Zasłonak ziarnisty

gatunek grzybów

Zasłonak ziarnisty (Cortinarius olidus J.E. Lange) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Zasłonak ziarnisty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak ziarnisty

Nazwa systematyczna
Cortinarius olidus J.E. Lange
Fl. Agaric. Danic. 5(Taxon. Consp.): III (1940)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go Jakob Emanuel Lange w 1940 r.[1] Synonimy[2]:

  • Cortinarius olidus J.E. Lange 1935
  • Cortinarius olidus var. camptophyllus Rob. Henry & Ramm 1989
  • Cortinarius olidus var. caput-megaerae Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux 2000
  • Cortinarius olidus var. roseophyllus Palazón, Cadiñanos, Pöder & Cors. Gut. 2009
  • Phlegmacium olidum (J.E. Lange) M.M. Moser 1953

Polską nazwę podał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 4–9 cm, początkowo półkulisty, potem łukowaty, w końcu płasko rozpostarty, bez garba. Brzeg długo podwinięty, gładki, u młodych owocników połączony z trzonem białą zasnówką. Powierzchnia włóknista lub pokryta drobnymi, przylegającymi łuseczkami, czasami delikatnie łuskowata, zwłaszcza na środku. W stanie wilgotnym jest lepki i błyszczący, w stanie suchym jedwabiście błyszczący. Barwa ochrowożółta do ochrowobrązowej, czasami z oliwkowym lub czerwonawobrązowym odcieniem[4].

Blaszki

Szeroko przyrośnięte, początkowo kremowe, potem od zarodników ochrowobrązowe do brudnordzawobrązowych[4].

Trzon

Wysokość 4–9 cm, grubość 1–1,7 cm, wrzecionowaty lub pałkowaty, pełny. W młodych owocnikach jest pokryty białą zasnówką, w dojrzałych górą białawy, dołem ochrowy[4].

Miąższ

Biały, Zapach i smak trawiasty[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znane jest występowanie Cortinatius olidus w większości krajów Europy[5] i na jednym stanowisku w zachodniej części Ameryki Północnej[6]. Do 2003 r. znane było tylko jedno jego stanowisko w Polsce. Podał je Stanisław Domański w 1960 r. w Bieszczadzkim Parku Narodowym[3]. Władysław Wojewoda, który przytoczył to stanowisko dodaje uwagę, że rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia tego gatunku w Polsce nie są znane[3]. Na Słowacji nie jest rzadki[4].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach liściastych i mieszanych[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-01].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-01].
  3. a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Mapa występowania Cortinarius olidus na świecie [online] [dostęp 2021-01-01].
  6. Discover Life [online] [dostęp 2021-01-01].