Zamek Andrychowski

Zamek Andrychowski
	nr rej. A-673/M
	; Klasycystyczny parterowy pałac Bobrowskich
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Andrychów
Styl architektoniczny	klasycystyczny
Kondygnacje	1
	Położenie na mapie Andrychowa Zamek Andrychowski
	Położenie na mapie Polski Zamek Andrychowski
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Zamek Andrychowski
	Położenie na mapie powiatu wadowickiego Zamek Andrychowski
	Położenie na mapie gminy Andrychów Zamek Andrychowski
	49°51′14,785″N 19°20′32,140″E/49,854107 19,342261
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek Andrychowski nazywany również Pałacem Bobrowskich – dwór w centrum Andrychowa otoczony parkiem ze stawem.

Pochodzenie nazwy

Nazwa "Zamek" występuje w oficjalnych dokumentach już w roku 1761. Nazwa ta związana jest z pierwotnym obronnym charakterem tego miejsca (prawdopodobnie istniał tu dwór obronny). Dwory takie były powszechnie (rozpowszechnione w Polsce w XVI w.) budowane przez zamożną szlachtę, zachowując schemat średniowiecznych, małych założeń zamkowych o zredukowanym programie budowlanym. W literaturze określa się je również mianem fortalitium.

Stan obecny

Klasycystyczny, parterowy, murowany dwór jest podpiwniczony, przykrywają go niskie dachy siodłowe. Obecnie na planie podkowy. Część środkową zdobi portyk z czterema kolumnami doryckimi i trójkątnym frontonem w którym znajdują się herby: Jastrzębiec Bobrowskich i Poraj Męcińskich z których pochodziła żona Stefana Bobrowskiego. Od tyłu posiada wydatny ryzalit. Okna duże, półkolisto zamknięte lub prostokątne. Od południowego zachodu znajduje się narożnikowa baszta.

Pałac Bobrowskich w Andrychowie

Dwór otacza pozostałość dworskiego założenia parkowego. Obok dworu wolnostojący budynek powozowni, obecnie wykorzystany jako lokal gastronomiczny.

Herb Bobrowskich
Herb Męcińskich

Historia

W literaturze nie podaje się dokładnej daty powstania. Dwór murowany (prawdopodobnie wcześniej istniała drewniana rezydencja o charakterze obronnym) zbudował Marian Przyłęcki, właściciel klucza wieprzowskiego, który w 1. połowie XVII w. przeniósł tutaj swoją siedzibę z Wieprza. Dwór miał charakter obronny: otaczały go trzy stawy oraz fosa (staw od strony rynku został zasypany w 1875 roku). W sali z przylegającej doń wieżyczką odbył się jeden ze zjazdów Konfederacji Barskiej. W 1756 roku dwór stał się własnością rodziny Ankwiczów h. Abdank. Hrabiowie Bobrowscy w XIX wieku poszerzyli istniejący dwór o dwa skrzydła nadając mu kształt podkowy. Główne wejście usytuowano od północy ponieważ tam wytyczono gościniec.

Bibliografia

Andrzej Zwoliński: Miasto Ankiwczów z dziejów Andrychowa. Kraków: Drukarnia Akcydensowa, 1993.
Dwa wieki miasta Andrychowa. Kraków: 1967.
„Nowiny Andrychowskie”. 4/2000.