Wola Pękoszewska

Wola Pękoszewska – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie skierniewickim, w gminie Kowiesy.

Wola Pękoszewska

wieś
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	skierniewicki
Gmina	Kowiesy
Liczba ludności (2011)	418
Strefa numeracyjna	46
Kod pocztowy	96-111
Tablice rejestracyjne	ESK
SIMC	0729758
Położenie na mapie gminy Kowiesy Wola Pękoszewska
Położenie na mapie Polski Wola Pękoszewska
Położenie na mapie województwa łódzkiego Wola Pękoszewska
Położenie na mapie powiatu skierniewickiego Wola Pękoszewska
51°55′15″N 20°25′12″E

Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie mszczonowskim ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa skierniewickiego.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są obiekty:

• zespół dworski, 1 poł. XIX w., pocz. XX w., nr rej.: 518 z 30.01.1979:
  • dwór
  • spichlerz
  • obora
  • parnik
  • park, nr rej.: 495 z 16.09.1978

Dwór

We wsi znajduje się dwór, którego początki datuje się na XVIII wiek, oraz XIX-wieczne czworaki, zabudowania gospodarcze i budynek gorzelni z 1911 r. Dwór, którego pierwotne założenie wzniesione zostało przez Ossolińskich, przeszedł wraz z majątkiem w początku XIX wieku do Krasińskich z Radziejowic następnie kupiony 19 stycznia 1826 r. od Józefa Wawrzyńca hr.Krasińskiego przez generała Franciszka Borgiasza Górskiego. Górscy herbu Bożawola władali następnie tym majątkiem obejmującym również folwarki: Pękoszew, Zawady i Nowiny, przebudowując i rozbudowując dwór i majątek, aż do 17 stycznia 1945 roku, kiedy zostali z niego wyrzuceni i wywłaszczeni na mocy dekretu o reformie rolnej.

Gdy dwór znajdował się we władaniu Jana i Marii z Łubieńskich Górskich, wychowywały się tu ich dzieci, późniejsi politycy Konstanty Górski i Ludwik Górski oraz malarka Pia Maria Górska. W tym czasie częstymi gośćmi dw dworze byli m.in. Henryk Sienkiewicz, Józef Chełmoński. Dwór od stycznia 1945 w rękach Skarbu Państwa i gminy Kowiesy, kiedy służył jako budynek szkoły podstawowej i zbiorczej, został w sierpniu 2006 r. odkupiony przez córkę ostatniego właściciela, wraz z mężem.

Dwór składa się z trzech części: najstarszej, parterowej – drewnianej oszalowanej, dwupiętrowej murowanej przybudówki-skrzydła z końca XIX w. oraz murowanej piętrowej części frontowej z portykiem wgłębnym, wspartym na 4 jońskich kolumnach, dźwigających neobarokowe zwieńczenie rzeźbiarskie z kartuszami herbowymi, w których niegdyś znajdowały się herby Bożawola i Szembek, skute następnie w czasach powojennych. Pod kartuszami wykuty w piaskowcu napis z wiersza Kochanowskiego Ja Panie niechaj mieszkam w tem gnieździe ojczystem, a Ty mnie zdrowiem obdarz i sumieniem czystem, który w 1923 r. umieścił Antoni Górski wraz z żoną Anną z hr. Szembeków, dziadkowie obecnej właścicielki.

Od 2006 roku dużymi nakładami nowych właścicieli dwór miał być remontowany i powoli powracać do dawnej świetności. Spadkobiercy dworku chcieli po odrestaurowaniu budynku stworzyć tam coś na wzór regionalnej izby tradycji. Niestety obecnie (stan na grudzień 2022) niezabezpieczony przed warunkami atmosferycznymi i osobami postronnymi dwór popada w ruinę, a żadne prace remontowe od lat się w nim nie toczą.

W 2008 roku odbył się w dworze zjazd rodzinny Górskich h. Bożawola - potomków generała Franciszka.

• 
  Herb Bożawola
• 
  Herb Szembek

Urodzeni w Woli

• Franciszek Górski – botanik polski, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Nauk
• Gabriela Górska – pisarka
• Pia Górska – malarka i poetka polska