XPath

XPath (ang. XML Path Language, w wolnym tłumaczeniu Język ścieżek XML, Język ścieżek rozszerzalnego języka znaczników) – język służący do adresowania części dokumentu XML.

XPath został oryginalnie zaprojektowany dla XSLT i XPointer, ale znajduje zastosowanie także w DOM oraz językach bazujących na XML, np. XQuery, XUL.

Budowa wyrażeń

Do wskazania w XPath węzła lub zbioru węzłów używa się ścieżki lokalizacji. Ścieżka ta z kolei składa się z jednego lub więcej kroków lokalizacji oddzielanych od siebie znakami / lub //. Jeśli ścieżka zaczyna się od „/”, nazywamy ją ścieżką bezwzględną, gdyż całą ścieżkę podaje się względem węzła głównego. W przeciwnym wypadku ścieżkę nazywamy względną, zaczyna się ona od bieżącego węzła nazywanego węzłem kontekstowym.

Krok lokalizacji składa się z osi, badania węzła oraz zera lub więcej predykatów. Jeśli np. wyrażenie ma postać

child::n:Kontakt[position()=2]

nazwą osi jest child, badanie węzła to wyrażenie:

n:Kontakt

natomiast zapis:

[position()=2]

to predykat. Ścieżki lokalizacji składać się mogą z jednego lub więcej kroków lokalizacji, np.

/descendant::n:Adresy/child::n:Adres

wybiera elementy n:Adres mające rodzica n:Adresy.

Osie XPath

Oś to kolekcja węzłów lub atrybutów o określonym pokrewieństwie wobec węzła kontekstowego.

Oś	Znaczenie
`ancestor`	dotyczy przodków węzła kontekstowego. Przodkami są rodzice węzła kontekstowego, rodzice tych rodziców itd., aż po węzeł główny włącznie
`ancestor-or-self`	dotyczy węzła kontekstowego i jego przodków
`attribute`	dotyczy atrybutów węzła kontekstowego
`child`	dotyczy dzieci węzła kontekstowego
`descendant`	dotyczy potomków węzła kontekstowego. Potomek to dziecko, dziecko dziecka itd.
`descendant-or-self`	dotyczy węzła kontekstowego i jego potomków
`following`	dotyczy wszystkich węzłów z dokumentu, do którego należy węzeł kontekstu, które znajdują się po nim
`following-sibling`	dotyczy wszystkich węzłów znajdujących się na tym samym poziomie co węzeł kontekstu, za tym węzłem
`namespace`	dotyczy węzłów przestrzeni nazw węzła kontekstu
`parent`	dotyczy węzła rodzica węzła kontekstowego
`preceding`	dotyczy wszystkich węzłów z dokumentu, do którego należy węzeł kontekstu, które znajdują się przed nim
`preceding-sibling`	dotyczy wszystkich węzłów znajdujących się na tym samym poziomie co węzeł kontekstu, przed tym węzłem
`self`	zawiera węzeł kontekstowy

Badanie węzłów w XPath

Jako testów węzłów można użyć nazw węzłów, można też uzyć znaku „*” do wybrania wszystkich elementów. Np. wyrażenie:

child::*/child::n:Email

powoduje wybranie elementów n:Email będących „wnukami” węzła kontekstu. Można też użyć innych testów:

Test węzła	Znaczenie
`comment()`	wybiera węzły komentarzy
`node()`	wybiera węzły dowolnego typu
`processing-instruction()`	wybiera węzły instrukcji przetwarzania, w nawiasach można podać także nazwę instrukcji
`text()`	wybiera węzły tekstowe

Predykaty XPath

Predykaty zawierają wyrażenia XPath. Aby otoczyć predykat i przetestować to, czy występuje określony warunek, można użyć operatora „[]”. Można na przykład przestować:

wartość atrybutu w danym łańcuchu
wartość elementu
to czy element zawiera określone „dziecko”, atrybut lub inny element
pozycję węzła w drzewie

W predykatach można użyć dowolnego rodzaju typu wyrażeń:

zbiory węzłów
logiczne
liczbowe
tekstowe
wynikowe fragmenty drzew

Zbiory węzłów XPath

Zbiór węzłów – jak wskazuje sama nazwa – to po prostu zbiór węzłów. Wyrażenie takie jak

n:Zainteresowania

zwraca zbiór węzłów elementów n:Zainteresowania.

Wyrażenie:

child::n:Zainteresowania/child::n:Zainteresowanie

zwraca listę węzłów elementów n:Zainteresowanie będących dziećmi elementów n:Zainteresowania. Do wybrania ze zbioru węzła lub węzłów można użyć różnych funkcji używanych w predykatach.

Funkcje XPath

Funkcja	Znaczenie
`last()`	zwraca liczbę węzłów w zbiorze
`position()`	zwraca położenie węzła kontekstowego w zbiorze węzła kontekstowego
`count(zbiór-węzłów)`	zwraca liczbę węzłów w przekazanym zbiorze. Jeśli argument nie zostanie podany, zliczone zostaną węzły zbioru węzła kontekstowego
`namespace-uri(zbiór-węzłów)`	zwraca adres URI przestrzeni nazw pierwszego węzła ze zbioru. Pominięcie parametru powoduje uruchomienie funkcji na węźle kontekstowym
`name(zbiór-węzłów)`	zwraca pełną kwalifikowaną nazwę pierwszego węzła ze zbioru. Pominięcie parametru powoduje uruchomienie funkcji na węźle kontekstowym
`local-name(zbiór-węzłów)`	zwraca nazwę lokalną pierwszego węzła ze zbioru węzłów. Pominięcie parametru powoduje uruchomienie funkcji na węźle kontekstowym

Wyrażenia logiczne XPath

W wyrażeniach XPath można używać także wyrażeń logicznych. Liczba uważana jest za fałsz, jeśli jest równa zeru i uważana za prawdę w każdym innym przypadku. Napis pusty () uważany jest za fałsz, wszystkie inne napisy odpowiadają prawdzie.

Operatory logiczne XPath umożliwiają wyliczenie wartości typu prawda-fałsz:

Operator	Znaczenie
`!=`	różne
`<`	mniejsze
`<=`	mniejsze bądź równe
`=`	równe (w odróżnieniu od podwójnego znaku równości `==` w wielu językach programowania)
`>`	większe
`>=`	większe bądź równe

Poszczególne elementy wyrażenia logicznego łączyć można spójnikami and i or, podobnie jak w JavaScripcie i Javie.

Istnieją też funkcje true() i false() zwracające zawsze wartości odpowiednio prawdy i fałszu, a funkcji not() można użyć do odwrócenia logicznej wartości wyrażenia.

Liczby w XPath

Liczby w XPath zapisywane są jako zmiennoprzecinkowe liczby podwójnej precyzji. W takiej postaci przechowywane są wszystkie liczby, nawet liczby całkowite jak np. 2.

Operator	Znaczenie
`+`	dodawanie
`-`	odejmowanie
`*`	mnożenie
`div`	dzielenie
`mod`	modulo (reszta z dzielenia pierwszego argumentu przez drugi)

XPath obsługuje także kilka funkcji działających na liczbach:

Funkcja	Znaczenie
`ceiling()`	Zwraca najmniejszą liczbę całkowitą większą od liczby przekazanej jako parametr
`floor()`	Zwraca największą liczbę całkowitą mniejszą od liczby przekazanej jako parametr
`round()`	Zaokrągla przekazaną liczbę do najbliższej liczby całkowitej
`sum()`	Zwraca sumę przekazanych funkcji liczb

Napisy w XPath

Napisy XPath składają się ze znaków Unicode. Poniżej zestawiono funkcje operujące na napisach:

Funkcja	Znaczenie
`starts-with(s1,s2)`	Zwraca prawdę, jeśli napis s1 zaczyna się napisem s2
`contains(s1,s2)`	Zwraca prawdę, jeśli napis s1 zawiera napis s2
`substring(s,o,i)`	Zwraca i znaków napisu s, poczynając od znaku o
`substring-before(s1,s2)`	Zwraca część napisu s1 do pierwszego wystąpienia napisu s2
`substring-after(s1,s2)`	Zwraca część napisu s1, od pierwszego wystąpienia napisu s2 poczynając
`string-length(s)`	Zwraca liczbę znaków w napisie s
`normalize-space(s)`	Zwraca napis s po usunięciu spacji wiodących i końcowych oraz po zamianie wszystkich ciągów kolejnych spacji na pojedyncze spacje
`translate(s,sf,st)`	Zwraca napis s po zastąpieniu kolejnych znaków sf kolejnymi znakami napisu st
`concat(s1,s2,…)`	Zwraca wszystkie przekazane napisy połączone w całość

Składnia skrócona XPath

Wyrażenie	Skrót
`self::node()`	`.`
`parent::node()`	`..`
`child::dziecko`	`dziecko`
`attribute::dziecko`	`@dziecko`
`/descendant::*`	`//*`
`dziecko[position() = 3]`	`dziecko[3]`
`dziecko[position() = last()]`	`dziecko[last()]`

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Specyfikacja XML Path Language (XPath) Version 1.0
Specyfikacja XML Path Language (XPath) Version 2.0
Funkcje i osie XPath
Tutorial XPath (w języku niemieckim)
Tutorial XPath (w języku angielskim)
XSLT i XPath odniesienia (w języku niemieckim)