Yiguandao
Yiguandao (chiń. 一貫道; pinyin Yīguàndào; dosł. „Jedna i Niezmienna Droga”) lub Tiandao (chiń. 天道; pinyin Tiāndào; dosł. „Boska Droga”) – wywodzący się z Chin synkretyczny nowy ruch religijny, stanowiący obecnie trzecie co do wielkości wyznanie na Tajwanie[1]. Pomimo silnego zakorzenienia w kulturze chińskiej, aspiruje do miana religii uniwersalnej.
Historia
edytuj
Religia została założona na początku lat 30. XX wieku w chińskiej prowincji Szantung przez Zhang Tianrana (1889-1947) na bazie istniejących niewielkich, zamkniętych sekt taoistycznych. Zhang zjednoczył je i nastawił na działalność stricte prozelityczną, znosząc restrykcyjne praktyki takie jak obowiązkowy wegetarianizm i celibat, a także dokonując ujednolicenia obrzędów. W przeciągu kilkunastu lat ruch szybko się rozwinął, w czasie wojny chińsko-japońskiej (1937-1945) zapewniając sobie swobodę działalności dzięki kolaboracji z marionetkowym rządem Wang Jingweia, a po jej zakończeniu przechodząc do ścisłej współpracy z Kuomintangiem. Po dojściu do władzy komunistów w 1949 roku na yiguandao jako współpracowników dawnego reżimu spadły prześladowania; wielu wyznawców uciekło na Tajwan, a sama religia została w Chinach kontynentalnych wytępiona.
Po 1949 roku yiguandao odrodziło się na Tajwanie, pomimo początkowych prześladowań ze strony rządzącego Kuomintangu. Organizacja zdobyła sobie szereg wyznawców, wielu z nich wywodziło się ze środowisk biznesowych i stało się twarzami tajwańskiego boomu gospodarczego lat 60. i 70. W latach 80. yiguandao rozszerzyło swoją działalność na południowo-wschodnią Azję, Europę i Amerykę, pod koniec XX wieku powstały także pierwsze nowe wspólnoty w Chinach kontynentalnych.
Wspólnota yiguandao charakteryzuje się daleko posuniętą decentralizacją, co utrudnia ustalenie dokładnych statystyk. Oficjalnie istnieje 8 głównych grup tej religii, wiele wspólnot jest jednak całkowicie autonomicznych. Szacunki mówią o 6-7 milionach nawróconych na yiguandao, w tym ponad 2 milionach biorących regularny udział w obrzędach[2]. Wspólnota prowadzi szeroką działalność charytatywną, posiada kilkanaście szpitali, klinik medycznych i szkół pielęgniarskich[2].
Wierzenia
edytuj
Nowi wyznawcy religii przechodzą proces tajnych inicjacji, w trakcie których przekazywana im jest niebiańska nauka (dao). Inicjowany zostaje wyrwany z kołowrotu reinkarnacji i po śmierci pójdzie wprost do Nieba[1]. Yiguandao posiada rozbudowany panteon, za najważniejsze bóstwo uznawana jest jednak bogini Wusheng Laomu (無生老母), miłosierna matka wszechrzeczy. Zgodnie z nauczaniem yiguandao, wszystkie główne religie: buddyzm, konfucjanizm, taoizm, chrześcijaństwo i islam podążają jedną uniwersalną drogą, a Wusheng Laomu odbiera w nich cześć pod postacią Buddy, Allaha, Boga Ojca etc.[2] Wierni oczekują nadejścia posłanego przez nią Buddy Maitreji, który przyniesie światu powszechne zbawienie.
Podstawową praktyką religijną yiguandao jest nabożeństwo odprawianie przez odzianego w ceremonialne szaty kapłana i jego dwóch pomocników przed specjalnym ołtarzem, na którym znajdują się posągi bogów oraz zazwyczaj zdjęcie Zhanga Tianrana. Poza modlitwami i złożeniem ofiary pali się w jego trakcie kadzidła i wykonuje rytualne pokłony. Wyznawcy spotykają się także na wspólnym studiowaniu świętych pism i posiłkach (zazwyczaj wegetariańskich). Zalecana jest całkowita abstynencja od alkoholu[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Taiwan. Country Study Guide. T. 1. Strategic Information and Developments. Washington: International Business Publications, 2013, s. 119-120. ISBN 1-4387-7570-9.
- ↑ a b c Cheng-tian Kuo: Religion and Democracy in Taiwan. Albany: State University of New York Press, 2008, s. 66. ISBN 978-0-7914-7445-7.
Bibliografia
edytuj- Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices. edited by J. Gordon Melton and Martin Baumann. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2010.