Xena: Wojownicza księżniczka

Xena: Wojownicza księżniczka (ang. Xena: Warrior Princess) – serial fantasy produkcji amerykańsko-nowozelandzkiej. Xena to imię głównej bohaterki serialu granej przez Lucy Lawless. Zdjęcia kręcono na terenie Nowej Zelandii w latach 1995–2001. W latach 2003– 2005 serial emitowany był w TV4, a w 2013 roku w TV PULS.

Xena. Wojowncza Księżniczka

Xena: Warrior Princess

Gatunek	fantasy przygodowy
Kraj produkcji	USA, Nowa Zelandia
Oryginalny język	angielski
Główne role	Lucy Lawless, Renée O’Connor, Ted Raimi, Kevin Tod Smith, Hudson Leick
Produkcja
Reżyseria	Bruce Campbell Robert Ginty Harley Cokeliss Eric Brevig Robert G. Tapert T.J. Scott John Laing Oley Sassone Gary Jones Charles Siebert Renée O’Connor, Doug Lefler Marina Sargenti Paul Lynch John Fawcett Stephen L. Posey Rick Jacobson Gilbert M. Shilton Michael Hurst Chris Martin-Jones John T. Kretchmer Josh Becker Michael Levine John Cameron Janet Greek Charlie Haskell Chris Graves Mark Beesley Garth Maxwell Andrew Merrifield Karen Dior
Scenariusz	John Schulian Chris Manheim Patricia Manney Linda McGibney Gene O’Neill Roberto Orci Melissa Blake Steven L. Sears Peter Allan Fields
Muzyka	Joseph LoDuca, Velton Ray Bunch
Zdjęcia	Donald Duncan, John Cavill, Kevin Riley
Scenografia	Robert Gillies, Kirsty Griffin
Pierwsza emisja
Data premiery	15 września 1995 r.
Stacja telewizyjna	Polsat, TV4, TV Puls, Obecnie emitowany - Scifi channel
Lata emisji	1995–2001
Strona internetowa

Postać Xeny po raz pierwszy pojawiła się w serialu Herkules (ang. Hercules: The Legendary Journeys). Ponieważ postać ta spodobała się widzom, producenci zdecydowali się nakręcić spin off z Xeną w roli głównej.

Fabuła

Xena to wojowniczka, która po długiej "karierze" zabijaki, pirata i herszta opowiada się po stronie dobra. Rozpoczyna walkę ze złem, które poprzednio było jej codziennością. Staje się postacią pozytywną. Na swej nowej drodze przypadkiem trafia do Potadei, mieściny napadniętej przez jej byłą armię. Staje w obronie mieszkańców. Tam też poznaje młodą dziewczynę – Gabrielę (Renée O’Connor), marzycielkę, dobrą duszę, która pchana ciekawością świata i zafascynowana Xeną, porzuca dom, narzeczonego i rodzinę, aby wyruszyć za wojowniczką.

Początkowo sceptyczna Xena decyduje się otworzyć przed Gabrielą – pojawia się nić przyjaźni... Podróżują, spotykają różnych paskudnych oprychów (początkowo dość płaskich filmowo. Później problemy i przeciwnicy nabierają kolorytu – dalsze sezony serialu). Fascynacja Gabrieli przeplata się ze skrywaną sympatią ze strony Xeny. Wzajemna troska obu bohaterek daje początek pięknej przyjaźni dwóch całkowicie różnych natur.

Gabriela traci stopniowo złudzenia o idealnym świecie, Xena zaś zaczyna wierzyć w możliwość istnienia dobra, które może podarować przyjaciel, bliska osoba. Uczy się, by nie traktować całego świata jako pola bitwy. Przygody, podróże, sceny walk, pogonie stanowiące znaczną część treści serialu, okazują się być tłem do pokazania pięknej przyjaźni, silniejszej niż śmierć.

Wraz z rozwojem serialu bohaterki ewoluują, Gabriela po traumatycznych wydarzeniach, utracie córki, konflikcie z Xeną, który o mały włos nie zakończył się tragicznie, wstępuje na drogę wojownika. Początkowo na swej nowej drodze posługuje się kosturem, później zmienia go na sai, noszone w cholewach butów.

Wyposażenie Xeny to nieodłączny chakram – obręcz o niezwykłych zdolnościach, którą umiała posługiwać się niemal jedynie Xena. W jej ręce "round killing thing" (z ang. "okrągły, morderczy przedmiot") stanowił śmiertelną broń. Ponadto miecz, sztylety oraz pejcz wykorzystywane zamiennie z patelnią – w braku innych narzędzi mordu. W ostatniej części Xena sięga też po miecz samurajski – katanę. Tu należy dodać dwa słowa – Livia (Adrienne Wilkinson) i Callisto (Hudson Leick) – dwie postacie, które poza Xeną potrafiły władać chakramem. Livia – początkowe imię córki Xeny. Callisto – czarny charakter serialu, niezbyt zrównoważona wojowniczka dorównująca Xenie kunsztem, ogarnięta chorobliwą pasją mordowania, polująca na Xenę i jej przyjaciół. Postać tragiczna, posiadająca jednak wielki swoisty urok. Motywy Callisto sięgają ciemnej przeszłości Xeny, którą Callisto oskarżała o wymordowanie jej rodziny – 10 lat przed historią przedstawioną w serialu. Xena często stosuje również pinch (z ang. "uścisk", "przygniatać") – częściowe lub całkowite odcięcie krwi do mózgu w wyniku uderzenia w tętnicę szyjną. Przeciwnik potraktowany pinchem miał 30 sekund na poinformowanie Xeny o tym czego chciała się od niego dowiedzieć. Jeśli też w tym czasie Xena odblokowała mu krążenie krwi, przeżywał, jeśli nie – umierał.

Gabriela staje się rodzajem motywacji Xeny, zauroczonej jej idealizmem. Mimo że Xena w kwestii widocznych umiejętności niewiele się rozwija – wszak jest wojownikiem niemal doskonałym – kształtuje się jako osoba i z biegiem czasu ponownie uczłowiecza się.

W 5 sezonie pojawia się postać córki Xeny, którą bohaterki spotykają po 25 latach śpiączki. Livia/Eve po swoje matce odziedziczyła zdolności wojownika, również trafiła na ciemną stronę. Po przemianie dokonanej przy wydatnej pomocy mamy i Gabrieli, Eve również przechodzi na jasną stronę, acz popada dość szybko w skrajność. Wplątane w przygody motywy biblijne oraz zagłady olimpijskich bogów, których Xena dość pracowicie wyrzyna jako obrońca posłańca (posłaniec – Eve), posiadając ponadnaturalną moc uśmiercania greckiego panteonu. Z rzezi żywi wychodzą Ares (od zawsze zakochany w wojowniczej księżniczce) oraz Afrodyta.

Xenie przyświeca motto – 'for greater good' (z ang. "dla większego dobra") – idei poświęcenia dla wyższego dobra, którą to maksymę przytacza przeważnie w sytuacjach beznadziejnych, z których cudem wychodzi w miarę cała (poza tymi gdy ginie). Ideą tą nasiąka też Gabriela, dla której staje się ona pewnym wyznacznikiem działania. Xena przez całą swą wędrówkę stara się odkupić swoje grzechy przeszłości ("Sins of past" – tytuł pierwszego odcinka, pierwszego sezonu). Koło odkupienia zatacza pełnię w ostatnim dwuczęściowym odcinku, szóstego sezonu: 'Friend in need', który też został wydany w postaci osobnej produkcji kinowej. Na końcu umiejętność pinchu oraz władania chakramem otrzymuje też Gabriela.

Obsada

• Lucy Lawless – Xena / Księżniczka Diana / Meg / Leah
• Renée O’Connor – Gabriela / Nadzieja
• Ted Raimi – Joxer
• Kevin Tod Smith – Ares, bóg wojny
• Karl Urban – Juliusz Cezar
• Hudson Leick – Callisto
• Alexandra Tydings – Afrodyta
• Adrienne Wilkinson – Livia/Eve, córka Xeny
• William Gregory Lee – Virgil, syn Joxera

Źródło

W mniejszych rolach i epizodach wystąpili m.in.: Marton Csokas, Kevin Sorbo, John Leigh i George Cheung.

Odcinki

Nr	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA PIERWSZA
01	Grzechy przeszłości	Sins of the Past
02	Rydwany wojny	Chariots of War
03	Pasaż snów	Dreamworker
04	Kolebka nadziei	Cradle of Hope
05	Niezdobytym szlakiem	The Path Not Taken
06	To co słuszne	The Reckoning
07	Tytani	The Titans
08	Prometeusz	Prometheus
09	Śmierć w okowach	Death in Chains
10	Amazonki i Centaury	Hooves & Harlots
11	Czarny wilk	The Black Wolf
12	Strzeż się Greków przynoszących dary	Beware Greeks Bearing Gifts
13	Ateńska Akademia Bardów	Athens City Academy of the Performing Bards
14	Za garść denarów	A Fistful of Dinars
15	Wojownicza księżniczka	Warrior... Princess
16	Wieczna miłość	Mortal Beloved
17	Złodziejska para	The Royal Couple of Thieves
18	Córka marnotrawna	The Prodigal
19	Ofiara	Altared States
20	Więzi rodzinne	Ties That Bind
21	Słuszna sprawa	The Greater Good
22	Callisto	Callisto
23	Maska śmierci	Death Mask
24	W świątyni uzdrowienia	Is There A Doctor in the House?
Nr	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA DRUGA
01	Dziecko wojny	Orphan of War
02	Otchłań zapomnienia	Remember Nothing
03	Olbrzym zabójca	The Giant Killer
04	Dziewczyny chcą się bawić	Girls Just Wanna Have Fun
05	Powrót Callisto	Return of Callisto
06	Wojownik, księżniczka i włóczęga	Warrior... Princess... Tramp
07	Bratnie dusze	Intimate Stranger
08	Dziesięciu wspaniałych	Ten Little Warlords
09	Opowieść przesileniowa	A Solstice Carol
10	Zwoje Xeny	The Xena Scrolls
11	Miss Amfipolisu	Here She Comes... Miss Amphipolis
12	Przeznaczenie	Destiny
13	Wyprawa	The Quest
14	Zło konieczne	A Necessary Evil
15	Dzień z życia	A Day in the Life
16	Jemu bije dzwon	For Him The Bell Tolls
17	Egzekucja	The Execution
18	Ślepa wiara	Blind Faith
19	Odyseusz	Ulysses
20	Cena	The Price
21	Przeklęty żeglarz	The Lost Mariner
22	Eroska komedia	A Comedy of Eros
Nr	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA TRZECIA
01	Erynie	The Furies
02	Było, nie minęło	Been There, Done That
03	Parszywa szóstka	The Dirty Half Dozen
04	Orędownik	The Deliverer
05	Nadzieja Gabrieli	Gabrielle's Hope
06	Dług (cz. 1)	The Debt (1)
07	Dług (cz. 2)	The Debt (2)
08	Król zabójców	The King of Assassins
09	Wojowniczka, kapłanka i żebraczka	Warrior... Priestess... Tramp
10	Pióro silniejsze od miecza	The Quill Is Mightier
11	Instynkt macierzyński	Maternal Instincts
12	Gorzka suita	The Bitter Suite
13	Jedna przeciw armii	One Against An Army
14	Rozgrzeszenie	Forgiven
15	Szuler	King Con
16	Wyprawa do Rzymu	When In Rome...
17	Zapomnienie	Forget Me Not
18	Brylanty, kobiety i ryby	Fins, Femmes and Gems
19	Tsunami	Tsunami
20	Sprzed nosa	Vanishing Act
21	Ofiara (cz. 1)	Sacrifice (1)
22	Ofiara (cz. 2)	Sacrifice (2)
Nr	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA CZWARTA
01	Przygoda w zaświatach (cz. 1)	Adventures in the Sin Trade (1)
02	Przygoda w zaświatach (cz. 2)	Adventures in the Sin Trade (2)
03	Sprawy rodzinne	A Family Affair
04	Przyjaźń ponad wszystko	In Sickness and In Hell
05	Udana bitwa	A Good Day
06	Opowieść o dwóch muzach	A Tale of Two Muses
07	Niewola	Locked Up and Tied Down
08	Bojowniczka	Crusader
09	Niechlubna przeszłość	Past Imperfect
10	Klucz do królestwa	The Key To The Kingdom
11	Córka Pomiry	Daughter of Pomira
12	Kopciuszek	If The Shoe Fits...
13	Raj znaleziony	Paradise Found
14	Dewi	Devi
15	Między wierszami	Between The Lines
16	Droga prawdy	The Way
17	Sztuka niezamierzona	The Play's The Thing
18	Nawrócenie	The Convert
19	Swój pozna swego	Takes One To Know One
20	Koniec gry	Endgame
21	Idy Marcowe	The Ides of March
22	Deja vu znów uderza	Deja Vu All Over Again
Nr	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA PIĄTA
01	Upadły Anioł	Fallen Angel
02	Chakram	Chakram
03	Wybranka	Succession
04	Zwierzęcy magnetyzm	Animal Attraction
05	Taniec kości	Them Bones, Them Bones
06	Czystość	Purity
07	Powrót do Dżinn	Back in the Bottle
08	Dziecinne igraszki	Little Problems
09	Nasiona wiary	Seeds of Faith
10	Serce na lirze	Lyre, Lyre, Hearts on Fire
11	Puenta	Punch Lines
12	Nieboskie dziecię	God Fearing Child
13	Ponadczasowe więzienie	Eternal Bonds
14	Oblężenie Amfipolisu	Amphipolis Under Siege
15	Świat według Gabi	Married with Fishsticks
16	Krwawy chrzest	Lifeblood
17	Pokrewne dusze	Kindred Spirits
18	Antoniusz i Kleopatra	Antony & Cleopatra
19	Patrząc śmierci w oczy	Looking Death in the Eye
20	Liwia	Livia
21	Ewa	Eve
22	Macierzyństwo	Motherhood
Nr	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA SZÓSTA
01	Powrót do domu	Coming Home
02	Nawiedzone miasto	The Haunting of Amphipolis
03	Serce ciemności	Heart of Darkness
04	Kim jest Gurkhan?	Who's Gurkhan?
05	Spuścizna	Legacy
06	Otchłań	The Abyss
07	Złoto Renu	The Rheingold (1)
08	Pierścień	The Ring (2)
09	Powrót walkirii	Return of the Valkyrie (3)
10	Ares na roli	Old Ares Had A Farm
11	Polowanie	Dangerous Prey
12	Boski imperator	The God You Know
13	Wywiad wszech czasów	You Are There
14	Wojenna ścieżka	Path of Vengeance
15	Do Helikon i z powrotem	To Helicon and Back
16	Sklonowani	Send in the Clones
17	Ostatni z centaurów	The Last of the Centaurs
18	Zrządzenie losu	When Fates Collide
19	Wet za wet	Many Happy Returns
20	Posiadana dusza	Soul Possession
21	Przyjaciel w potrzebie (cz. 1)	Friend in Need (1)
22	Przyjaciel w potrzebie (cz. 2)	Friend in Need (2)

Dodatkowe informacje

• W 2001 roku powstał film pt. Xena: Wojownicza Księżniczka: Koniec legendy (ang. Xena: Warrior Princess: Series Finale), który jest rozszerzoną wersją dwóch ostatnich odcinków: Friend in Need I & II.
• Fan/fani serialu nazywają siebie Xenite/Xenites
• Serial nie miał szczęścia do polskich stacji telewizyjnych. Polsat podczas pierwszej emisji nadawał odcinki w „przypadkowej” kolejności, co mocno zaburzało chronologię, przez co serial mógł być dla przeciętnego widza niezrozumiały. Również TV Puls nadając serial w 2013 roku nie ustrzegła się błędów, pierwszy odcinek sezonu piątego został wyświetlony jako ostatni, natomiast 5 odcinków sezonu szóstego zostało całkowicie pominiętych.

Linki zewnętrzne

• Xena. Wojownicza Księżniczka w bazie Filmweb