Wyspa Roosevelta
Wyspa Roosevelta[1] (ang. Roosevelt Island[1]) – bezludna „wyspa” – wyniesienie lodowe (ang. ice rise) – w północno-wschodniej części Lodowca Szelfowego Rossa na Morzu Rossa u wybrzeży Półwyspu Edwarda VII w Antarktydzie Zachodniej.
 Wyspa Roosevelta – zdjęcie satelitarne (2001) | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Akwen | |
| Powierzchnia |
7909,6 km² |
| Długość linii brzegowej |
352 |
| Najwyższy punkt |
550 m n.p.m. |
| Populacja • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Antarktyki  | |
 79°25′S 162°00′W/-79,416667 -162,000000
| |
| |
Nazwa
edytujNazwa wyspy upamiętnia 32. prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina Delano Roosevelta (1882–1945)[2].
Geografia
edytujWyspa Roosevelta leży w północno-wschodniej części Lodowca Szelfowego Rossa na Morzu Rossa na południe od Zatoki Wielorybiej u wybrzeży Półwyspu Edwarda VII w Antarktydzie Zachodniej[2]. Jest to wyniesienie lodowe (ang. ice rise)[a] przylegające do podłużnego fragmentu dna morskiego ok. 150–350 m p.p.m., o długości ok. 150 km i szerokości ok 70 km[3]. Już pionierskie badania przeprowadzone podczas drugiej ekspedycji antarktycznej Byrda w latach 1933–1935 wykazały, że jej duża północno-zachodnia część nie unosi się na powierzchni, lecz przylega do dna[2].
Ma ok. 145 km długości i ok. 56 km szerokości[2][b], a jej powierzchnia wynosi ok. 7910 km²[4]. Długość jej linii brzegowej to ok. 352 km[4]. W jej środkowej części pasmo wznoszące się na wysokość 550 m m.p.n.[5].
Grubość lodu na Wyspie Roosevelta waha się od 400 do 900 m[2]. Wyspa jest bezludna[4].
Historia
edytujWyspa Roosevelta została odkryta w 1934 roku przez Richarda Byrda (1888–1957)[2].
W latach 2011–2012 i 2012–2013 prowadzono na wyspie wiercenia lodu w ramach programu Roosevelt Island Climate Evolution (RICE), pobierając rdzenie lodowe z głębokości 426 m[6].
Uwagi
edytuj- ↑ W Korpusie Języka Polskiego PWN podane są dwa użycia terminu ice rise w książce Jacka Janii „Glacjologia”, raz tłumaczone jako „uwypuklenie” [lodowca szelfowego] a raz jako „wyniesienie lodowe”, zob. Korpus Języka Polskiego PWN ↓; natomiast Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej tłumaczy ice rise jako „lodowiec”, zob. KSNG 2006 ↓.
- ↑ SCAR Composite Gazetteer of Antarctica i United States Gazetteer podają, że wyspa liczy ok. 50 km długości i ok. 40 km szerokości, zob. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓; natomiast Encyklopedia PWN podaje, że długość wyspy to ok. 170 km a jej szerokość to ok. 70 km, zob. Encyklopedia PWN ↓.
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2022-04-18].
- Ice rise. [w:] Korpus Języka Polskiego PWN [on-line]. [dostęp 2022-04-18]. (pol.).
- Islands by Land Area. Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych, 1998-02-18. [dostęp 2022-04-18]. (ang.).
- Matsuoka, Kenichi i inni. Antarctic ice rises and rumples: Their properties and significance for ice-sheet dynamics and evolution. „Earth-Science Reviews”. 150, s. 724–745, 2015. DOI: 10.1016/j.earscirev.2015.09.004.. [dostęp 2022-04-18]. (ang.).
- Roosevelt Island (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
- Roosevelta, Wyspa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-04-18].
- Talalay, Pavel G.: Mechanical Ice Drilling Technology. Springer, 2016. ISBN 978-981-10-0560-2. [dostęp 2022-04-18]. (ang.).
- Roosevelt Island, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-04-18] (ang.).