Złoty cielec

Złoty cielec (hebr. ‏עגל הזהב‎, egel ha-zahaw, dosł. „złoty cielec”) – przedmiot kultu (idol) stworzony przez Aarona na życzenie Izraelitów podczas nadspodziewanie długiej nieobecności Mojżesza. Po hebrajsku, w kulturze współczesnej, wydarzenie to nosi nazwę „Cheta ha'Egel” (חטא העגל) – grzech cielca. Opis tego zdarzenia znajduje się w 32 rozdziale Księgi Wyjścia. Temat złotego cielca podejmuje również sura Al-Bakara Koranu.

Adoracja złotego cielca (mal. Nicolas Poussin, 1633)

Król Jeroboam składający ofiarę złotemu cielcowi (mal. J.H. Fragonard, 1752)

Streszczenie wydarzenia

Gdy Mojżesz przebywał na Górze Synaj, by otrzymać Dekalog, pozostawił Izraelitów samych na czterdzieści dni. Ci, bojąc się, że opuścił ich na dobre (niejako wraz z samym Bogiem), poprosili Aarona o stworzenie wizerunku Boga, który wyprowadziłby ich z Egiptu, któremu mogliby oddawać cześć i który by ich dalej prowadził przez pustynię. Aaron nakazał zebranie kolczyków Izraelitów, następnie przetopił je i stworzył posąg złotego cielca, a także ołtarz, przed którym następnego dnia złożono ofiary i bawiono się.

Bóg Jahwe zorientował się wtedy, że lud sprzeniewierzył się mu i zaplanował jego wyniszczenie. Nie zrobił tego po gorących prośbach Mojżesza. Jednak sam Mojżesz po zejściu z Synaju nie był w stanie opanować swego gniewu, zniszczył trzymane w rękach tablice Dekalogu. Posąg spalił w ogniu, starł go na proszek, wrzucił do wody i nakazał Izraelitom jej wypicie. Zażądał także wyjaśnień od Aarona, który przyznał się do stworzenia cielca. Następnie Mojżesz zebrał synów Lewiego i nakazał im zabicie pozostałych mężczyzn (około trzech tysięcy).

Później Bóg wezwał Mojżesza ponownie na górę Synaj, gdzie wykonano jeszcze raz zniszczone przez Mojżesza tablice Dekalogu.