XII Batalion Saperów

XII Batalion Saperów (XII bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

XII Batalion Saperów

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1929
Dowódcy
Pierwszy	kpt Roman Bolesław Ciborowski
Organizacja
Dyslokacja	Dęblin, Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	Armia Polska we Francji 6 pułk saperów

Dzieje XII batalionu saperów

XII batalion został utworzony w Dęblinie na początku września 1919 dla 12 Dywizji Piechoty z połączenia pododdziałów inżynieryjnych z 3 i 6 dywizji strzelców Błękitnej Armii gen Hallera przy czym 3/5 kompania saperów zostaje przemianowana na 4 kompanie XII batalionu saperów. Dowództwo poszczególnych kompanii objęli oficerowie - Polacy. Dowództwo batalionu od majora Despujols objął porucznik Jakub Witkowski. W dniu 20 grudnia 1919 batalionem odchodzi pod Płoskirow, a nocy z 23 na 24 grudnia batalion, jako załoga pociągu pancernego, wkracza na stację Płoskirow, celem ochrony obiektów komunikacyjnych, broniąc w ciągu trzech dni dworca i miasta przed napadami i grabieżą band bolszewickich. W dniu 14 stycznia 1920 XII batalion saperów przystępuje do fortyfikacji odcinka Wierzchniki — Płoskirow — Szumowce — Hołochwasty, oraz naprawy zniszczonych mostów drogowych i kolejowych na południe od Płoskirowa. Po ukończeniu tych prac batalion buduje linię umocnioną na odcinku Nowokonstantynow — Pieczyska — Antenowka, długości około 50 kilometrów. 3 i 4 kompanie saperów pracują na odcinku Nowokonstantynow — Latyczow. Z dniem 25 lutego XII batalion saperów zostaje przydzielony do dyspozycji 5 dywizji piechoty. Kompanie saperów w tym czasie biorą udział w Maikach jako piechota, uzyskując za działania swoje pochwałę dowódcy 5 dywizji piechoty, generała Jędrzejewskiego, w rozkazie Nr. 5320. Po walkach w składzie 5 dywizji piechoty XII batalion saperów przystępuje do budowy linii obronnej nad rzeką Wołk (dopływ rzeki Bohu), którą to pracę prowadzi do czasu ofensywy kijowskiej, z małymi przerwami, spowodowanymi koniecznością wzięcia udziału w walkach. W drugiej połowie marca 1920 nastąpiła nowa reorganizacja XII batalionu saperów. Wówczas kompanie 3 i 4 zostały wydzielone i przemianowane na 1 i 2 XX batalionu saperów. Po tej reorganizacji 1 kompania XX batalionu saperów odeszła do składu 20 dywizji piechoty, zaś 2 jako chwilowo niekompletna pozostała pod rozkazami XII batalionu saperów. Dowództwo tej kompanii objął podporucznik Gawlik. Kompania została przydzielona taktycznie i gospodarczo do 40 pułku piechoty.

W 1921 batalion został włączony w skład 6 pułku saperów w Przemyślu. W 1929, w następstwie reorganizacji wojsk saperskich, batalion został rozformowany.

Dowódcy batalionu

• kpt Roman Bolesław Ciborowski
• mjr Jakub Pawłowicz - 1921
• kpt. Edward Marian Peristy - (p.o. 1923-1924)
• mjr Stefan Zagórski - 1928

Bibliografia

• Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. 
• Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
• por. Aleksander Gawdia "Zarys historii wojennej formacji polskich 1918-1920" - 8 Pułku Saperów
• Rocznik oficerski 1924, 1928