Wikipedia

Zabójstwo Johna Lennona

zamach na życie Johna Lennona, dokonany 8 grudnia 1980

Zabójstwo Johna Lennona – zabójstwo dokonane 8 grudnia 1980 roku w godzinach wieczornych w Nowym Jorku[1].

Zabójstwo Johna Lennona
Ilustracja
John Lennon z Yoko Ono (1980)
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Nowy Jork

Miejsce

Dakota, Nowy Jork

Data

8 grudnia 1980

Liczba zabitych

1

Liczba rannych

0

Typ ataku

zabójstwo z użyciem broni palnej

Sprawca

Mark David Chapman

Położenie na mapie Manhattanu
Mapa konturowa Manhattanu, w centrum znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie stanu Nowy Jork
Mapa konturowa stanu Nowy Jork, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Położenie na mapie Nowego Jorku
Mapa konturowa Nowego Jorku, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia40°46′35,6″N 73°58′34,8″W/40,776556 -73,976333

Brytyjski muzyk John Lennon, członek zespołu The Beatles, został zastrzelony w bramie Dakoty, rezydencji w której mieszkał[1]. Sprawcą tego czynu okazał się Amerykanin – Mark David Chapman, fan Beatlesów, mieszkaniec Honolulu na Hawajach. Chapman stwierdził, że był rozgniewany stylem życia i publicznymi wypowiedziami Lennona, zwłaszcza jego szeroko nagłośnioną uwagą o Beatlesach, którzy są „bardziej popularni niż Jezus”[2][3], oraz tekstami późniejszych piosenek muzyka – „God” i „Imagine”. Chapman powiedział również, że zainspirowała go fikcyjna postać Holdena Caulfielda z powieści J.D. Salingera Buszujący w zbożu[4].

Chapman planował to zabójstwo od kilku miesięcy. Rankiem 8 grudnia czekał na Lennona przy Dakocie. Tego samego dnia osobiście spotkał swojego idola, który podpisał dla niego kopię albumu Double Fantasy[5][6][7][8]. Wcześniej muzyk pojechał z żoną Yoko Ono na sesję nagraniową w Record Plant Studio[9]. Późnym wieczorem Lennon i Ono wrócili do Dakoty. Gdy para szła w kierunku bramy budynku, Chapman wystrzelił z rewolweru kalibru .38 pięć pocisków, z których cztery trafiły Lennona w plecy. Chapman pozostał na miejscu zbrodni do czasu aresztowania, czytając Buszującego w zbożu. Lennon został przewieziony radiowozem do Roosevelt Hospital, gdzie po przyjeździe stwierdzono jego zgon[10][11].

Zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i na całym świecie zapanowała atmosfera żałoby. Tłumy zgromadziły się przed Roosevelt Hospital i przed Dakotą. Ludzie w okolicznych budynkach stawiali w oknach zapalone świece[12], co najmniej trzech fanów Beatlesów popełniło samobójstwo. Lennon został skremowany na cmentarzu Ferncliff w Hartsdale w stanie Nowy Jork w dniu 12 grudnia; prochy zostały przekazane Ono, która zamiast organizowania pogrzebu, poprosiła o 10 minut ciszy na całym świecie dla uczczenia pamięci jej męża[13]. W późniejszym czasie Chapman przyznał się do zamordowania Lennona i za morderstwo drugiego stopnia otrzymał wyrok 20 lat do dożywocia[14][15]. Od 2000 roku może ubiegać się o zwolnienie warunkowe, jednak za każdym razem jego wnioski są opiniowane negatywnie (ostatni raz w 2020)[14][16]. W 2022 roku Chapman ponownie (po raz dwunasty) podjął się próby uzyskania zwolnienia warunkowego[17].

Wydarzenia poprzedzające morderstwo

edytuj

8 grudnia 1980

edytuj

Tego dnia rano amerykańska fotograf i portrecistka Annie Leibovitz pojechała do mieszkania Lennonów, aby zrobić im sesję zdjęciową dla magazynu Rolling Stone[18]. Leibovitz początkowo obiecała im, że zdjęcie ich obu razem znajdzie się na okładce magazynu. Później wykonała kilka zdjęć samego Johna Lennona, z których jedno pierwotnie miało znajdować się na okładce jednego z numerów[19]. Lennon nalegał jednak, aby zarówno on, jak i jego żona byli na okładce. Później Leibovitz stwierdziła, że: „Nikt nie chciał jej (Ono) na okładce”[20]. Po zrobieniu zdjęć opuściła ich mieszkanie. Po sesji zdjęciowej Lennon udzielił swojego ostatniego wywiadu DJ-owi z San Francisco, Dave'owi Sholinowi, na temat jednego z programów muzycznych, który miał być wyemitowany w Radiu RKO[21]. Około 4:30 Lennon i Ono pojechali do wytwórni Record Plant Studio[9] (inne źródła jako miejsce docelowe podają Hit Factory)[22], aby popracować nad piosenką „Walking on Thin Ice” (piosenka Ono z udziałem Johna grającego na gitarze)[22].

Sprawca

edytuj
Osobny artykuł: Mark David Chapman.

Mark David Chapman, (ur. 10 maja 1955)[15], 25-letni ochroniarz z Honolulu na Hawajach[23], był fanem Beatlesów. Twierdził, że zdenerwowała go szeroko nagłośniona uwaga Lennona z 1966 roku o tym, że grupa jest „bardziej popularna niż Jezus”[2], a zwłaszcza teksty późniejszych piosenek Lennona. Z biegiem czasu powieść J.D. Salingera Buszujący w zbożu nabrała dla Chapmana wielkiego osobistego znaczenia, do tego stopnia, że chciał on wzorować swoje życie na bohaterze powieści, Holdenie Caulfieldzie[24]. Do chwili popełnienia zbrodni nie był skazany prawomocnym wyrokiem za żadne przestępstwo[25]. Chapman pierwotnie planował zabić Lennona już w październiku 1980, ale ostatecznie zmienił zdanie i wrócił do domu[26][27].

6 grudnia 1980 roku ponownie przyleciał do amerykańskiej metropolii[27]. 8 grudnia rano Chapman opuścił swój pokój w hotelu Sheraton[28], pozostawiając rzeczy osobiste, które później znalazła policja. Kupił egzemplarz Buszującego w zbożu, w którym napisał adnotację „To jest moje oświadczenie”[15], podpisując ją „Holden Caulfield”. Następnie Chapman czekał na Lennona przed Dakotą, spędził większość dnia w pobliżu wejścia do posiadłości, rozmawiając z fanami i portierem. Później Mark spotkał gosposię zatrudnioną przez muzyka, która wracała ze spaceru z pięcioletnim synem Lennona, Seanem[29]. Chapman podszedł do niej, uścisnął dłoń Seana i powiedział, że to piękny chłopiec, cytując piosenkę Lennona „Beautiful Boy (Darling Boy)”[29].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Les Ledbetter, John Lennon of Beatles Is Killed; Suspect Held in Shooting at Dakota; Wife Reported Unhurt John Lennon Shot to Death; Suspect Is Seized at Dakota Obtained Autograph Earlier 'Crouching in Archway' Continued to Write Songs Emblem of the 60's (Published 1980), „The New York Times”, 9 grudnia 1980, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  2. ↑ a b Jordan Runtagh, When John Lennon's 'Jesus' Controversy Turned Ugly [online], Rolling Stone, 29 lipca 2016 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  3. ↑ Let me take you down : inside the mind of Mark David Chapman, the man who killed John Lennon, New York, N.Y. : Villard Books, 1992, s. 118, ISBN 978-0-679-41144-4 [dostęp 2020-12-02].
  4. ↑ Mroczna legenda zabójstwa Johna Lennona [online], www.fronda.pl [dostęp 2020-12-02] (pol.).
  5. ↑ Sceny zbrodni w RMF FM. Dlaczego zginał John Lennon?! [online], RMF FM [dostęp 2020-12-02] (pol.).
  6. ↑ The Last Day in the Life [online], Time, 19 października 2010 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-19].
  7. ↑ Death of John Lennon - 1980 Year in Review [online], UPI [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  8. ↑ Mark David Chapman, the man who killed John Lennon [online], The Crime Library, 13 maja 2008 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-13].
  9. ↑ a b Eight Days in the Studio with John Lennon and Yoko Ono [online], NPT Media Update, 18 listopada 2010 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  10. ↑ John Lennon's surgeon recalls the chaotic night he died [online], HelloGiggles [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  11. ↑ John Lennon. Śmierć przed Dakotą [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-12-02].
  12. ↑ WABC 77 New York - Night of John Lennon Coverage - Howard Hoffman - Dec 9 1980 (1/4) [online], YouTube.
  13. ↑ John Lennon's Death: 10 Minutes Of Global Silence [online] [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  14. ↑ a b Alyssa Choiniere, Mark David Chapman Now: Where Is John Lennon’s Killer Today in 2020? [online], Heavy.com, 16 października 2020 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  15. ↑ a b c Tarkan Rosenberg, Why Did Mark David Chapman Kill John Lennon? [online], ThoughtCo [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  16. ↑ Mark David Chapman, man who killed John Lennon, said in parole hearing he wanted 'glory' [online], ABC News [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  17. ↑ USA. Zabójca Johna Lennona ubiega się o przedterminowe zwolnienie. Mark David Chapman stanie przed sądem - TVN24 [online], TVN24 [dostęp 2022-09-10].
  18. ↑ Keith Badman, After the break-up, 1970-2001, Omnibus, 2001, s. 270–272, ISBN 978-0-7119-8307-6 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  19. ↑ Hours After This Picture Was Taken John Lennon Was Dead [online], Buzzle.com, 4 stycznia 2006 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2006-01-04].
  20. ↑ Naked Lennon [online], famouspictures.org, 17 lutego 2014 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-17].
  21. ↑ John Lennon Remembered [online], CBS News, 10 grudnia 2005 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-12-10].
  22. ↑ a b Kurt Loder, John Lennon: The Last Session, Rolling Stone, 22 stycznia 1981 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  23. ↑ Mark David Chapman [online], www.rottenlibrary.net [dostęp 2020-12-02].
  24. ↑ Mark Chapman: the Man Who Shot Lennon [online], PEOPLE.com [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  25. ↑ John Lennon's Killer Mark David Chapman Denied Parole for Seventh Time [online], ABC News [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  26. ↑ John Lennon signs an autograph for Mark Chapman - his murderer, 1980 [online], Rare Historical Photos, 5 stycznia 2014 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  27. ↑ a b Descent into Madness [online], PEOPLE.com [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  28. ↑ Bill Prochnau, A Strange Young Man Who Stopped the Music, „The Washington Post”, 10 grudnia 1980, ISSN 0190-8286 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  29. ↑ a b The shooting of John Lennon: Will Mark David Chapman ever be released? [online], www.msn.com [dostęp 2020-12-02].
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Zabójstwo_Johna_Lennona&oldid=74272300”