Wybory do Konstytuanty w Rosji 1917

Wybory do Zgromadzenia Ustawodawczego Rosji – Konstytuanty były konsekwencją rewolucji lutowej w 1917 i obalenia przez nią caratu. Zostały wyznaczone przez Rząd Tymczasowy na 12 listopada^?/25 listopada 1917. Bolszewicy, którzy przejęli władzę w wyniku przewrotu w Piotrogrodzie 25 października^?/7 listopada 1917, po początkowych wahaniach podtrzymali datę wyborów, wydając stosowny dekret. Głosowanie rozpoczęło się 25 listopada 1917 w Piotrogrodzie, tydzień później odbyło się w Moskwie, a w ciągu następnych 10 dni w reszcie Rosji.

Historia

Wybory zakończyły się zdecydowanym zwycięstwem eserowców (socjalistów-rewolucjonistów), którzy zdobyli 17 943 000 głosów - prawie dwa razy więcej od bolszewików (10 661 000 głosów – na drugim miejscu). Na dalszych miejscach znaleźli się kadeci oraz mienszewicy^[1].

Frekwencja wyborcza była bardzo wysoka, w Piotrogrodzie i Moskwie blisko 70 procent uprawnionych do głosowania, na wsi w niektórych okręgach zbliżała się do 100 procent.

Bolszewicy wygrali w Piotrogrodzie i Moskwie (ponad 45% głosów), a także w 27 na 38 stolic guberni. Ponieważ jako jedyna z partii obiecywali niezwłoczne przystąpienie do rozmów pokojowych uzyskali poparcie żołnierzy i marynarzy, zwłaszcza garnizonów miast. Żołnierze chcieli wracać do domu, jak najszybciej, by uczestniczyć w podziale ziemi. W konsekwencji w garnizonie moskiewskim na bolszewików oddano 71,3 procent głosów, a w piotrogrodzkim 74,3 procent głosów. W czterech armiach liniowych, z których wyniki się zachowały, otrzymali 56 procent głosów.

Z kolei na listy partii kadetów padło wprawdzie 2 088 000 głosów, czyli 4,7 procent ogółu oddanych, jednak w Piotrogrodzie uzyskali 26,2 procent głosów, a w Moskwie – 34,2 procent (36,4 bez głosów garnizonu Moskwy), co dawało im w obu przypadkach drugie miejsce po bolszewikach (w Moskwie bolszewicy otrzymali 45,3 procent głosów bez garnizonu). Kadeci wygrali z bolszewikami w 11 na 38 stolic guberni, a w wielu innych zajmowali drugie miejsce, przy niewiele gorszych wynikach. Partia kadetów była drugą najsilniejszą partią w rosyjskich miastach, prawie o tym samym poparciu co bolszewicy.

Rosyjscy chłopi stanowiący większość społeczeństwa poparli prawie jednomyślnie eserowców (socjalistów-rewolucjonistów). Jednak w miastach mieli oni niewielkie poparcie – nie wygrali wyborów w żadnej z 38 stolic gubernialnych, ustępując zarówno bolszewikom, jak i kadetom.

Na listy współpracujących z bolszewikami lewicowych eserowców, którzy w zamyśle Lenina mieli odebrać głosy partii eserowców, padło zaledwie 451 000 głosów – 1 procent głosów oddanych^[1].

Na 715 miejsc w Zgromadzeniu bolszewicy uzyskali 175 mandatów.

Wyniki^[2]

Karta wyborcza w wyborach do Konstytuanty w Piotrogrodzie – lista nr 4 – bolszewicy

Partia	Poparcie w mln	Poparcie %
Eserowcy	17 mln 943 tys.	40,4%
Bolszewicy	10 mln 661 tys.	24%
Mienszewicy	1 mln 144 tys.	2,6%
Lewicowi eserowcy	451 tys.	1%
Inni	401 tys.	0,9%
Rosyjskie partie socjalistyczne razem	30 mln 600 tys.	68,9%
Kadeci	2 mln 88 tys.	4,7%
Inni	1 mln 261 tys.	2,8%
Rosyjskie partie liberalne i niesocjalistyczne razem	3 mln 349 tys.	7,5%
Ukraińscy eserowcy	3 mln 433 tys.	7,7%
Gruzińscy mienszewicy	662 tys.	1,5%
Musawat	616 tys.	1,4%
Dasznacy	560 tys.	1,3%
Ałasz Orda	262 tys.	0,6%
Inni	407 tys.	0,9%
Stronnictwa mniejszości narodowych razem	5 mln 940 tys.	13,4%
nie zidentyfikowano	4 mln 543 tys.	10,2%

Ogółem oddano 44,4 mln głosów.

Przypisy

↑ ^a ^b RichardR. Pipes RichardR., Rewolucja Rosyjska, TadeuszT. Szafar (tłum.), Warszawa: Wyd. PWN, 1994, s. 427-428, ISBN 83-01-11521-1, OCLC 69600798 .
↑ RichardR. Pipes RichardR., Rewolucja Rosyjska, TadeuszT. Szafar (tłum.), Warszawa: Wyd. PWN, 1994, s. 427, ISBN 83-01-11521-1, OCLC 69600798 .