmiot regulacji	reguły konstruowania aktów normatywnych
Status	obowiązujący
Ostatnio zmieniony przez	Dz.U. z 2015 r. poz. 1812
Wejście w życie ostatniej zmiany	1 marca 2016
	Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych

Zasady techniki prawodawczej, ZTP – reguły konstruowania aktów normatywnych przez legislatorów, często same ujmowane w formie aktu prawnego.

Obowiązujące ZTP w Polsce

W Polsce ZTP stanowią załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz.U. z 2016 r. poz. 283), wydanego na podstawie art. 14 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz.U. z 2022 r. poz. 1188).

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 listopada 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz.U. z 2015 r. poz. 1812) wprowadza zmiany w ZTP, m.in. dopuszcza możliwość stosowania w akcie normatywnym przepisów epizodycznych. Przepisy te będą wprowadzać odstępstwa od przepisów, których obowiązywanie ograniczono czasowo. Zmiany w ZTP weszły w życie z dniem 1 marca 2016 r.

ZTP wprowadzono w drodze rozporządzenia w celu nadania im mocy powszechnie obowiązującej przy jednoczesnym uniknięciu problemów związanych z niezgodnością dwóch ustaw. Choć jest to akt prawny o randze niższej niż ustawa, zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego rozumieniem zasady demokratycznego państwa prawnego, wszystkie akty normatywne muszą odpowiadać pewnym wymogom technicznym, które są dorobkiem doktryny, a zostały jedynie wyrażone w wyżej wymienionym rozporządzeniu. Akty normatywne muszą odpowiadać wymogom zasad techniki prawodawczej, ponieważ są one elementem zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), ale zasad płynących z Konstytucji nie można wprost utożsamiać z ZTP.

Historia ZTP w Polsce

Pierwszym polskim zbiorem zasad techniki prawodawczej wydanym w formie aktu prawnego był okólnik Ministra Spraw Wewnętrznych Nr 99 (OL. 2048/2) z dnia 2 maja 1929 w sprawie zbioru zasad i form technicznego opracowywania ustaw i rozporządzeń, opublikowany w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych nr 7 z 1929 r. pod pozycją 147.

Kolejnym aktem, skierowanym już do całej administracji państwowej było zarządzenie nr 55-63/4 Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 maja 1939 r. Zarządzenie to nie zostało opublikowane w formie przewidzianej dla aktów normatywnych, ukazało się natomiast w formie publikacji książkowej (Zasady techniki prawodawczej (obowiązujące w zakresie prac prawodawczych Rządu stosownie do zarządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 maja 1939 r. nr 55-63/4), Warszawa 1939).

Następcą tego zarządzenia było zarządzenie nr 238 Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1961 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej. Ono również nie zostało opublikowane w jakimkolwiek dzienniku urzędowym i ukazało się jako publikacja książkowa (Zasady techniki prawodawczej, Warszawa 1962).

Kolejnym, czwartym zbiorem była uchwała nr 147 Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (M.P. z 1991 r. nr 44, poz. 310). Uchwała ta utraciła moc obowiązującą w 2001 r. i rok później została zastąpiona opisanym powyżej rozporządzeniem.

Europejskie ZTP

Instytucje legislacyjne Unii Europejskiej, działając w porozumieniu, przyjęły wspólne wytyczne dla swoich służb legislacyjnych. Stosuje się je przy tworzeniu aktów prawa europejskiego wtórnego przez Parlament Europejski, Komisję Europejską oraz Radę Europejską.

Zobacz też

Książki dotyczące ZTP

Jan Aker, Cezary Berezowski, Roman Hausner, Ludwik Krajewski, Zasady techniki ustawodawczej, Warszawa 1934
Sławomira Wronkowska, Maciej Zieliński, Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych, Wydawnictwo URM, Warszawa 1993
Sławomira Wronkowska, Maciej Zieliński, Zasady techniki prawodawczej. Komentarz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997, ISBN 83-7059-311-9
Tomasz Bąkowski, Piotr Bielski, Krzysztof Kaszubowski, Marcin Kokoszczyński, Jakub Stelina, Jarosław Warylewski, Grzegorz Wierczyński, Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2003, ISBN 83-7284-928-5
Sławomira Wronkowska, Maciej Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2004, ISBN 83-7059-667-3; wyd. 2 Warszawa 2012, ISBN 978-83-7666-159-9
Michał Błachut, Włodzimierz Gromski, Jacek Kaczor, Technika prawodawcza, C.H.Beck, Warszawa 2008, ISBN 978-83-7483-693-7
Andrzej Malinowski (red.), Zarys metodyki pracy legislatora. Ustawy. Akty wykonawcze. Prawo miejscowe, LexisNexis, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7620-244-0
Grzegorz Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7601-907-9; wyd. 2 Warszawa 2016, ISBN 978-83-8092-237-2

Linki zewnętrzne

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz.U. z 2016 r. poz. 283)
Wspólny przewodnik praktyczny przeznaczony dla osób redagujących akty prawne Unii Europejskiej
Zapewnienie skuteczności prawu Unii Europejskiej w prawie polskim. Wytyczne polityki legislacyjnej i techniki prawodawczej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2003. rcl.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-22)].
Międzyinstytucjonalny przewodnik redakcyjny Urzędu Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich
Marek Sondej Systematyzacja jednostek redakcyjnych uchwały, prawo.pl, dostęp 8 maja 2024

Artykuł uwzględnia ograniczony pod względem terytorialnym stan prawny na 1 marca 2016. Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.