Zaraźnica gałęzista

(Przekierowano z Zaraza gałęzista)

Zaraźnica gałęzista, zaraza gałęzista[4] (Phelipanche ramosa (L.) Pomel) – gatunek byliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). We florze Polski jest kenofitem[5][4]. Roślina pasożytnicza.

Zaraźnica gałęzista
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

zarazowate

Rodzaj

zaraźnica

Gatunek

zaraźnica gałęzista

Nazwa systematyczna
Phelipanche ramosa (L.) Pomel
Bull. Soc. Sci. Phys. Algérie 11: 103 (1874)[3]
Synonimy
  • Orobanche ramosa L.[3]

Zasięg występowania

edytuj

Występuje w Afryce Północnej, w południowej i południowo-wschodniej Europie oraz w Azji Zachodniej i na Kaukazie. Pojawia się też gdzieniegdzie poza tymi rejonami[6]. W Polsce podawana była dawniej z Pomorza Zachodniego, Kujaw, Wielkopolski, Śląska, Lubelszczyzny, Niziny Sandomierskiej[7].

Morfologia

edytuj
 
Kwiat
Łodyga
Gałęzista, bladożółta, cienka, gruczołowato owłosiona, okryta drobnymi łuskami, do 40 cm wysokości.
Kwiaty
Grzbieciste, na bardzo krótkich szypułkach, wyrastające w kątach przysadek. Każdy kwiat z dwoma podkwiatkami. Kielich dzwonkowaty, 4-ząbkowy. Korona kwiatu przewężona koło nasady pręcików, bladożółtawa z niebieskim lub fioletowym brzegiem, długości 10–17 mm. Warga górna dwułatkowa. Znamię białawe lub niebieskawe[8].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

W latach 2004–2014 roślina była objęta w Polsce ochroną ścisłą, od 2014 roku podlega częściowej ochronie gatunkowej[9].

Roślina jest umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[10] w grupie gatunków rzadkich, potencjalnie zagrożonych (kategoria zagrożenia R).

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. a b Óscar Sánchez Pedraja, Gonzalo Moreno Moral, Luis Carlón, Renata Piwowarczyk, Manuel Laínz i Gerald M. Schneeweiss: Phelipanche. [w:] Index of Orobanchaceae [on-line]. Grupo botanico cantabrico. [dostęp 2022-12-04].
  4. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 129, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
  6. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17]. (ang.).
  7. Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  8. W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
  9. Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
  10. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.