Wskazówka

Wskazówka – element przyrządu pomiarowego analogowego (wskazówkowego), przesuwający się nad (lub obok) narysowanej skali.

Zastosowania

Występuje w urządzeniach takich jak:

zegar (występują w nim najczęściej dwie lub trzy wskazówki: „godzinowa”, „minutowa” oraz czasem „sekundowa”^[a]),
kompas magnetyczny (wskazówka kompasu najczęściej nazywana jest „igłą”),
elektryczne mierniki wskazówkowe wszelkiego rodzaju: galwanometry, woltomierze, amperomierze itp.,
wagi mechaniczne (wychyłowe),
higrometry włosowe,
tachometry mechaniczne,
wiatrowskazy,
barometry wskazówkowe skonstruowane w oparciu o aneroid,
bimetaliczne termometry wskazówkowe.

Podział wskazówek

Wskazówka materialna – najczęściej wykonane z blach lub rurek duralowych. Zakończenie takiej wskazówki musi być cienkie, tak aby można było dokładnie odczytać wskazanie.
Wskazówka świetlna (plamka świetlna) – w miernikach z takim rodzajem wskazówki, wiązka promieni świetlnych z żarówki pada przez układ optyczny i przesłonę na lusterko umocowane na organie ruchomym. Na podzielni widoczna jest plamka świetlna podzielona czarną kreską, będąca odbiciem w lustrze cienkiej nici umieszczonej w przesłonie. Odchylanie się organu ruchomego powoduje przesuwanie się plamki wzdłuż podziałki miernika. Wartość odczytuje się porównując kreskę plamki z podziałką umieszczoną na podzielni.

Błąd paralaksy

Przy odczytywaniu wskazania bardzo ważne jest, aby kierunek patrzenia obserwatora był prostopadły do podzielni. Jeśli kierunek ten nie jest prostopadły to obserwator zobaczy niewłaściwe miejsce podziałki. Powstały w ten sposób błąd odczytu nazywamy błędem paralaksy. Błąd ten nie występuje przy urządzeniach z wskazówką świetlną.

Uwagi

↑ Powszechnie przyjętym standardem jest zróżnicowanie rozmiarów wskazówek zegara: najczęściej godzinowa jest krótka i szeroka, a minutowa długa i wąska; jeśli zegar na tej samej osi ma trzecią wskazówkę, sekundową, to jest ona najczęściej bardzo cienka, czasem ma inny kolor (np. czerwony), niż obie pozostałe.

Bibliografia

Mierniki analogowe. W: Augustyn Chwaleba, Maciej Poniński, Andrzej Siedlecki: Metrologia elektryczna. Wyd. ósme zmienione. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2003, s. 201–202. ISBN 83-204-2826-2. (pol.).

[1] Powszechnie przyjętym standardem jest zróżnicowanie rozmiarów wskazówek zegara: najczęściej godzinowa jest krótka i szeroka, a minutowa długa i wąska; jeśli zegar na tej samej osi ma trzecią wskazówkę, sekundową, to jest ona najczęściej bardzo cienka, czasem ma inny kolor (np. czerwony), niż obie pozostałe.

[a]