Wydział Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Wydział Socjologii UAM) – jednostka naukowo-dydaktyczna funkcjonująca w ramach szkoły dziedzinowej Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Prowadzi studia na kierunkach socjologia i praca socjalna, posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego. Prowadzone na Wydziale studia pierwszego i drugiego stopnia na kierunku socjologia otrzymały w 2013 r. ocenę wyróżniającą Polskiej Komisji Akredytacyjnej oceniającej jakość kształcenia na polskich uczelniach.

Wydział Socjologii
Faculty of Sociology
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Ilustracja
Data założenia

1920 (Katedra)
2019 (Wydział)

Typ

naukowo-badawczy

Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Adres

60-568 Poznań
ul. Szamarzewskiego 89c

Dziekan

dr hab. Aldona Żurek

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wydział Socjologii”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wydział Socjologii”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Wydział Socjologii”
Ziemia52°24′52″N 16°53′01″E/52,414444 16,883611
Strona internetowa

Studia

edytuj

Wydział prowadzi studia na kierunkach socjologia (pierwszego i drugiego stopnia w trybie stacjonarnym) oraz praca socjalna (pierwszego i drugiego stopnia w trybie stacjonarnym). Studia pierwszego stopnia kończą się uzyskaniem tytułu licencjata, natomiast drugiego stopnia – tytułu magistra. Istnieje możliwość kontynuowania studiów na trzecim stopniu, w ramach Szkoły Doktorskiej Szkoły Nauk Społecznych UAM. Po ukończeniu studiów doktoranckich i obronie pracy doktorskiej przyznawany jest stopień naukowy doktora nauk społecznych w zakresie socjologii.
Od roku akademickiego 2016/2017 na Wydziale Socjologii obowiązuje nowy program, którego podstawą są zajęcia prowadzone w ramach modułów specjalizacyjnych. Na studiach pierwszego stopnia obowiązujące moduły to: Badania rynkowe – marketing – zachowania konsumenckie, Kultura i media, Socjologia stosowana w sferze publicznej. Moduły na studiach drugiego stopnia to: Innowacje społeczne, Relacje w organizacjach, Zarządzanie lokalne.
W 2013 r. Polska Komisja Akredytacyjna przyznała prowadzonym w Wydziale Socjologii UAM studiom socjologicznym pierwszego i drugiego stopnia ocenę wyróżniającą. Według danych dostępnych na stronie internetowej PKA jest to jedyna w Polsce taka ocena przyznana kierunkowi socjologia nauczanemu na obu stopniach kształcenia[1].
W rankingu "Perspektyw" studia socjologiczne prowadzone na Wydziale Socjologii UAM znalazły się w 2020 r. na trzecim miejscu wśród wszystkich jednostek akademickich nauczających w Polsce socjologii[2].
Przy Wydziale funkcjonuje Koło Naukowe Studentów Socjologii UAM oraz Koło Naukowe Studentów Pracy Socjalnej UAM[3].

Historia

edytuj

Rys ogólny

edytuj

Historia poznańskiej socjologii sięga 1920, gdy w ramach Uniwersytetu Poznańskiego powołana została Katedra Socjologii i Filozofii Kultury. Jej kierownikiem został prof. Florian Znaniecki, jeden z głównych przedstawicieli socjologii humanistycznej, współautor (wspólnie z Williamem Thomasem) książki "Chłop polski w Europie i Ameryce", późniejszy przewodniczący Amerykańskiego Towarzystwa Socjologicznego. Znaniecki uczynił z Poznania centrum polskiej socjologii.

W 1920 roku utworzone zostało Seminarium Socjologiczne, dzięki któremu studenci poznańskiego uniwersytetu mogli uczyć się socjologii w ramach kierunku "Nauki Filozoficzne i Pedagogiczne"[4]. Od 1927 w ramach Wydziału Humanistycznego socjologia została wyodrębniona jako osobny kierunek studiów. Były to pierwsze studia socjologiczne w Polsce (drugie założono w Warszawie w 1934).

W 1925 dzięki staraniom Znanieckiego do najstarszego polskiego czasopisma prawniczego dodano dział socjologiczny, tworząc "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny". W 1930 założył pierwsze poświęcone całkowicie socjologii polskie czasopismo naukowe (Przegląd Socjologiczny). Posiadając liczne kontakty międzynarodowe, Znaniecki aktywizował wymianę myśli z socjologią zachodnią, głównie amerykańską i brytyjską[4]. W kwietniu 1930 zorganizował w Poznaniu pierwszy Zjazd Socjologów Polskich[4], inicjując aktywność zjazdową polskich socjologów, trwającą do dziś. W 1921 roku założył w Poznaniu Instytut Socjologiczny, organizację pozarządową zajmującą się rozwojem socjologii, która w 1927 została przekształcona w ogólnokrajowy Polski Instytut Socjologiczny[4].

Odbudowy poznańskiej socjologii po II wojnie światowej podjął się uczeń Znanieckiego, Tadeusz Szczurkiewicz. Uwarunkowania polityczne[5] sprawiły, że w 1952[6] zaprzestano nauczania na kierunku socjologia. Sytuacja poprawiła się w 1957, jednak studia socjologiczne zostały reaktywowane jako odrębny kierunek dopiero w 1968. W 1992 w Instytucie Socjologii UAM, obok dotychczasowych studiów socjologicznych, uruchomione zostały studia na kierunku praca socjalna. Od 2007, zgodnie z zaleceniami procesu bolońskiego, studia w zakresie socjologii i pracy socjalnej prowadzone są w systemie dwustopniowym[7].

W 1998 Instytut Socjologii uzyskał uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych (obecnie – nauk społecznych) w zakresie socjologii, a w 2012 – stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk społecznych w zakresie socjologii.

Zmiany instytucjonalne

edytuj

Działalność naukowa i dydaktyczna poznańskich socjologów przyjmowała w ciągu lat następujące formy instytucjonalne:

1. Katedra Socjologii i Filozofii Kultury (1920-1939)[4]

2. Katedra Socjologii (1945-1952)[6]

3. Katedra Historii Myśli Społecznej (1952-1957)[6]

4. Katedra Socjologii (1957-1969)[6]

5. Instytut Socjologii (1969-2019)[6]

6. Wydział Socjologii (2019-dziś)[8]

Poznańska socjologia funkcjonowała na uniwersytecie w ramach następujących wyższych rangą jednostek administracyjnych:

1. Wydział Filozoficzny (1919-1925)[9]

2. Wydział Humanistyczny (1925-1951)[9]

3. Wydział Filozoficzno-Historyczny (1951-1975)[9]

4. Wydział Nauk Społecznych (1975-2019)[9]

5. Szkoła Nauk Społecznych (2019-dziś)[8]

Poznańska szkoła socjologiczna

edytuj

Florian Znaniecki założył w Poznaniu szkołę naukową[10], działającą w ramach metodologii socjologii humanistycznej. Przyjmując główne założenia metodologiczne swojego patrona, poznańscy badacze zajmowali się na analizą sposobów postrzegania i przeżywania świata przez jednostkę ludzką. Unikali przy tym dyskusji natury teoretycznej, skupiając się na empirycznym poznawaniu rzeczywistości społecznej[11]. Utrzymywali liczne kontakty międzynarodowe[12]. Rozwój poznańskiej szkoły socjologicznej przerwał wybuch II wojny światowej. Do najbardziej znanych przedstawicieli tej szkoły zaliczyć należy: Tadeusza Szczurkiewicza, Józefa Chałasińskiego, Franciszka Mirka, Wiesława Kryńskiego, Władysława Okińskiego, Teodora Abla oraz Jana Szczepańskiego[10]. Z poznańską szkołą socjologiczną stale współpracowali m.in.: Czesław Znamierowski, Jan Stanisław Bystroń, Ludwika Dobrzyńska-Rybicka, Kazimierz Tymieniecki[10], Michał Sobeski, Ludwik Jaxa-Bykowski i Stefan Błachowski[4].

Poczet kierowników, dyrektorów i dziekanów

edytuj

Kierownicy Katedry

edytuj
  1. prof. dr Florian Znaniecki (1920-1939)[13]
  2. prof. dr hab. Tadeusz Szczurkiewicz (1945-1957)[13]
  3. prof. dr hab. Stanisław Kowalski (1957-1961)[13]
  4. prof. dr hab. Władysław Markiewicz (1962-1969)[13]

Dyrektorzy Instytutu

edytuj
  1. prof. dr hab. Władysław Markiewicz (1969-1972)[14]
  2. prof. dr hab. Andrzej Kwilecki (1972-1981)[14]
  3. prof. dr hab. Zygmunt Dulczewski (1981-1984)[14]
  4. prof. dr hab. Marek Ziółkowski (1984-1993)[14]
  5. dr hab. Jan Włodarek (1993-2005)[14]
  6. dr hab. Krzysztof Podemski (2005-2008)[14]
  7. prof. dr hab. Rafał Drozdowski (2008-2016)[14]
  8. dr hab. Aldona Żurek (2016-2019)[14]

Dziekani Wydziału

edytuj
  1. dr hab. Aldona Żurek (2019-dziś)[15]

Władze Wydziału

edytuj

W kadencji 2024–2028[16]:

Stanowisko Imię i nazwisko
Dziekan dr hab. Aldona Żurek
Prodziekan ds. kształcenia dr hab. Agnieszka Jeran
Prodziekan ds. nauki dr hab. Ryszard Necel
Prodziekan ds. współpracy i rozwoju dr Łukasz Rogowski

Struktura organizacyjna

edytuj

W skład kadry naukowo-dydaktycznej wchodzi 21 samodzielnych pracowników naukowych, 25 adiunktów ze stopniem doktora oraz 1 starszy wykładowca.

Od 1 stycznia 2020, Wydział Socjologii UAM składa się z 5 zakładów oraz 1 pracowni:[17]

Jednostka Kierownik
Zakład Studiów nad Dynamiką Społeczną dr hab. Piotr Matczak[18]
Zakład Socjologii Cywilizacji dr hab. Witold Wrzesień[19]
Zakład Teorii i Badań Praktyk Społecznych prof. dr hab. Marek Krajewski[20]
Zakład Badań Problemów Społecznych i Pracy Socjalnej dr hab. Monika Oliwa-Ciesielska[21]
Zakład Socjologii Jednostki i Relacji Społecznych dr hab. Honorata Jakubowska[22]
Pracownia Zmiany Społecznej dr hab. Ryszard Cichocki[23]

Działalność naukowa

edytuj

Główne kierunki badań naukowych prowadzonych na Wydziale to: socjologia kultury, badania dynamiki społecznej, socjologia codzienności, badania jakości życia, przemiany współczesnego życia rodzinnego, współczesne nurty pracy socjalnej, socjologia miasta, socjologia wizualna, socjologia młodzieży, socjologia religii, socjologia przedmiotów. Z Wydziałem ściśle współpracują Poznański Oddział Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz Fundacja Naukowa im. Floriana Znanieckiego. Przy Wydziale wydawane jest czasopismo „Roczniki Socjologii Rodziny”.
Pracownicy i doktoranci Wydziału systematycznie uzyskują nagrody za działalność naukową (m.in. Nagroda Prezesa Rady Ministrów, stypendium Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, stypendium Fundacji Rodziny Kulczyków, stypendium Fundacji UAM).

Przypisy

edytuj
  1. Studia na kierunku socjologia ocenione przez Polską Komisję Akredytacyjną. [dostęp 2013-05-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  2. Ranking Szkół Wyższych Perspektywy 2020 [online], ranking.perspektywy.pl [dostęp 2020-09-09].
  3. Super User, Koła naukowe [online], socjologia.amu.edu.pl [dostęp 2020-09-08] (pol.).
  4. a b c d e f Zygmunt Dulczewski, Florian Znaniecki: życie i dzieło, Wydawnictwo Poznańskie, 1984, s. 211, ISBN 83-210-0482-2.
  5. Joanna Bielecka-Prus, Społeczne role socjologów w PRL, „Przegląd Socjologiczny”, 58 (2), 2009, s. 71-103, ISSN 2450-9351.
  6. a b c d e Zbigniew Tyszka, Socjologia poznańska po Znanieckim, [w:] Andrzej Kwilecki (red.), Florian Znaniecki i jego rola w socjologii, 1975, s. 169-177.
  7. Kalendarium poznańskiej socjologii. [dostęp 2012-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  8. a b Regulamin Organizacyjny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, „Życie Uniwersyteckie”, październik 2019, s. 7, ISSN 1231-8825.
  9. a b c d Marek Nowak, Wczoraj, dziś i jutro polskiej socjologii, „Ruch prawniczy, socjologiczny i ekonomiczny”, LXXII (3), 2010, s. 123-145, ISSN 0035-9629.
  10. a b c Jacek Kubera, Not only "The Polish Peasant". Znaniecki's Poznań School of Sociology as a sociological and research issue, „Przegląd Socjologiczny”, 68 (4), 2019, s. 125-148, ISSN 2450-9351.
  11. Franciszek Mirek, Elementy społeczne parafji rzymsko-katolickiej. Wstęp do socjologii parafji, Poznań: Fiszer i Majewski, 1928.
  12. Andrzej Kwilecki, Janusz Ziółkowski, Socjologia w Poznaniu w latach 1920–1980, Andrzej Kwilecki (red.), [w:] 60 lat socjologii poznańskiej, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1981, s. 7-54.
  13. a b c d Janusz Ziółkowski, Pięćdziesiąt lat socjologii w Poznaniu, „Studia Socjologiczne”, 2 (37), 1970, s. 5-27.
  14. a b c d e f g h Nauki humanistyczne i społeczne wobec problemów współczesnego świata. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2015, s. 581-594. ISBN 978-83-64902-06-2.
  15. Prof. Aldona Żurek. Konfrontując się z teraźniejszością [online], Życie Uniwersyteckie [dostęp 2020-09-08] (pol.).
  16. WS UAM – Władze. [dostęp 2024-10-07].
  17. Zarządzenie nr 394/2019/2020 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 17 grudnia 2019 roku w sprawie zmian organizacyjnych na Wydziale Socjologii. [dostęp 2020-04-13].
  18. Zakład Studiów nad Dynamiką Społeczną UAM. [dostęp 2020-08-04].
  19. Zakład Socjologii Cywilizacji UAM. [dostęp 2024-01-19].
  20. Zakład Teorii i Badań Praktyk Społecznych UAM. [dostęp 2020-08-04].
  21. Zakład Badań Problemów Społecznych i Pracy Socjalnej UAM. [dostęp 2024-01-19].
  22. Zakład Socjologii Jednostki i Relacji Społecznych UAM. [dostęp 2020-08-04].
  23. Pracownia Zmiany Społecznej UAM. [dostęp 2020-08-04].

Linki zewnętrzne

edytuj