Wożuczyn
wieś w województwie lubelskim
Wożuczyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Rachanie[6][5]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 850.
| wieś | |
 Kościół parafialny pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-640[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LTM |
| SIMC |
0896947[5] |
Położenie na mapie gminy Rachanie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 50°33′46″N 23°34′27″E/50,562778 23,574167[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesniego województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Rachanie[7], siedzibą rzymskokatolickiej parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 768 mieszkańców[9].
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0896953 | Bramka | część wsi |
| 0896960 | Cegielnia | część wsi |
| 0896976 | Maciejówka | część wsi |
| 0896982 | Podtopólka | część wsi |
| 0896999 | Wypychówka | część wsi |
| 0897007 | Zakościół | część wsi |
Historia
edytujW 1409 we wsi szlacheckiej Wożuczyn erygowana została parafia łacińska. Wówczas po raz pierwszy miejscowość występuje w źródłach. Wieś była siedzibą rodu Wożuczyńskich herbu Godziemba. W 1595 wieś spłonęła w wyniku najazdu Tatarów.
Zabytki
edytuj- Zamczysko – po 1595 na wzgórzu wojski bełski Jakub Wożuczyński polecił wybudować zamek bastejowy, na którego terenie znajdowała się kaplica o wymiarach 20 × 11 m. Zamek spłonął w 1666. Około 1735 dobra wożuczyńskie kupił Szkot Wilhelm Mier i około roku 1739 przebudował pozostałości zamku na późnobarokowy pałac z teatrem i ogrodem włoskim. Pałac ten przebudował Józef Wydżga pod koniec XIX wieku. W czasie pierwszej wojny światowej, w dniach 30 i 31 lipca 1915, od pocisków austriackich częściowo zburzony pałac spłonął wraz z całą jego zawartością i zamienił się w ruinę[10]. W pałacu spłonął oprócz wielu starych mahoni, porcelan, sreber i obrazów, fortepian Bucholtza, na którym grywał i komponował Fryderyk Chopin, przyjaciel Tytusa Wojciechowskiego, dziada po kądzieli pani J. Wydżgi, liczne rękopisy i listów Chopina, między innymi dwa niewydane i nieznane utwory: Variation a quatre mains na 17 stronicach i Kontredans oraz pamiątkowy ołówek[a][11]. Spłonęła bogata biblioteka. W 1915 zniszczone zostały także dwa budynki gospodarcze z XVIII/XIX w., położone na folwarku. Pałac nie został odbudowany. Mury zostały rozebrane w 1934 na polecenie ówczesnego właściciela, a ich pozostałości po 1946 przez okolicznych mieszkańców[12]. Pozostałości zespołu pałacowo-parkowego: budynek bramny (ob. mieszkalny), obeliski bramne, relikty d. murów obronnych, podziemia oraz park figurują w wojewódzkim rejestrze zabytków (Nr A/1463).
- Kościół parafialny z lat 1742-1750 w stylu późnobarokowym fundacji Wilhelma Miera. Kościół istniał jeszcze w XVI wieku, ale w 1595 świątynię zniszczyli Tatarzy. Potem zbudowano drewniany budynek kościoła, który w 1648 został spalony przez Kozaków. Odbudowano go w 1684. W 1805 wszedł w posiadanie diecezji lubelskiej. Od lipca 1943 do lipca 1944 budynek kościoła służył jako magazyn zbożowy, a nabożeństwa odbywały się w stodole w Kolonii Zwiartówek u p. Gałana.
- Cmentarz
Galeria
edytuj-
Obeliski będące pozostałością bramy pałacowej -
Zamek - pozostałości murów obronnych -
Widok kościoła przed 1908 r.
.jpg)
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150953
- ↑ Wieś Wożuczyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-02], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-02].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1483 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Strona gminy,sołectwa
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Tygodnik Ilustrowany 1907 ↓, s. 835.
- ↑ Frédéric Chopin, Korespondencja Fryderyka Chopina, Zofia Helman (red.), wyd. I, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009, s. 622, ISBN 978-83-235-0481-8, OCLC 436231002 [dostęp 2022-04-04] (pol.).
- ↑ STRATY I ZNISZCZENIA PONIESIONE W ZABYTKACH NIERUCHOMYCH W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO (W JEGO AKTUALNYCH GRANICACH) - PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 2019-12-17].
Bibliografia
edytuj- Polski Trianon. „Tygodnik Ilustrowany”. 44 (41), 1907.
Linki zewnętrzne
edytuj- Historia Wożuczyna na stronie Stowarzyszenia Miłośników Wożuczyna i Okolic. wozuczyn.xn--wouczyn-xwb.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-14)].
- Wożuczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 15.