Wrocław Górnośląski
Wrocław Górnośląski – nieczynny dworzec i stacja Kolei Górnośląskiej, mieszczący się przy ulicy Stanisława Małachowskiego 13 na osiedlu Przedmieście Świdnickie we Wrocławiu.
 nr rej. A/2369/446/Wm z 31 maja 1989
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Data otwarcia |
21 maja 1842 |
| Data zamknięcia |
1856 |
| Poprzednie nazwy |
Oberschlesischer Bahnhof |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
brak danych |
| Liczba krawędzi peronowych |
brak danych |
| Kasy |
|
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°05′52″N 17°02′33″E/51,097778 17,042500
| |
Historia
edytujBudynek dworca zaprojektował królewski radca budowlany, inż. August Rosenbaum, od tego czasu budynek kilkukrotnie przebudowywano. Kamień węgielny pod budowę dworca położono 2 maja 1841 roku, a 1 maja 1842 roku przeprowadzono pierwszą jazdę próbną. Oficjalne otwarcie dworca oraz linii Oława – Wrocław nastąpiło 21 maja 1842 roku. Właścicielem dworca (i linii) było Towarzystwo Kolei Górnośląskiej[1]. Dworzec jest najstarszym budynkiem dworcowym na ziemiach polskich, zarówno współczesnych, jak i historycznych.
W budynku znajdowały się kasa biletowa, poczekalnie dla pasażerów pierwszej, drugiej i trzeciej klasy, restauracja, punkt przyjmowania bagaży oraz portiernia. Za głównym budynkiem zbudowano dwukondygnacyjny budynek urzędów kolejowych i budynek dyrekcji kolei, ten ostatni w stylu włoskiej willi. Oba budynki zostały zburzone podczas budowy torów prowadzących na obecny Dworzec Główny. Peron przylegał do głównego budynku dworca od strony obecnej ulicy Suchej i był przykryty dachem wspartym na żeliwnych kolumnach[1].
Gdy Towarzystwo Kolei Górnośląskiej dostało koncesję na budowę linii kolejowej Wrocław – Poznań, zdecydowano o budowie nowego, większego budynku stacyjnego. Na potrzeby nowej linii wzniesiono obecny Dworzec Główny, który został otwarty w 1857 roku. Po uruchomieniu nowego dworca Dworzec Górnośląski był wykorzystywany jako biurowiec, budynek mieszkalny oraz warsztaty[1].
Po wojnie mieściły się w nim gabinety kolejowej służby zdrowia. Budynek w 1989 roku wpisany został do rejestru zabytków. Na początku XXI wieku PKP S.A. sprzedała najstarszą część dworca prywatnemu właścicielowi, a na 2012 rok planowane było opuszczenie przez przedsiębiorstwa kolejowe ostatnich pomieszczeń w budynku. Budynek dawnego dworca jest zaniedbany. Wstęp do większości pomieszczeń został wyłączony, jedynie w dobudowanej później części budynku zlokalizowana jest noclegownia im. Brata Alberta[1].
15 czerwca 2017 r. miał miejsce pożar prawego skrzydła budowli.[2][3]
Uruchomienie pierwszej na ziemiach polskich linii kolejowej upamiętnia tablica umieszczona przy wejściu do budynku[1].
-
Tablica pamiątkowa na ścianie budynku głównego Dworca Kolei Górnośląskiej -
Detal architektoniczny wieńczący budynek główny -
Peron dworca górnośląskiego
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Magda Nogaj: Mamy najstarszy dworzec w Polsce, ale to już prawie ruina. Gazeta.pl Wrocław, 2012-07-02. [dostęp 2012-07-02]. (pol.).
- ↑ Płonął budynek najstarszego dworca kolejowego w Polsce. tvn24.pl, 2017-06-15. [dostęp 2017-06-16]. (pol.).
- ↑ Jarosław Jakubczak: Pożar najstarszego dworca kolejowego w Polsce. W akcji 10 zastępów straży pożarnej. gazetawroclawska.pl, 2017-06-16. [dostęp 2017-06-16]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Wrocław Górnośląski w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Dworzec Kolei Górnośląskiej (dawny), ul. Małachowskiego Stanisława, Wrocław [online], polska-org.pl [dostęp 2023-08-25].
- Michał Perzanowski, Magdalena Pasiewicz, Najstarszy dworzec kolejowy w Polsce to ruina. Zniszczony zabytek straszy we Wrocławiu. Dworzec Górnośląski i jego historia [ZDJĘCIA] [online], Gazeta Wrocławska, 27 kwietnia 2023 [dostęp 2023-08-25] (pol.).