Wikipedia

Xi’an (1970)

chiński niszczyciel rakietowy

Xi’an (西安) – chiński niszczyciel rakietowy z lat 70. XX wieku, jedna z 17 zbudowanych jednostek typu 051. Okręt został zwodowany we wrześniu 1970 roku w stoczni Hongqi w Dalian, a do służby w Marynarce Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej wszedł 28 listopada 1974 roku. Jednostka, oznaczona numerem taktycznym 106 została wycofana ze służby we wrześniu 2007 roku, po czym przekształcona w hulk szkolny.

Xi’an (106)
Ilustracja
„Xi’an” w 1993 roku
Klasa

niszczyciel rakietowy

Typ

051

Oznaczenie NATO

Luda I

Historia
Stocznia

Hongqi, Dalian

Położenie stępki

1969

Wodowanie

wrzesień 1970

 Marynarka Wojenna Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
Wejście do służby

28 listopada 1974

Wycofanie ze służby

wrzesień 2007

Los okrętu

hulk szkolny

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 3670 ton
pełna: 3960 t

Długość

132 m
127,5 m między pionami

Szerokość

12,8 m

Zanurzenie

4,39 m (5,3 m z sonarem)

Napęd
2 turbiny parowe o łącznej mocy 53 MW (72 000 KM)
2 śruby
Prędkość

32 węzły

Zasięg

2970 Mm przy 18 w.

Sensory
radary Typ 354, Typ 515, Typ 352, Typ 343, Typ 751
sonar SJD-1
Uzbrojenie
początkowo: 4 działa uniwersalne kal. 130 mm (2 x II)
8 dział plot. kal. 57 mm (4 x II)
8 dział plot. kal. 25 mm (4 x II)
6 pocisków rakietowych Hai Ying-1 (2 x III)
2 wyrzutnie rgb (2 x XII)
4 miotacze i 2 zrzutnie bg, 38 min
Wyposażenie
system rozpoznania elektronicznego RW-23-1
Załoga

280

Multimedia w Wikimedia Commons

Projekt i budowa

edytuj
Osobny artykuł: Niszczyciele rakietowe typu 051.

Pod koniec lat 50. XX wieku Chińczycy uzyskali dostęp do dokumentacji technicznej najnowszych radzieckich niszczycieli proj. 41 i proj. 56[1]. Mimo pogorszenia stosunków dyplomatycznych między ZSRR a ChRL na początku lat 60. pozyskane plany zostały wykorzystane do zaprojektowania pierwszego rodzimego chińskiego typu tej klasy, a mianowicie niszczycieli typu 051[1]. Okręty w większości rozwiązań bazowały na jedynym zbudowanym niszczycielu proj. 41 - „Nieustraszimyj”, choć niektóre ulepszenia (m.in. lepsze rozplanowanie siłowni) zostały zaczerpnięte z budowanych seryjnie jednostek proj. 56[1]. Spory jak na chińskie doświadczenia stopień komplikacji konstrukcji oraz zerwanie współpracy z ZSRR (co spowodowało opuszczenie kraju przez wszystkich radzieckich specjalistów) zaowocowały znacznym spowolnieniem powstania finalnego projektu, co stało się dopiero w 1968 roku[2].

„Xi’an” (西安) zbudowany został w stoczni Hongqi w Dalian[3][4]. Stępkę okrętu położono w 1969 roku, zaś zwodowany został we wrześniu 1970 roku[3][5][a].

Dane taktyczno-techniczne

edytuj

Okręt był niszczycielem rakietowym o długości całkowitej 132 metrów (127,5 metra między pionami, 124 metry na wodnicy), szerokości całkowitej 12,8 metra i zanurzeniu 4,39 metra (5,3 metra z opływką sonaru)[5][6]. Wyporność normalna wynosiła 3250 ton, standardowa 3670 ton, zaś pełna 3960 ton[6][7]. Okręt napędzany był przez dwa zestawy turbin parowych o łącznej mocy 53 MW (72 000 KM), poruszające poprzez wały napędowe dwiema śrubami[8][9][b]. Parę dla turbin, podgrzewaną do temperatury 450 °C, dostarczały cztery kotły typu KW-41E, o ciśnieniu roboczym 64 at[10]. Maksymalna prędkość jednostki wynosiła 32 węzły, zaś ekonomiczna 18 węzłów[8][9][c]. Zasięg wynosił 5000 Mm przy prędkości 14 węzłów, 2970 Mm przy prędkości 18 węzłów i 1100 Mm przy prędkości 32 węzłów[6][7].

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z umieszczonych na dziobie i na rufie wież typu SМ-2-1 z podwójnymi armatami uniwersalnymi kalibru 130 mm L/58[5][10]. Masa naboju wynosiła 33,4 kg (w tym ładunku miotającego 15,1 kg), a donośność pozioma 27 800 metrów (21 000 metrów do celów powietrznych)[11]. Broń przeciwlotniczą stanowiły cztery zdwojone zestawy dział plot. ZIF-31 kal. 57 mm L/70 i cztery zdwojone zestawy dział plot. 2M-3M kal. 25 mm[5][11].

Uzbrojenie rakietowe stanowiły dwie potrójne wyrzutnie przeciwokrętowych pocisków rakietowych Hai Ying-1 (okręt przenosił sześć rakiet)[5][8]. Pocisk rozwijał prędkość 0,8 Ma, masa głowicy bojowej wynosiła 513 kg, zaś maksymalny zasięg wynosił 80 km[11]. Do zwalczania okrętów podwodnych służyły umieszczone na dziobie dwie 12-prowadnicowe wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych FQF-2500, a na rufie cztery miotacze i dwie zrzutnie bomb B-1[5][12]. Okręt miał też tory mieszczące maksymalnie 38 min, po demontażu zrzutni bomb głębinowych[5][8].

Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radar nawigacyjny Typ 751, radar dozoru ogólnego Typ 354, radar dozoru powietrznego Typ 515, radar kierowania ogniem artylerii głównej Typ 343, radar kierowania ogniem rakietowym Typ 352, sonar SJD-1 i czujniki systemu rozpoznania elektronicznego RW-23-1[5][8].

Załoga okrętu składała się z 45 oficerów oraz 235 podoficerów i marynarzy[8][9][d].

Służba

edytuj
 
„Xi’an” w Wuhan w 2011 roku

„Xi’an” został przyjęty do służby w Marynarce Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej 28 listopada 1974 roku[3][6]. Okręt otrzymał numer taktyczny 106[3][13]. „Xi’an” został przyporządkowany do Floty Północnej[14][15]. W maju 1980 roku „Xi’an”, „Yinchuan”, „Xining”, „Nanjing”, „Hefei” i „Nanning” uczestniczyły w zabezpieczeniu próby chińskiego pocisku balistycznego na Oceanie Spokojnym[15]. W latach 80., podczas okresowych prac stoczniowych, z okrętu zdemontowano cztery podwójne zestawy dział plot. ZIF-31 kal. 57 mm, instalując w zamian cztery zdwojone zestawy dział plot. W-11M kal. 37 mm; dodano także radar Typ 347 oraz zmodyfikowano sonar do standardu SJD-1N[5][8].

„Xi’an” został wycofany ze służby we wrześniu 2007 roku, po czym został przekształcony w hulk szkolny[5][14].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 61 podaje, że stępkę okrętu położono w 1968 roku.
  2. ↑ Sharpe 1991 ↓, s. 112 podaje, że moc siłowni okrętu wynosiłą 60 000 KM.
  3. ↑ Gogin 2021 ↓ podaje, że prędkość maksymalna okrętu wynosiła 35 węzłów.
  4. ↑ Sharpe 1991 ↓, s. 112 podaje, że załoga okrętu liczyła 285 osób, w tym 27 oficerów, zaś Gogin 2021 ↓ podaje, że liczebność załogi wynosiła 302 osoby.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Zawadzki 2020 ↓, s. 39.
  2. ↑ Zawadzki 2020 ↓, s. 39-40.
  3. ↑ a b c d Zawadzki 2020 ↓, s. 41.
  4. ↑ Malinowski 1999 ↓, s. 42.
  5. ↑ a b c d e f g h i j Gogin 2021 ↓.
  6. ↑ a b c d Dąbrowski 2019 ↓, s. 86.
  7. ↑ a b Malinowski 1999 ↓, s. 39.
  8. ↑ a b c d e f g Zawadzki 2020 ↓, s. 43.
  9. ↑ a b c Saunders 2004 ↓, s. 127.
  10. ↑ a b Zawadzki 2020 ↓, s. 42.
  11. ↑ a b c Zawadzki 2020 ↓, s. 44.
  12. ↑ Zawadzki 2020 ↓, s. 43-44.
  13. ↑ Faulkner 2004 ↓, s. 72.
  14. ↑ a b Zawadzki 2020 ↓, s. 48.
  15. ↑ a b Dąbrowski 2019 ↓, s. 94.

Bibliografia

edytuj
  • Krzysztof Dąbrowski. Niszczyciele Typu 051 „Luda” – niegdysiejsza wizytówka chińskiej floty. „Okręty Wojenne”. Nr specjalny 71, 2019. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • Keith Faulkner: Jane’s Okręty Wojenne Przewodnik Encyklopedyczny. Poznań: Zysk i S-ka, 2004. ISBN 83-7298-588-X.
  • Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
  • Ivan Gogin: JINAN destroyers (1971-1987). Navypedia. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  • Jarosław Malinowski. Niszczyciele rakietowe typu „Luda” (proj. 051). „Okręty Wojenne”. Nr 3 specjalny, 1999. Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X. 
  • Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
  • Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1991-92. London: Jane’s Defence Data, 1991. ISBN 0-7106-0960-4. (ang.).
  • Wojciech Zawadzki. Piękne kopie – niszczyciele typu 051. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11-12 (201), 2020. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Xi’an_(1970)&oldid=62559641”