Wikipedia

Wybory do Senatu Republiki Czeskiej w 2022 roku

Wybory do Senatu Republiki Czeskiej w 2022 roku odbyły się 23 i 24 września 2022 roku (I tura) oraz 30 września i 1 października 2022 roku (II tura), zgodnie z postanowieniem prezydenta Miloša Zemana z 6 kwietnia 2022 roku[1]. Wybrano w nich na sześcioletnią kadencję 27 senatorów, odnawiając tym samym 1/3 składu Senatu.

Wybory do Senatu Republiki Czeskiej w 2022 roku
Państwo

 Czechy

Rodzaj

wybory parlamentarne

Data przeprowadzenia

23–24 września 2022 (I tura); 30 września – 1 października 2022 (II tura)

Data zarządzenia

6 kwietnia 2022
przez: prezydenta
Miloša Zemana[1]

Podstawa prawna

245/1995 Sb.[2]

Ordynacja wyborcza

większościowa (system większości bezwzględnej)

Głosowanie
poprzednie:
2020 		następne:
2024

Pierwsza tura wyborów odbyła się równocześnie z wyborami do rad gmin.

Ordynacja wyborcza

edytuj

Podstawą do przeprowadzenia wyborów była Ustawa z dnia 27 września 1995 o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej oraz zmianie i uzupełnieniu niektórych innych ustaw (Zákon ze dne 27. září 1995 o volbách do Parlamentu České republiky a o změně a doplnění některých dalších zákonů)[2]. Głosowanie odbyło się jedynie w części państwa – w 27 okręgach jednomandatowych o numerach   (1, 4, 7...) – gdyż co dwa lata odnawiana jest 1/3 składu izby (27 z 81 mandatów)[a].

Głosowanie przeprowadzono na zasadzie większości bezwzględnej[b]. Jeśli żaden z kandydatów nie uzyskał w danym okręgu ponad 50% głosów ważnych, po sześciu dniach od zakończenia głosowania odbyła się decydująca tura z udziałem dwóch kandydatów z najlepszymi wynikami w I turze[c]. Liczba ludności żadnego z okręgów nie mogła być niższa lub wyższa o 15% lub więcej od średniej liczby mieszkańców przypadającej na mandat w skali państwa (tzw. normy przedstawicielskiej)[d].

Czynne prawo wyborcze przysługiwało każdemu obywatelowi Republiki Czeskiej, który najpóźniej w drugim dniu głosowania (I tura) ukończył 18. rok życia[e]. Bierne prawo wyborcze miały osoby z prawem czynnym, które najpóźniej w drugim dniu głosowania ukończyły 40. rok życia[f]. Zgłaszać kandydatów mogły partie i ruchy polityczne oraz ich koalicje, ponadto prawo wysunięcia swojej kandydatury przysługiwało każdemu wyborcy, który przedłożył okręgowej komisji wyborczej 1000 podpisów poparcia wyborców zamieszkałych w danym okręgu[g].

Podział miejsc w Senacie przed wyborami

edytuj

Kolumna wyróżniona odcieniem czerwonym wskazuje liczbę mandatów senatorskich wygasających i obsadzanych na nowo w 2022 roku, a wiersze wyróżnione odcieniem żółtym oznaczają partie wchodzące w skład koalicji rządowej sprzed wyborów.

Partia lub ruch zgłaszający Kadencja Łącznie
2016–2022 2018–2024 2020–2026
Burmistrzowie i Niezależni[h] 3 5 11 19
Obywatelska Partia Demokratyczna 3 10 5 18
KDU-ČSL 6 2 3 11
ANO 2011 3 1 1 5
TOP 09 2 1 2 5
Czeska Partia Socjaldemokratyczna 2 1 0 3
SEN 21 0 1 2 3
Czeska Partia Piratów 0 1 1 2
Bezpartyjni 1 0 0 1
Marek Hilšer do Senatu 0 1 0 1
Obywatele Patrioci 1 0 0 1
Obywatele Razem – Niezależni 1 0 0 1
Ostrawiak 0 1 0 1
Partia Zielonych 1 0 0 1
Ruch na rzecz Pragi 11 1 0 0 1
Severočeši.cz 1 0 0 1
Zjednoczeni Demokraci – Stowarzyszenie Niezależnych 1 0 0 1
Kandydaci niezależni 1 3 0 4
Ogółem 27 27 27 81

Wybory do Senatu w 2022 roku były pierwszymi odbywającymi się w czasie trwania IX kadencji Izby Poselskiej. Władzę w kraju sprawuje od grudnia 2021 roku rząd Petra Fiali, gabinet koalicji ODS, KDU-ČSL, TOP 09, STAN i Piratów[3][4]. Przed wyborami do Senatu w 2022 roku koalicja rządowa posiadała większość bezwzględną w obu izbach parlamentu – w Senacie partie ją tworzące reprezentowało 55 na 81 deputowanych.

Przewodniczącym Senatu przed wyborami był Miloš Vystrčil z ODS, sprawujący tę funkcję od lutego 2020 roku.

Lista senatorów, którzy nie ubiegają się o reelekcję

edytuj

Podano nazwę partii lub ruchu zgłaszającego danego kandydata do poprzednich wyborów.

Okręg wyborczy Imię i nazwisko Partia lub ruch zgłaszający
31 – Uście nad Łabą Doubrava, JaroslavJaroslav Doubrava S.cz
46 – Uście nad Orlicą Šilar, PetrPetr Šilar KDU-ČSL
55 – Brno-miasto Žaloudík, JanJan Žaloudík ČSSD
73 – Frydek-Mistek Cieńciała, JerzyJerzy Cieńciała OSN
79 – Hodonín Hubáčková, AnnaAnna Hubáčková KDU-ČSL

Pierwsza tura

edytuj

O 27 mandatów senatorskich ubiegało się 178 kandydatów zgłoszonych przez partie i ruchy polityczne oraz siedmioro niezależnych. Żadne ze stronnictw nie wysunęło kandydatów we wszystkich okręgach; w ponad połowie okręgów zarejestrowano przedstawicieli ANO 2011 (22) oraz Wolności i Demokracji Bezpośredniej (19)[5]. Współrządząca od wyborów 2021 koalicja Spolu (KDU-ČSL, Obywatelska Partia Demokratyczna i TOP 09) poparła łącznie 19 kandydatur[6].

Cztery spośród stronnictw reprezentowanych w Senacie nie musiały bronić w 2022 roku wygasających mandatów: Czeska Partia Piratów, Marek Hilšer do Senatu, Ostrawiak i SEN 21. Łącznie o ponowny wybór ubiegało się 22 senatorów, w tym:

Pierwsza tura głosowania rozpoczęła się 23 września 2022 (godziny 14–22), a zakończyła kolejnego dnia (godziny 8–14)[j]. Frekwencja wyniosła 42,65%; najwyższa była w okręgu nr 52 – Igława (48,93%), najniższa w okręgu nr 4 – Most (32,74%)[7].

Dzięki uzyskaniu bezwzględnej większości głosów mandaty senatorskie w I turze zdobyło trzech kandydatów: Petr Fiala z ramienia KDU-ČSL (okręg nr 46 – Uście nad Orlicą[k]), Jiří Růžička z ramienia TOP 09 (okręg nr 25 – Praga 6) i Ladislav Václavec z ramienia ANO (okręg nr 64 – Bruntál)[8]. W pozostałych 24 okręgach konieczne było przeprowadzenie kolejnej tury wyborów.

Druga tura

edytuj

Decydującą turę przeprowadzono 30 września i 1 października 2022 w godzinach analogicznych do poprzedniej rundy głosowania.

Zmierzyli się w niej kandydaci: ANO 2011 (17), Obywatelskiej Partii Demokratycznej (9), KDU-ČSL (6), TOP 09 (3), SEN 21 (2), dalszych partii i ruchów: Burmistrzowie i Niezależni, Burmistrzowie na rzecz Kraju Libereckiego, Czeska Partia Socjaldemokratyczna, Jihočeši 2012, Niezależni, ProMOST, Ruch na rzecz Pragi 11, Tabor 2020, Wolność i Demokracja Bezpośrednia, Zjednoczeni Demokraci – Stowarzyszenie Niezależnych (po 1) oraz jeden niezależny.

Najwięcej było pojedynków między przedstawicielami ANO i ODS – siedem[9].

Frekwencja była o ponad 23 punkty procentowe niższa niż tydzień wcześniej – 19,44%; ponownie najwięcej osób zagłosowało w okręgu nr 52 – Igława (38,74%), najmniej w okręgu nr 1 – Karlowe Wary (10,51%)[10].

Wyniki wyborów

edytuj

Źródło: Český statistický úřad[11][7][10].

Partia lub ruch zgłaszający I tura II tura Mandaty
Głosy % Głosy % I II Σ
Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) 151 908 13,65 111 071 23,15 0 8 8
KDU-ČSL 120 972 10,87 74 696 15,57 1 6 7
ANO 2011 (ANO) 244 516 21,98 149 331 31,12 1 2 3
TOP 09 73 473 6,60 33 341 6,95 1 2 3
SEN 21 27 672 2,49 21 051 4,39 0 2 2
Niezależni (NEZ) 32 431 2,92 9 031 1,88 0 1 1
Burmistrzowie na rzecz Kraju Libereckiego (SLK) 19 613 1,76 14 000 2,92 0 1 1
Tabor 2020 (T2020) 14 186 1,28 10 676 2,23 0 1 1
ProMOST 8 672 0,78 6 747 1,41 0 1 1
Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD) 85 855 7,72 2 791 0,58 0 0 0
Burmistrzowie i Niezależni (STAN) 75 406 6,78 6 410 1,34 0 0 0
Czeska Partia Socjaldemokratyczna (ČSSD) 43 870 3,94 10 344 2,16 0 0 0
Jihočeši 2012 (JIH 12) 10 718 0,96 9 289 1,94 0 0 0
Zjednoczeni Demokraci – Stowarzyszenie Niezależnych (SD-SN) 8 608 0,77 4 729 0,99 0 0 0
Ruch na rzecz Pragi 11 (HPP 11) 6 524 0,59 5 569 1,16 0 0 0
Czeska Partia Piratów (Piráti) 28 302 2,54 — — 0 — 0
Pozostałe partie i ruchy polityczne (28) 134 616 12,10 — — 0 — 0
Kandydaci niezależni (7) 25 177 2,26 10 707 2,23 0 1 1
Ogółem 1 112 519 100,00 479 783 100,00  3 24 27
Głosy nieważne 40 670 3,53 1 947 0,40
Koperty nieoddane[l] 19 606 1,67 263 0,05
Frekwencja 1 172 795 42,65 481 730 19,44

Podział miejsc w Senacie po wyborach

edytuj
Partia lub ruch zgłaszający Kadencja Łącznie +/–
2018–2024 2020–2026 2022–2028
Obywatelska Partia Demokratyczna 10 5 8 23   5
Burmistrzowie i Niezależni[m] 5 11 1 17   2
KDU-ČSL 2 3 7 12   1
TOP 09 1 2 3 6   1
ANO 2011 1 1 3 5   0
SEN 21 1 2 1 4   1
Czeska Partia Piratów 1 1 0 2   0
Czeska Partia Socjaldemokratyczna 1 0 0 1   2
Hradecki Klub Demokratyczny 0 1 0 1   0
Marek Hilšer do Senatu 1 0 0 1   0
Niezależni 0 0 1 1   1
Ostrawiak 1 0 0 1   0
ProMOST 0 0 1 1   1
Tabor 2020 0 0 1 1   1
Wolni 0 1 0 1   0
Partia Zielonych 0 0 0 0   1
Bezpartyjni 0 0 0 0   1
Obywatele Patrioci 0 0 0 0   1
Obywatele Razem – Niezależni 0 0 0 0   1
Ruch na rzecz Pragi 11 0 0 0 0   1
Severočeši.cz 0 0 0 0   1
Zjednoczeni Demokraci – Stowarzyszenie Niezależnych 0 0 0 0   1
Kandydaci niezależni 3 0 1 4   0
Ogółem 27 27 27 81 —

Kolumna wyróżniona odcieniem zieleni wskazuje liczbę mandatów senatorskich obsadzonych przez dane stronnictwa w 2022 roku.

Największą liczbę mandatów zdobyła ODS i po dwuletniej przerwie ponownie uzyskała liczniejszą reprezentację od koalicji STAN i SLK. Łącznie ówczesne partie koalicji rządowej (ODS, KDU-ČSL, TOP 09, Piraci i STAN) powiększyły stan posiadania o pięć mandatów. Przewodniczącym Senatu pozostał Miloš Vystrčil z ODS

Lista wybranych senatorów

edytuj

Gwiazdką oznaczono deputowanych, którzy ubiegali się o reelekcję, wytłuszczeniem – . W nawiasach podano miejsce zajęte przez danego kandydata w I turze.

Źródło: Český statistický úřad[12].

Okręg wyborczy Imię i nazwisko Partia lub ruch zgłaszający I tura II tura
1 – Karlowe Wary Procházková, VěraVěra Procházková ANO 25,86 (1.) 67,97
4 – Most Paparega, JanJan Paparega ProMOST 31,59 (1.) 58,79
7 – Pilzno-miasto Kovářová, DanielaDaniela Kovářová niezależna 21,96 (2.) 54,07
10 – Český Krumlov Jirsa, TomášTomáš Jirsa* ODS 36,53 (1.) 66,37
13 – Tabor Slabý, MarekMarek Slabý T2020[n] 30,01 (1.) 53,47
16 – Beroun Oberfalzer, JiříJiří Oberfalzer* ODS[o] 37,90 (1.) 55,09
19 – Praga 11 Kordová Marvanová, HanaHana Kordová Marvanová ODS[o] 39,03 (1.) 67,87
22 – Praga 10 Pirk, JanJan Pirk TOP 09[p] 44,78 (1.) 60,45
25 – Praga 6 Růžička, JiříJiří Růžička* TOP 09[q] 50,28 (1.) —
28 – Mielnik Smotlachová, JarmilaJarmila Smotlachová ODS 25,02 (1.) 65,22
31 – Uście nad Łabą Krsek, MartinMartin Krsek SEN 21 19,16 (2.) 67,72
34 – Liberec Canov, MichaelMichael Canov* SLK 43,52 (1.) 66,35
37 – Jiczyn Czernin, TomášTomáš Czernin* TOP 09[p] 28,99 (1.) 53,83
40 – Kutná Hora Procházka, BohuslavBohuslav Procházka KDU-ČSL 20,39 (2.) 50,63
43 – Pardubice Horská, MilušeMiluše Horská* KDU-ČSL[r] 39,05 (1.) 57,23
46 – Uście nad Orlicą Fiala, PetrPetr Fiala KDU-ČSL[s] 65,67 (1.) —
49 – Blansko Vítková, JaromíraJaromíra Vítková* KDU-ČSL[t] 30,79 (1.) 65,36
52 – Igława Vystrčil, MilošMiloš Vystrčil* ODS[o] 45,63 (2.) 60,03
55 – Brno-miasto Töpfer, TomášTomáš Töpfer ODS[o] 30,24 (1.) 52,80
58 – Brno-miasto Dušek, JiříJiří Dušek* ODS[u] 29,27 (1.) 62,92
61 – Ołomuniec Kantor, LumírLumír Kantor* KDU-ČSL 26,06 (2.) 60,08
64 – Bruntál Václavec, LadislavLadislav Václavec* ANO 58,86 (1.) —
67 – Nowy Jiczyn Váňová, IvanaIvana Váňová KDU-ČSL[t] 21,31 (2.) 50,79
70 – Ostrawa-miasto Nytra, ZdeněkZdeněk Nytra* ODS[o] 25,42 (1.) 51,53
73 – Frydek-Mistek Matušek, ZdeněkZdeněk Matušek ANO[v] 42,34 (1.) 50,99
76 – Kromieryż Zwyrtek Hamplová, JanaJana Zwyrtek Hamplová NEZ 18,87 (2.) 50,65
79 – Hodonín Rajchmanová, EvaEva Rajchmanová KDU-ČSL[t] 28,46 (1.) 51,61

Lista senatorów, którzy nie uzyskali reelekcji

edytuj

W nawiasach podano miejsce zajęte przez danego kandydata w I turze.

Źródło: Český statistický úřad[11][9].

Okręg wyborczy Imię i nazwisko Partia lub ruch zgłaszający I tura II tura
1 – Karlowe Wary Horník, JanJan Horník STAN 12,33 (4.) —
4 – Most Dernerová, AlenaAlena Dernerová SD-SN 31,36 (2.) 41,21 (2.)
7 – Pilzno-miasto Chaloupek, VáclavVáclav Chaloupek STAN[w] 12,04 (4.) —
13 – Tabor Větrovský, JaroslavJaroslav Větrovský JIH 12[x] 22,67 (2.) 46,53 (2.)
19 – Praga 11 Kos, LadislavLadislav Kos HPP 11[y] 16,88 (2.) 32,13 (2.)
22 – Praga 10 Chmelová, RenataRenata Chmelová STAN[z] 24,36 (2.) 39,55 (2.)
28 – Mielnik Holeček, PetrPetr Holeček STAN 19,18 (3.) —
40 – Kutná Hora Strnad, JaromírJaromír Strnad ČSSD[aa] 31,58 (1.) 49,37 (2.)
67 – Nowy Jiczyn Orel, PetrPetr Orel Zelení 19,60 (3.) —
76 – Kromieryż Jelínková, ŠárkaŠárka Jelínková KDU-ČSL 18,32 (3.) —

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Na podstawie § 94 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  2. ↑ § 75 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  3. ↑ § 76 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  4. ↑ § 59 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  5. ↑ § 1 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  6. ↑ § 57 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  7. ↑ § 61 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  8. ↑ W tym senatorowie z ramienia Burmistrzów na rzecz Kraju Libereckiego – jeden wybrany na kadencję 2016–2022 i jeden wybrany na kadencję 2020–2026.
  9. ↑ Alena Dernerová zdobyła mandat z ramienia SD-SN w ponownych wyborach w okręgu nr 4 – Most w 2017 roku. W unieważnionych wcześniej wyborach była kandydatką ruchu Severočeši.cz.
  10. ↑ Na podstawie § 19 ustawy o wyborach do Parlamentu Republiki Czeskiej.
  11. ↑ W okręgu nr 46 startowało tylko dwóch kandydatów – II tura byłaby niezbędna tylko przy uzyskaniu przez obu równej liczby głosów.
  12. ↑ Liczba wyborców, którym wydano koperty na karty wyborcze, a którzy nie oddali głosu.
  13. ↑ W tym senatorowie z ramienia Burmistrzów na rzecz Kraju Libereckiego – jeden wybrany na kadencję 2020–2026 i jeden wybrany na kadencję 2022–2028.
  14. ↑ Wysunięty przez T2020 w ramach koalicji wyborczej z KDU-ČSL, ODS i TOP 09.
  15. ↑ a b c d e Wysunięty/a przez ODS w ramach koalicji wyborczej z KDU-ČSL i TOP 09.
  16. ↑ a b Wysunięty przez TOP 09 w ramach koalicji wyborczej z ODS i KDU-ČSL.
  17. ↑ Wysunięty przez TOP 09 w ramach koalicji wyborczej z ODS, KDU-ČSL i STAN.
  18. ↑ Wysunięta przez KDU-ČSL w ramach koalicji wyborczej z Bezpartyjnymi.
  19. ↑ Wysunięty przez KDU-ČSL w ramach koalicji wyborczej z ruchem Razem dla Kraju.
  20. ↑ a b c Wysunięta przez KDU-ČSL w ramach koalicji wyborczej z ODS i TOP 09.
  21. ↑ Wysunięty przez ODS w ramach koalicji wyborczej z ČSSD oraz ruchami Wasi Burmistrzowie i Fakt Brno.
  22. ↑ Wysunięty przez ANO w ramach koalicji wyborczej z ČSSD.
  23. ↑ Wysunięty przez STAN w ramach koalicji wyborczej z Obywatelami Patriotów. W poprzednich wyborach kandydował z ramienia Obywateli Patriotów.
  24. ↑ W poprzednich wyborach kandydował z ramienia ANO 2011.
  25. ↑ Wysunięty przez HPP 11 w ramach koalicji wyborczej z Partią Zielonych i SEN 21.
  26. ↑ Wysunięta przez STAN w ramach koalicji wyborczej z Partią Zielonych, Partią Liberalno-Ekologiczną i SEN 21. W poprzednich wyborach kandydowała z ramienia KDU-ČSL.
  27. ↑ Wysunięty przez ČSSD w ramach koalicji wyborczej z ANO 2011.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Rozhodnutí prezidenta republiky o vyhlášení voleb do Senátu Parlamentu České republiky, do zastupitelstev obcí a zastupitelstev městských obvodů a městských částí ve statutárních městech a do zastupitelstva hlavního města Prahy a zastupitelstev jeho městských částí, 81/2022 Sb.. [dostęp 2022-10-01]. (cz.).
  2. ↑ a b Zákon ze dne 27. září 1995 o volbách do Parlamentu České republiky a o změně a doplnění některých dalších zákonů, 245/1995 Sb.. [dostęp 2022-10-01]. (cz.).
  3. ↑ Pětice lídrů Spolu a PirSTAN podepsala koaliční smlouvu vznikající vlády. Kabinet má mít 18 členů. iROZHLAS.cz, 2021-11-08. [dostęp 2022-10-01]. (cz.).
  4. ↑ Fialova vláda získala důvěru. Po 23 hodinách. Seznam Zprávy, 2022-01-12. [dostęp 2022-10-01]. (cz.).
  5. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 23.9. – 24.9.2022. Přehledy – kandidáti dle navrhující strany. Všechny volební obvody. Všechny volební strany. Český statistický úřad. [dostęp 2022-08-14]. (cz.).
  6. ↑ Koalice Spolu postaví do senátních voleb společné kandidáty v 19 z 27 obvodů. Česká tisková kancelář, 2022-06-14. [dostęp 2022-08-14]. (cz.).
  7. ↑ a b Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 23.9. – 24.9.2022. Volební účast v obvodech v 1. kole. Český statistický úřad. [dostęp 2022-09-25]. (cz.).
  8. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 23.9. – 24.9.2022. Senátoři zvolení v 1. kole dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2022-09-25]. (cz.).
  9. ↑ a b c Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 23.9. – 24.9.2022. Kandidáti postupující do 2. kola dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2022-09-28]. (cz.).
  10. ↑ a b Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 23.9. – 24.9.2022. Volební účast v obvodech v 2. kole. Český statistický úřad. [dostęp 2022-10-01]. (cz.).
  11. ↑ a b Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 23.9. – 24.9.2022. Všichni platní kandidáti dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2022-10-01]. (cz.).
  12. ↑ Volby do Senátu Parlamentu ČR konané dne 23.9. – 24.9.2022. Všichni senátoři dle čísla. Český statistický úřad. [dostęp 2022-10-01]. (cz.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Wybory_do_Senatu_Republiki_Czeskiej_w_2022_roku&oldid=74826919”