Wydmuchrzyca

rodzaj roślin

Wydmuchrzyca (Leymus Hochst.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 55 gatunków występujących w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej[5][4], jeden gatunek występuje także w Argentynie i Chile w Ameryce Południowej[4][6]. Gatunkiem typowym i zarazem jedynym przedstawicielem rodzaju w Europie Środkowej i w Polsce jest wydmuchrzyca piaskowa Leymus arenarius[7].

Wydmuchrzyca
Ilustracja
Wydmuchrzyca piaskowa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

wydmuchrzyca

Nazwa systematyczna
Leymus Hochst.
Flora 31: 118. 21 Feb 1848
Typ nomenklatoryczny

Leymus arenarius (Linnaeus) Hochstetter[3]

Synonimy
  • Aneurolepidium Nevski
  • Eremium Seberg & Linde-Laursen
  • Macrohystrix (Tzvelev) Tzvelev & Prob.
  • Malacurus Nevski
  • Microhystrix (Tzvelev) Tzvelev & Prob.[4]
Leymus flavescens

Rośliny te występują na stepach i wydmach, często na siedliskach zasolonych lub alkalicznych. Wykorzystywane są do umacniania piasków. Wydmuchrzyca piaskowa wykorzystywana jest w Japonii do wyrobu sznurów, mat i papieru. Gatunki północnoamerykańskie stosowane są jako źródło włókien, ziarna i rośliny lecznicze[6].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Trawy wieloletnie, zwykle kłączowe, o źdźbłach prosto wzniesionych[5].
Liście
Pochwy liściowe rozcięte niemal do nasady. Języczek liściowy błoniasty. Blaszki liściowe u nasady z uszkami lancetowatymi lub półksiężycowatymi. Blaszki często zwijające się, rzadziej płasko rozpostarte, często sztywne, szorstkie i sine[5].
Kwiaty
Zebrane po 3–7 (rzadko jest ich mniej, czasem 1) w kłoski, które są siedzące i wyrastają po 2–3 (rzadziej pojedynczo lub w większej liczbie, do 6) z węzłów kwiatostanu złożonego mającego postać równowąskiego, czasem podługowato-jajowatego kłosa. Plewy są równowąskie do lancetowatych, z 1–3 żyłkami, zwykle nie wystającymi, z kilem lub bez, na szczycie zaostrzone lub z krótką ością. Plewka dolna ma 3–7 żyłek, jest zaostrzona, czasem z krótką ością. Ziarniak przylegający do plewki[5].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych Poaceae z podrodziny Pooideae i plemienia Triticeae[8]. W niektórych ujęciach włączany jest tu rodzaj jęczmieniec Hordelymus[6]. W szerokim ujęciu rodzaju perz Elymus włączane są do niego i Leymus i Hordelymus [9].

Wykaz gatunków[4][10]

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-31] (ang.).
  3. Leymus Hochstetter. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-10-05].
  4. a b c d Leymus Hochst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-05].
  5. a b c d Leymus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-10-05].
  6. a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 525, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 108, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. Genus Leymus Hochst.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-10-05].
  9. Marian Falkowski (red.), Trawy polskie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 215, ISBN 83-09-00593-8, OCLC 10062340.
  10. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 114. ISBN 978-83-925110-5-2.