Xylopia aethiopica (Dunal) A.Rich. – gatunek rośliny z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie na obszarze od Senegalu i Sudanu na północy aż po Angolę i Mozambik na południu[5][6].

Xylopia aethiopica
Ilustracja
Owoce gatunku
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

magnoliowce

Rodzina

flaszowcowate

Rodzaj

Xylopia

Gatunek

Xylopia aethiopica

Nazwa systematyczna
Xylopia aethiopica (Dunal) A.Rich.
Hist. Phys. Cuba, Pl. Vasc. 53 1841[3]
Synonimy
  • Annona aethiopica (Dunal) Steud.
  • Habzelia aethiopica (Dunal) A.DC.
  • Habzelia aethiopica DC.
  • Unona aethiopica Dunal
  • Uvaria aethiopica (Dunal) A.Rich.
  • Xylopia dekeyzeriana De Wild.
  • Xylopia eminii Engl.
  • Xylopia gilletii De Wild.
  • Xylopicrum aethiopicum (Dunal) Kuntze[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Zimozielone drzewo dorastające do 30 m wysokości. Korona drzewa jest gęsta. Kora jest brązowo-szarawa, łatwo odrywa się od pnia[6].
Liście
Mają podłużny, eliptyczny lub owalny kształt. Mierzą 8–16,5 cm długości oraz 3–6,5 szerokości. Są skórzaste, aromatyczne. Wierzchołek jest zaokrąglony. Osadzone są na krótkich ogonkach liściowych[6].
Kwiaty
Pojedyncze lub zebrane w kłosach lub rozgałęzionych i wijących się wierzchotkach[6].
Owoce
Złożone z 7–24 rozłupni. Są soczyste. Mają zieloną, a później czerwonawą barwę[6].

Biologia i ekologia

edytuj

Rośnie w wilgotnych, wiecznie zielonych lasach. Występuje na wysokości do 1800 m n.p.m. Kwitnie od listopada do października, natomiast owoce pojawiają się od grudnia do lutego[6].

Zastosowanie

edytuj

Gatunek Xylopia aethiopica dawniej był często stosowany w Europie, obecnie wykazano jego działanie przeciwmalaryczne[7].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. a b Xylopia aethiopica (Dunal) A.Rich.. The Plant List. [dostęp 2015-08-22]. (ang.).
  4. Xylopia aethiopica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Xylopia aethiopica – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-08-22]. (ang.).
  6. a b c d e f Xylopia aethiopica. Plantes & botanique. [dostęp 2015-08-22]. (fr.).
  7. D. J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 761. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).