Wstręt (film)
Wstręt (ang. Repulsion) – brytyjski film psychologiczny z 1965 roku w reżyserii Romana Polańskiego, nakręcony według scenariusza napisanego wraz z Gérardem Brachem. Film jest studium psychologicznym obłędu młodej kobiety Carol Ledoux, której rolę zagrała Catherine Deneuve.
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1965 |
| Data premiery |
10 czerwca 1965 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
104 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Catherine Deneuve |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia |
Compton Films |
| Dystrybucja |
Compton Films |
Opis fabuły
edytujCarol Ledoux, młoda Belgijka pracująca jako manicurzystka w jednym z londyńskich gabinetów kosmetycznych, mieszka ze swoją siostrą Heleną, która ma romans z Michaelem – żonatym mężczyzną. Zmienna w usposobieniu, niezwykle wrażliwa, wydaje się sfrustrowana nieustannym przebywaniem w mieszkaniu kochanka siostry i protestuje kapryśnie przeciwko obecności jego przyborów toaletowych. Zakochany w Carol młodzieniec Colin nie może zrozumieć, że po wyjeździe Heleny i Michaela na wakacje do Włoch, Carol zaczyna tracić równowagę duchową i cierpieć na halucynacje. Zostaje zwolniona z pracy i barykaduje się w mieszkaniu. Colin, zaniepokojony brakiem możliwości połączenia się z Carol przychodzi do jej mieszkania. Nie mogąc otworzyć drzwi, wyważa je. Przerażona Carol zabija go, ciało wrzuca do wanny i ponownie próbuje zabarykadować rozbite drzwi. Po obelżywym telefonie żony Michaela przecina kabel aparatu, zrywając ostatecznie więź ze światem zewnętrznym. Następnie pojawia się gospodarz w celu pobrania komornego. Początkowo zaskoczony zastanym bałaganem, mylnie tłumacząc sobie stan Carol, gospodarz zaleca się do niej i ginie pod ciosami brzytwy. Po powrocie z wakacji Helena i Michael znajdują Carol na podłodze pod łóżkiem w stanie absolutnej apatii[2].
Obsada aktorska
edytuj- Catherine Deneuve – Carol Ledoux
- Ian Hendry – Michael
- John Fraser – Colin
- Yvonne Furneaux – Helen Ledoux
- Renee Houston – panna Balch
- Patrick Wymark – Landlord
- Valerie Taylor – pani Denise
- James Villiers – John
- Helen Fraser – Bridget
- Hugh Futcher – Reggie
- Monica Merlin – pani Rendlesham
- Imogen Graham – kosmetyczka
- Mike Pratt – robotnik
- Roman Polański – grający na łyżce
Produkcja
edytujScenariusz, napisany przez Polańskiego i Bracha w ciągu 17 dni w języku francuskim, nosił pierwotny tytuł Lovelihead[3].
Polska premiera filmu odbyła się w maju 1967 roku i był dystrybuowany z animowanym Kotem produkcji Studia Miniatur Filmowych z 1966 roku[1].
Odbiór
edytujPeter Bradshaw z pisma „The Guardian” ocenił Wstręt jako „jeden z najgenialniejszych filmów Romana Polańskiego: głęboko niepokojący, przerażająco przekonujący thriller psychologiczny, który jest jednocześnie rzadkością: dreszczowcem, w którym kobieta może zabijać”[4]. Jonathan Rosenbaum z pisma „Chicago Reader” pisał, że „pierwszy film Romana Polańskiego w języku angielskim (1965) jest do dziś jego najstraszniejszym i najbardziej niepokojącym dziełem”, w którym „mistrzowskie wykorzystanie dźwięku na wiele sposobów uruchamia wyobraźnię widzów”[5].
Konrad Eberhardt upatrywał we Wstręcie inspiracji Polańskiego filozofią egzystencjalną:
Wstręt bohaterki ma sens o wiele szerszy, to jak gdyby nagły skurcz odrazy, porażenie obrzydliwością codziennej egzystencji. Tak jakby zaćmienie umysłu mogło być wynikiem olśnienia: jestem właśnie tym, czym jestem, żyję w właśnie tak, a nie inaczej, otacza mnie taki, a nie inny świat. Jest on samą banalnością, trywialnością [...], zmusza Carol do odwrotu, zamknięcia się w azylu, [...] ale ściany, pomiędzy którymi szukała schronienia, pękają i grożą zawaleniem[6].
Nagrody
edytuj| Rok | Instytucja | Nagroda | Odbiorca[2] |
|---|---|---|---|
| 1965 | Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie | Nagroda Jury | Roman Polański |
| Nagroda FIPRESCI | Roman Polański |
Przypisy
edytuj- ↑ a b Idziemy do kina. „Film”. 19, s. 15, 1967-05-07. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
- ↑ a b Wstręt w bazie filmpolski.pl
- ↑ Gene Gutowski: Od Holocaustu do Hollywood. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004, s. 237, 240. ISBN 83-08-03549-3.
- ↑ Peter Bradshaw, Repulsion – review [online], The Guardian, 3 stycznia 2013 [dostęp 2021-06-30] (ang.).
- ↑ Jonathan Rosenbaum, Repulsion [online], Chicago Reader [dostęp 2021-06-30] (ang.).
- ↑ Ewa Nawój, "Wstręt", reż. Roman Polański [online], Culture.pl, 2011 [dostęp 2021-06-30] (pol.).