Wysłuchanie publiczne

Wysłuchanie publiczne (ang. public hearing) – jedna z form bezpośredniego udziału obywateli w stanowieniu prawa.

Opis

Wysłuchanie publiczne to umożliwienie dojścia do głosu obywateli (podczas tworzenia prawa), którzy uważają, że będą pod jurysdykcją proponowanego prawa lub uważają, że ich głos podniesie poziom debaty^[1].

Wysłuchanie publiczne jest bardzo często mylone z konsultacjami społecznymi. Jednak pomiędzy konsultacjami społecznymi a wysłuchaniem publicznym występują znaczące różnice. W odróżnieniu od konsultacji społecznych, wysłuchanie publiczne jest proceduralnie zabezpieczone przed manipulacją. Główne zabezpieczenia to:

jawność – swobodny wstęp zainteresowanych osób i organizacji, obecność mediów, udostępnienie protokołów;
równość praw – podczas wysłuchiwania publicznego znany ekspert, przyjaciel polityków oraz zwykły obywatel z ulicy mają te same prawa (np. czas wypowiedzi);
szczegółowy protokół – dokumentuje przebieg dyskusji oraz zawiera informacje o osobach zabierających głos;
unormowane zasady prowadzenia wysłuchania publicznego, które wiążą zarówno jego uczestników, jak i organizatorów;
sformułowanie wniosków – obowiązkiem prowadzącego wysłuchanie publiczne jest krótkie opisanie dyskusji i wynikających z niej wniosków.

Wysłuchanie publiczne w Polsce

We współczesnej Polsce po raz pierwszy procedura public hearing została zastosowana w 2005 przez Ministerstwo Zdrowia i dotyczyła dyskusji nad pomysłem depenalizacji obrotu tzw. narkotykami miękkimi.

Od lipca 2013, zgodnie z uchwałą Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z 20 czerwca 2013 r., wysłuchanie publiczne mogą również przeprowadzać komisje senackie (art. 80 ust. 1b Regulaminu Senatu)^[2]. Pierwsze wysłuchanie publiczne w Senacie odbyło się 8 października 2013 r. i było poświęcone projektowi ustawy o petycjach^[3].

Do początku 2017 r. odbyło się w Sejmie trzydzieści wysłuchań^[4], w trzech czwartych wysłuchania dotyczą projektów rządowych lub prezydenckich.

W tym samym czasie (tj. do 11 kwietnia 2017) komisje Sejmowe odrzuciły 61 wniosków o wysłuchanie publiczne.

Przypisy

↑ Paweł Dobrowolski, Łukasz Gorywoda, Publiczne wysłuchanie. Kontrola stanowienia prawa przez obywateli, „Międzynarodowy Przegląd Polityczny” 1 (11) 2005.
↑ M.P. z 2013 r. poz. 558
↑ W Senacie odbyło się pierwsze wysłuchanie publiczne. senat.gov.pl, 8 października 2013. [dostęp 2013-10-22].
↑ Paweł Dobrowolski: Dekada publicznego wysłuchania w Polsce. Główne wnioski. Propozycje kierunku rozwoju.. Warszawa: Łódkaw Wolności, 2018, s. 183. ISBN 978-83-950975-1-5.

Linki zewnętrzne

Wysłuchanie publiczne na stronach Sejmu RP
Regulamin Sejmu
Regulamin Senatu
Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz.U. z 2017 r. poz. 248)

[1] Paweł Dobrowolski, Łukasz Gorywoda, Publiczne wysłuchanie. Kontrola stanowienia prawa przez obywateli, „Międzynarodowy Przegląd Polityczny” 1 (11) 2005.

[2] M.P. z 2013 r. poz. 558

[3] W Senacie odbyło się pierwsze wysłuchanie publiczne. senat.gov.pl, 8 października 2013. [dostęp 2013-10-22].

[4] Paweł Dobrowolski: Dekada publicznego wysłuchania w Polsce. Główne wnioski. Propozycje kierunku rozwoju.. Warszawa: Łódkaw Wolności, 2018, s. 183. ISBN 978-83-950975-1-5.

[1]

[2]

[3]

[4]