Xylopia sericea

*Xylopia sericea*
	; Kwiaty gatunku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	magnoliopodobne
Rząd	magnoliowce
Rodzina	flaszowcowate
Rodzaj	Xylopia
Gatunek	Xylopia sericea
	Nazwa systematyczna
	Xylopia sericea A.St.-Hil.; Pl. Usuel. Bras. t. 33 1825
Synonimy
	Mayna sericea Spreng.; Unona carminativa Arruda; Unona fluminensis Vell.; Xylopia carminativa (Arruda) R.E. Fr.; Xylopia intermedia R.E. Fr.; Xylopicrum carminativum (Arruda) Kuntze;
	Mayna sericea Spreng.; Unona carminativa Arruda; Unona fluminensis Vell.; Xylopia carminativa (Arruda) R.E. Fr.; Xylopia intermedia R.E. Fr.; Xylopicrum carminativum (Arruda) Kuntze;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Xylopia sericea A.St.-Hil. – gatunek rośliny z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie w Kostaryce, Kolumbii, Wenezueli, Gujanie, Surinamie, Gujanie Francuskiej, Ekwadorze, Peru, Boliwii oraz Brazylii (w stanach Amazonas, Pará, Rondônia, Roraima, Bahia, Ceará, Maranhão, Pernambuco, Piauí, Goiás, Mato Grosso, Espírito Santo, Minas Gerais, Rio de Janeiro i Paraná oraz w Dystrykcie Federalnym)^[5]^[6]^[7].

Morfologia

Owoce

Pokrój: Zimozielone drzewo dorastające do 5–18 m wysokości^[6]. Korona jest kulista, otwarta. Pień jest cylindryczny o średnicy 25–35 cm^[8].
Owoce: Złożone z mieszków. Mają romboidalnie jajowaty kształt. Osiągają 1–1,5 cm długości^[6].

Biologia i ekologia

Rośnie w wiecznie zielonych lasach, lasach liściastych oraz na sawannach. Występuje na wysokości do 1200 m n.p.m.^[6] Najlepiej rośnie na dobrze przepuszczalnym, piaszczystym podłożu. Zazwyczaj rośnie w grupach. Preferuje stanowiska w pełnym nasłonecznieniu^[8].

Zastosowanie

Lokalnie ma zastosowanie w medycynie ludowej w leczeniu zaburzeń jelitowych^[8]. Olejek eteryczny z kory X. sericea ma umiarkowane działanie bakteriostatyczne i fungistatyczne. Olejek zawiera p-cymen (22,8%) i α-Gurjunen (13,8%)^[9]. Owoce zawierają diterpeny. Gatunek wykorzystywany jest również jako surowiec drzewny. Drewno jest lekkie, miękkie, ale wystarczająco elastyczne. Jest umiarkowanie trwałe, gdy pozostaje suche. Jest również łatwe do obróbki. Używana się go do produkcji masztów małych łodzi, kół pojazdów, itp. Nasiona bywają używane jako przyprawa. Włókno z kory jest używane w formie plecionki do ogrodzeń, aby zabezpieczyć bydło. Drzewo rzadko jest używane jako roślina ozdobna wzbogacająca krajobraz^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
↑ ^a ^b Xylopia sericea A.St.-Hil.. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
↑ Xylopia sericea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Xylopia sericea – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Xylopia sericea. Plantes & botanique. [dostęp 2015-07-07]. (fr.).
↑ Xylopia sericea A.St.-Hil.. [w:] Lista de Espécies da Flora do Brasil [on-line]. Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. [dostęp 2015-06-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Xylopia sericea. Useful Tropical Plants Database 2014. [dostęp 2015-06-18]. (ang.).
↑ Volatile constituents of Xylopia frutescens, X. pynaertii and X. sericea: Chemical and biological study. [w:] Phytotherapy Research, Volume 8, Issue 3, pages 166–169, May 1994 [on-line]. Wiley Online Library. [dostęp 2015-06-18]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).

[tpl-3] Xylopia sericea A.St.-Hil.. The Plant List. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).

[iucn-4] Xylopia sericea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Xylopia sericea – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-07-07]. (ang.).

[peb-6] Xylopia sericea. Plantes & botanique. [dostęp 2015-07-07]. (fr.).

[7] Xylopia sericea A.St.-Hil.. [w:] Lista de Espécies da Flora do Brasil [on-line]. Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. [dostęp 2015-06-18]. (ang.).

[utpd-8] Xylopia sericea. Useful Tropical Plants Database 2014. [dostęp 2015-06-18]. (ang.).

[9] Volatile constituents of Xylopia frutescens, X. pynaertii and X. sericea: Chemical and biological study. [w:] Phytotherapy Research, Volume 8, Issue 3, pages 166–169, May 1994 [on-line]. Wiley Online Library. [dostęp 2015-06-18]. (ang.).

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[8]

[9]