Zaraza błękitnawa

Zaraza błękitnawa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	zarazowate
Rodzaj	zaraza
Gatunek	zaraza błękitnawa
	Nazwa systematyczna
	Orobanche coerulescens Stephan ex Willd.; Sp. pl. 3(1):349. 1800
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zaraza błękitnawa (Orobanche coerulescens Stephan ex Willd.) – gatunek rośliny z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae).

Nazewnictwo

Ma liczne synonimy nazwy łacińskiej^[3]

Orobanche ammophila C. A. Mey.
Orobanche bodinieri H. Lév.
Orobanche canescens Bunge
Orobanche japonensis Makino
Orobanche korshinskyi Novopokr.
Orobanche mairei H. Lév.
Orobanche nipponica Makino

Zasięg występowania

Występuje w środkowej, południowej i południowo-wschodniej Europie oraz na obszarach Azji o umiarkowanym klimacie^[3]. W Polsce jest bardzo rzadka. Podawana była tylko w starszej literaturze ze stanowisk nad dolną Wisłą w północnej części kraju^[4].

Morfologia

Łodyga: Żółtawa, w górnej części gęsto, wełniście, biało owłosiona i pokryta łuskami.
Kwiaty: Grzbieciste, zebrane w jajowatolancetowaty, gęsty kłos. Łatki kielicha jajowatolancetowate, do połowy dwudzielne. Korona kwiatu najwęższa w środku, łukowato zgięta, niebieskolila, w nasadzie żółtawobiała, długości 10–23 mm. Znamię żółtawobiałe^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Jest rośliną bezzieleniową i, jak wszystkie zarazy, pasożytem. Kwitnie od czerwca do lipca. Pasożytuje na różnych gatunkach krwawnika oraz bylicy^[6].

Zagrożenia i ochrona

W latach 2004-2014 roślina była objęta w Polsce ochroną ścisłą, od 2014 roku podlega częściowej ochronie gatunkowej^[7]. Roślina jest umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)^[8] w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię CR (krytycznie zagrożony)^[9]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin^[10] w grupie gatunków krytycznie zagrożonych (kategoria zagrożenia CR).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17]. (ang.).
↑ Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17]. (ang.).

[C-4] Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.

[szafer-5] W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.

[rutkowski-6] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[rozp2014-7] Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.

[redlist-8] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[10] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]