Wzgórza Rogówki
Wzgórza Rogówki – pasmo górskie w Sudetach Wschodnich, w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim.
 Wzgórza Rogówki w Rogówku | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion | |
| Mikroregion(y) |
Wzgórza Rogówki |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Położenie
edytujWzgórza Rogówki położone są w Sudetach Wschodnich, w zachodniej części mezoregionu Góry Złote (do którego zostały włączone w 2018[1][2]), między właściwymi Górami Złotymi na wschodzie, Krowiarkami na południu, Górami Bardzkimi na północy, a Kotliną Kłodzką na zachodzie. Pasmo wzgórz położone jest na wschód od Nysy Kłodzkiej i miejscowości Żelazno, na północ od Ołdrzychowic i około 8,8 km na południowy wschód od centrum Kłodzka.
Opis
edytujWzgórza Rogówki to pasmo górskie o powierzchni ponad 30 km², złożone z kilkunastu wzniesień nieprzekraczających 660 m n.p.m., położone w dorzeczu Nysy Kłodzkiej i jej dopływów.
Pasmo ciągnie się na długości ok. 9 km, od miejscowości Droszków na wschodzie do Nysy Kłodzkiej na zachodzie. Od północy graniczy z Górami Bardzkimi, od południa z Krowiarkami, a od wschodu z Górami Złotymi, od których oddzielone są potokami Skrzynczaną i Brodkiem, od Krowiarek oddzielone są Białą Lądecką. Na zachodzie stopniowo przechodzą w Kotlinę Kłodzką.
Środkowa część wzgórz ma charakter wyraźnego grzbietu z kulminacją Sarnicy (552 m n.p.m.), od którego na północny zachód aż po Jaszkową Górną ciągnie się drugi prostopadły grzbiet wzgórz z kulminacjami Klekotki (536 m n.p.m.), Brzanki (536 m n.p.m.) i Szubienicznej (412 m n.p.m.). Zbocza Wzgórz Rogówki są niezbyt strome, a linia grzbietowa nieregularna. Najbardziej na północny wschód wysunięta jest kulminacja Stróży (507 m n.p.m.), a na zachód – Sośniny.
Budowa geologiczna
edytujWzgórza Rogówki leżą w obrębie Masywu kłodzko-złotostockiego, a niewielkie fragmenty na południu i wschodzie do metamorfiku Lądka i Śnieżnika. Zbudowane są z różnych odmian granitoidów, głównie z granodiorytów amfibolowych, podrzędnie granitów, monzodiorytów i tonalitów. W obrębie granitoidów występują różnej wielkości płaty skał metamorficznych – hornfelsów, łupków hornfelsowych, gnejsów migmatycznych, które stanowią fragmenty stropu intruzji. W obrębie granitoidów występują żyły aplitów i lamprofirów oraz strefy kataklazy i mylonityzacji.
Na południu i wschodzie występują skały metamorficzne metamorfiku Lądka i Śnieżnika – gnejsy, łupki łyszczykowe, amfibolity, które zostały silnie zmienione w wyniku oddziaływania intruzji. W ten sposób powstały hornfelsy, łupki hornfelsowe, gnejsy migmatyczne, gnejsy hornfelsowe, skarny. Mało zmienione, ze względu na swój skład mineralny, pozostały kwarcyty i amfibolity występujące w rejonie Ołdrzychowic.
Zbocza wzniesień pokryte są przez kenozoiczne gliny zboczowe – efekty wietrzenia starszych skał. Niższe partie przykryte są plejstoceńskimi osadami eolicznymi – lessami. W dolinach rzek i potoków występują plejstoceńskie i holoceńskie żwiry, piaski i mady rzeczne.
Rzeźba
edytujWzgórza charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu, w formie masywu, którego oś ułożona jest równoleżnikowo. Zbocza wzgórz ponacinane są dolinami rzek i potoków silnie kontrastujące krajobrazowo z górami. Najwyższe wzniesienia wzgórz nie przekraczają 660 m n.p.m.
Krajobraz
edytujPasmo charakteryzuje krajobraz niskich gór z wyraźnie zaznaczonymi wzniesieniami. Zbocza ponacinane są dolinami rzek i potoków. Teren średnio zaludniony. Większość obszaru zajmują lasy, duże kompleksy leśne zachowały się tylko na trudno dostępnych wzniesieniach, dolne partie zajmują łąki i użytki rolne. Krajobraz w większości przeobrażony, pierwotny wygląd wzgórz zachowany został w środkowej najmniej zaludnionej części, gdzie zachowały się pozostałości pierwotnego krajobrazu.
Wody
edytujWzgórza należą do zlewiska Morza Bałtyckiego, dorzecza Odry. Od strony południowej, zachodniej i wschodniej, zbocza wzgórz odwadniane są przez Nysę Kłodzką i Białą Lądecką oraz ich dopływy, od strony północnej przez Jaszkówkę, dopływ Nysy Kłodzkiej.
Miejscowości
edytujW obrębie Wzgórz Rogówki położone są następujące miejscowości lub ich części[3]:
Przypisy
edytuj- ↑ Opublikowano nowe granice regionów geograficznych. geoforum.pl, 2018-07-30. [dostęp 2023-07-26]. (pol.).
- ↑ Jerzy Solon i inni. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. „Geographia Polonica”. 91 (2), s. 158, 2018. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego Polskiej Akademii Nauk. DOI: 10.7163/GPol.0115. ISSN 2300-7362. (ang.).
- ↑ Słownik geografii turystycznej Sudetów. Redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 13–22. ISBN 83-85773-06-1.
Bibliografia
edytuj- Ziemia Kłodzka, Mapa turystyczna, skala 1:75 000, Wyd. PLAN, Jelenia Góra 2005r, ISBN 83-60044-07-4.