Wybory parlamentarne na Nauru w 2019 roku

wybory parlamentarne

Wybory parlamentarne na Nauru w 2019 roku – wybory do parlamentu Republiki Nauru przeprowadzone 24 sierpnia 2019 roku[1]. Wyniki ogłoszono dzień później (25 sierpnia)[2] z wyjątkiem okręgu Ubenide, w którym głosy musiały być ponownie policzone (ogłoszono je 26 sierpnia)[3]. Podczas wyborów wybierano wszystkich dziewiętnastu członków parlamentu. Przewodniczącym nowego parlamentu Nauru został Marcus Stephen[4].

Kandydaci

edytuj

Do udziału w wyborach zgłosiło się sześćdziesięciu kandydatów, z czego zdecydowaną większość stanowili mężczyźni[5]. Na jedno miejsce w parlamencie przypadało ok. 3,16 kandydata.

Najwięcej kandydatów (12) zgłosiło się w okręgu wyborczym Ubenide, a najmniej (5) w okręgach Boe i Yaren[5].

Ordynacja wyborcza

edytuj

Na Nauru używany jest tzw. system Dowdalla (modyfikacja metody Bordy) – zaznacza się kandydata, którego najbardziej się popiera, potem drugi wybór, potem trzeci itd. Kandydat będący pierwszym wyborem otrzymuje 1 pkt, drugi wybór 1/2 pkt, trzeci 1/3 pkt itd. Nauru podzielone jest na osiem okręgów wyborczych. Sześć z nich (Aiwo, Anabar, Anetan, Boe, Buada i Yaren) wybiera dwóch deputowanych, jeden (Meneng) wybiera trzech i także jeden (Ubenide) wybiera czterech. Wyniki podawane są przez Nauruańską Komisję Wyborczą (ang. Nauru Electoral Commission) z dokładnością do jednej tysięcznej (0,001) punktu[6]. Głosować może każdy mieszkający na terenie kraju obywatel Nauru w wieku powyżej 20 lat. Głosowanie jest obowiązkowe dla osób mających uprawnienia (nie muszą głosować osoby nieprzebywające na terenie Nauru i poważnie chore), a nieoddanie głosu w wyborach w razie braku wystarczającego powodu skutkuje karą w wysokości sześciu dolarów australijskich[7][8]. Kandydaci muszą spełniać te same wymogi, co głosujący, dodatkowo nie mogą być chorzy psychicznie, skazani na śmierć lub w przeszłości pozbawieni wolności na czas 1 roku lub dłużej. Mogą się zgłosić najpóźniej 14 dni przed dniem wyborów, a nominacja musi być podpisana przez kandydata i dwóch mających uprawnienia do głosowania mieszkańców z dystryktu, w którym kandydat będzie startować w wyborach. Obowiązuje opłata za nominację w wysokości 500 dolarów australijskich[7].

Okręgi wyborcze

edytuj
Dystrykt Okręg wyborczy Liczba miejsc
Aiwo Aiwo 2
Anabar Anabar
Anibare
Ijuw
Anetan Anetan
Ewa
Boe Boe
Buada Buada
Meneng Meneng 3[a][9]
Baiti Ubenide 4
Denigomodu
Nibok
Uaboe
Yaren Yaren 2
Źródło:[10]

Wyniki wyborów

edytuj

Nazwiska i wyniki kandydatów wybranych do parlamentu zostały pogrubione. Numer wyboru w głosowaniu oznacza kolejność wyboru na karcie (np. 1 oznacza liczbę osób, które wybrały danego kandydata jako pierwszy wybór).

Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 6 7 8 Wynik Miejsce Uwagi
Lance Mavrick Agir 8 78 129 119 127 133 101 97 195,870 8
Rennier Gadabu 177 189 106 81 69 54 97 35 368,115 1 wybrany
Dantes Ingin Tsitsi 33 58 118 144 137 154 100 64 212,686 6
Aaron Stein Cook 170 128 74 55 41 55 133 152 327,783 3 brak reelekcji
Milton Ross Dube 193 94 54 55 56 50 106 200 331,426 2 reelekcja
Evi Kenan Agir 26 89 99 108 153 150 121 62 211,136 7
Delvin Oneil Thoma 99 113 159 168 102 87 55 25 296,382 4
Preston Devine Jovany Thoma 102 59 69 78 123 125 95 157 252,630 5
Źródło:[11][12]

Anabar

edytuj
Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 6 Wynik Miejsce Uwagi
Maverick Eoe 157 128 56 51 56 65 286,117 1 wybrany
Jeb Nobob Eric Bop 29 116 158 104 96 50 193,200 5
Ludwig Derangadage Scotty 113 37 54 56 59 231 216,800 3 były prezydent
Transom Duburiya 18 92 109 172 94 68 173,467 6
Pyon Deiye 150 107 95 64 68 69 276,267 2 wybrany
Riddell Akua 83 73 61 86 180 70 209,000 4 brak reelekcji
Źródło:[13][12]

Anetan

edytuj
 
Marcus Stephen, były prezydent oraz wybrany kandydat z okręgu Anetan[14] mianowany przewodniczącym parlamentu[4]
Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 6 7 8 Wynik Miejsce Uwagi
Marcus Ajemada Stephen 158 100 72 59 51 65 214 190 322,105 2 wybrany, były prezydent, nowy przewodniczący parlamentu
Timothy John Ika 412 253 49 22 20 24 79 50 585,869 1 wybrany
Vaiuli Amoe 3 133 269 218 111 87 54 34 262,331 5
Antonius Atuen 118 118 103 92 114 174 160 30 312,740 3
Konrad Ika 37 78 178 186 194 143 51 42 257,002 6
Cyril Buramen[b] 163 71 47 34 50 84 91 369 305,792 4 brak reelekcji
Joseph Mwarin Harris 15 109 96 175 216 130 121 47 233,277 7
Darryl Tom 3 47 95 123 152 202 139 147 194,415 8
Źródło:[14][12]
 
Baron Divavesi Waqa – dotychczasowy prezydent i jeden z kandydatów w okręgu Boe, który w 2019 nie dostał się do parlamentu[15]
Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 Wynik Miejsce Uwagi
Asterio Appi 204 201 142 174 90 413,333 2 reelekcja
Baron Divavesi Waqa 188 79 58 132 354 350,633 3 brak reelekcji, ustępujący prezydent
Martin Porky Hunt 261 164 161 130 95 448,167 1 wybrany
Mathew Batsiua 144 98 189 232 148 343,600 4
Brett Satto 14 269 261 143 124 296,050 5
Źródło:[16][12]
Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 6 7 Wynik Miejsce Uwagi
Shadlog Armait Bernicke 270 102 29 48 37 68 119 378,400 1 reelekcja
Richie Halstead 32 70 122 98 123 105 123 191,838 7
Sean Halstead 37 115 133 111 112 134 31 215,745 4
Bingham Agir 174 155 67 47 40 100 90 323,107 2 reelekcja
Arrow Juliante Depaune 53 56 86 112 185 98 83 202,857 5
Rowan Detenamo 15 101 128 181 97 97 54 196,698 6
Linkbelt Gadidi Detabene 92 74 108 76 79 71 173 236,348 3
Źródło:[17][12]

Meneng

edytuj
Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Wynik Miejsce Uwagi
Jesse Jeremiah 172 129 150 112 99 111 99 176 73 397,054 4
Khyde Menke 159 226 154 163 182 99 39 57 42 434,346 2 wybrany
Tawaki Kam 207 104 116 69 73 127 98 135 192 402,892 3 reelekcja
Paner Jorax Baguga 12 54 112 183 186 159 168 147 100 239,269 8
Chubasco Diranga 13 62 108 136 156 189 159 150 148 234,609 9
Lionel Rouwen Aingimea 256 118 58 66 64 104 120 149 186 437,401 1 reelekcja, nowy prezydent
Ronay Dick 11 125 169 206 183 154 122 92 59 279,084 7
Squire Mordecai Jeremiah 149 141 112 96 83 99 116 113 212 368,185 6
Vodrick Detsiogo 142 162 142 90 95 79 200 102 109 378,433 5 brak reelekcji
Źródło:[9][12]

Ubenide

edytuj

W Ubenide przeprowadzono powtórzone liczenie głosów ze względu na niepoliczenie sześciu głosów za pierwszym razem[18]. Prawidłowe wyniki zostały ogłoszone 26 sierpnia[3]. Osoby na pierwszych czterech miejscach (powodujących dostanie się do parlamentu) nie zmieniły się po powtórzonym liczeniu[19], jednak dokładne wyniki zmieniły się o wartości od 0,78 (Maximilian Kun) do nawet 4,75 pkt (Reagan Aliklik).

Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Wynik Wynik początkowy[20] Miejsce Uwagi
David Ranibok Waiau Adeang 383 282 214 153 98 45 54 46 55 52 55 83 697,375 695,709 1 reelekcja
Reagan Winson Aliklik 247 190 163 135 121 88 74 56 53 55 76 262 526,653 521,903 3 wybrany
Kay Aliklik 4 39 69 90 198 331 194 162 129 130 100 74 254,322 253,347 8
Darned Dongobir 7 18 27 77 97 173 240 160 250 166 171 132 218,092 217,167 12
Wawani Joe-Grant Dowiyogo 224 208 133 106 123 81 87 88 90 64 259 57 505,057 503,812 4 wybrany
Aloysius Iyomago Amwano 9 47 39 57 127 176 167 361 201 133 112 91 236,864 235,902 9
Vyko Adeang 94 61 64 89 234 141 164 184 187 144 85 73 333,800 332,705 7
Russ Kun 241 233 389 176 87 39 49 61 73 67 73 32 593,806 592,006 2 reelekcja
Gabrissa Shirani Hartman 93 154 216 377 113 89 56 84 110 108 78 42 425,796 424,935 6
Ranin Akua 198 224 95 98 52 69 58 49 73 137 126 341 464,160 461,569 5 brak reelekcji
Maximilian Kun 5 34 60 75 161 146 243 137 170 171 241 77 233,437 232,617 10
Renos Renige Agege 15 30 51 87 107 142 134 132 129 293 144 256 227,517 226,590 11
Źródło:[21][12]
 
David Adeang, kandydant i deputowany z okręgu Ubenide, przeciwnik Lionela Aingimea w wyborach prezydenckich
Numer wyboru w głosowaniu Rezultaty
Nazwisko 1 2 3 4 5 Wynik Miejsce Uwagi
John Daigon Julius 14 135 205 115 173 213,183 5
Charmaine Eraidinomo Scotty 444 94 37 28 39 518,133 1 reelekcja
Kieren Aedogan Keke 69 107 117 196 153 241,100 3 brak reelekcji
Dominic Rumple Cain 34 178 130 155 145 234,083 4
Isabella Dageago 81 128 153 148 132 259,400 2 wybrana
Źródło:[22][12]

Wybrani deputowani

edytuj
 
Charmaine Scotty, nowa deputowana parlamentu Nauru z okręgu Yaren[22] (z prawej)
Okręg wyborczy Deputowani
Aiwo[11] Rennier Gadabu
Milton Ross Dube
Anabar[13] Maverick Eoe
Pyon Deiye
Anetan[14] Marcus Stephen (przewodniczący parlamentu[4])
Timothy Ika
Boe[16] Asterio Appi
Martin Hunt
Buada[17] Shadlog Bernicke
Bingham Agir
Meneng[9] Lionel Aingimea (prezydent[1])
Khyde Menke
Tawaki Kam
Ubenide[21] David Adeang
Reagan Aliklik
Wawani Dowiyogo
Russ Kun
Yaren[22] Charmaine Scotty
Isabella Dageago

Liczba oddanych głosów

edytuj

W nawiasach podany jest udział procentowy głosów ważnych/nieważnych w łącznej liczbie głosów. Procenty zaokrąglone są do części dziesiętnych.

Okręg wyborczy Głosy ważne Głosy nieważne Łączne głosy
Aiwo[11] 808 (98,2%) 15 (1,8%) 823
Anabar[13] 553 (98,6%) 8 (1,4%) 561
Anetan[14] 909 (98,4%) 15 (1,6%) 924
Boe[16] 811 (99,4%) 5 (0,6%) 816
Buada[17] 673 (99%) 7 (1%) 680
Meneng[9] 1121 (98,9%) 13 (1,1%) 1134
Ubenide[21] 1520 (96,1%) 62 (3,9%) 1582
Yaren[22] 642 (99,2%) 5 (0,8%) 647
Razem 7037 (98,2%) 130 (1,8%) 7167

Wybory prezydenckie

edytuj

27 sierpnia 2019 w związku z przegraną w wyborach parlamentarnych dotychczasowego prezydenta Barona Divavesi Waqa[15] odbyło się, w nowo wybranym parlamencie Nauru, głosowanie mające wybrać nowego prezydenta. Wynikiem 12 do 6 wygrał je reprezentant okręgu Meneng[9] Lionel Aingimea, wygrywając z Davidem Adeangiem reprezentującym okręg Ubenide[1][21]

Wybory na przewodniczącego parlamentu

edytuj

27 sierpnia 2019 wraz z prezydentem wybrano także nowego przewodniczącego parlamentu, którym został były prezydent[23] Marcus Stephen wygrywając z Shadlogiem Bernicke 12 do 7[24].

Nowy rząd

edytuj
Osobny artykuł: Rząd Lionela Aingimea.

28 sierpnia 2019 nowo wybrany prezydent Lionel Aingimea utworzył rząd składający się (poza nim) z sześciu ministrów – Martina Hunta, Isabelli Dageago, Renniera Gadabu, Mavericka Eoe, Reagana Aliklika i Wawaniego Dowiyogo[25] oraz pięciu ministrów-asystentów (ang. assistant ministers) - Asterio Appiego, Russa Kuna, Binghama Agira, Richarda Hyde-Menke i Pyona Deiye[26].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Deutsche Welle [online], dw.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  2. Republic of Nauru Twitter (tweety z 25 VIII) [online], twitter.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  3. a b Republic of Nauru Twitter [online], twitter.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  4. a b c PMN News [online], pmmnews.co.nz [dostęp 2019-08-28] (ang.).
  5. a b Nauru Electoral Commission [online], election.com.nr [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  6. IFES Election Guide [online], electionguide.org [dostęp 2019-09-01] (ang.).
  7. a b IPU [online], archive.ipu.org [dostęp 2019-09-05] (ang.).
  8. For Voters - Nauru Electoral Commission [online], election.com.nr [dostęp 2019-09-05] (ang.).
  9. a b c d e election.com.nr, wyniki z Meneng
  10. Konstytucja Nauru
  11. a b c election.com.nr, wyniki z Aiwo
  12. a b c d e f g h election.com.nr, wyniki 2016
  13. a b c election.com.nr, wyniki z Anabar
  14. a b c d election.com.nr, wyniki z Anetan
  15. a b Claire Knox i Jordan Fennell: Nauru President Baron Waqa loses bid for re-election. abc.net.au, 2019-08-25. [dostęp 2019-08-31]. (ang.).
  16. a b c election.com.nr, wyniki z Boe
  17. a b c election.com.nr, wyniki z Buada
  18. Nauru News [online], nauru-news.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  19. Loop Nauru [online], loopnauru.com [dostęp 2019-08-31] (ang.).
  20. election.com.nr, początkowe (błędne) wyniki z Ubenide
  21. a b c d election.com.nr, wyniki z Ubenide
  22. a b c d election.com.nr, wyniki z Yaren
  23. Nauru. worldstatesmen.org. [dostęp 2019-09-02]. (ang.).
  24. Nauru News [online], nauru-news.com [dostęp 2019-09-02] (ang.).
  25. Loop Nauru [online], loopnauru.com [dostęp 2019-08-30] (ang.).
  26. Nauru News [online], nauru-news.com [dostęp 2019-09-05] (ang.).
  1. Choć źródło podaje 2 reprezentantów, liczba ta zmieniła się w 2013 i teraz wynosi 3.
  2. Niektóre źródła (np. Nauru Electoral Commission) podają także formę Buraman.

Linki zewnętrzne

edytuj

Wyniki wyborów: