Wikipedia

Wnętrze z chimerą grającą na lutni

obraz Jacka Malczewskiego z 1908

Wnętrze z chimerą grającą na lutni (znany także pod tytułem Wnętrze z chimerą grającą na gitarze) – obraz Jacka Malczewskiego wykonany w technice olejnej w 1908 roku[1][2][3][4]. Obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie[1].

Wnętrze z chimerą grającą na lutni
Ilustracja
Autor

Jacek Malczewski

Data powstania

1908

Medium

olej na tekturze

Wymiary

65 × 81 cm, 84 × 98 cm w ramie

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Kraków

Lokalizacja

Muzeum Narodowe

Historia

edytuj

Wnętrze z chimerą grającą na lutni powstało w marcu 1908 roku, czego dowodzi sygnatura z datą w lewym dolnym rogu[5][6]. Do obrazu pozowała artyście Maria Balowa – jego wieloletnia partnerka i modelka obrazów[1].

Opis

edytuj

Na obrazie w głębi pomieszczenia siedzi na krześle postać o ciele pół-człowieka i pół-zwierzęcia. Jest to chimera o nagim torsie młodej kobiety i dużych, włochatych łapach kota. Odwrócona istota trzyma na kolanach instrument, który badacze identyfikują jako lutnię. Palce układa na strunach instrumentu[1].

Pomieszczenie, w którym znajduje się istota jest opustoszałe i jasno oświetlone. Parapet okna po prawej stronie zdobią rośliny doniczkowe. Tuż przy ścianie, w prawym dolnym rogu, znajduje się stół przykryty białym obrusem, z paletą malarską i liściem wawrzynu[1].

Interpretacja

edytuj

Chimery Jacka Malczewskiego wyróżniają się delikatną i kobiecą urodą. Najczęściej przybierały one wygląd Marii Balowej, która dla artysty była muzą – artystyczną inspiracją i ideałem kobiecego piękna[7][8][9]. W mitologii greckiej chimery przedstawiano jako groźne i drapieżne stworzenia o głowie lwa, tułowiu kozy i ogonie węża[9].

Artysta przedstawia chimerę odwróconą, skupioną na grze na lutni. Zauważa się jednak, że istota w nieprawidłowy sposób układa palce do gry, prawdopodobnie wydobywając tylko pojedyncze dźwięki. Chimera najczęściej pojawia się na obrazach artysty w roli uwodzicielki i triumfatorki, tutaj jest skryta i zamyślona. Scenę tę z symbolicznym przedstawieniem palety malarskiej interpretuje się jako triumf artysty i jego sztuki nad pokusami i przeciwnościami[1].

Wystawy

edytuj

Wnętrze z chimerą pojawiało się na wystawach monograficznych poświęconych życiu i twórczości artysty oraz wystawach przekrojowych na temat sztuki Młodej Polski i malarskich motywów muzycznych. Oto wybrane z nich:

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g Urszula Kozakowska-Zaucha, Wnętrze z chimerą grającą na lutni [online], Zbiory MNK [dostęp 2024-06-26] (pol. • ang.).
  2. ↑ Grzybkowska 1996 ↓, s. 104.
  3. ↑ Krzysztofowicz-Kozakowska 1999 ↓, s. bp.
  4. ↑ Posiadała 2004 ↓, s. 126.
  5. ↑ Purc-Stępniak i Chodyński 2007 ↓, s. 275.
  6. ↑ Leszczyńska-Cyganik 2009 ↓, s. 119.
  7. ↑ Grzybkowska 1996 ↓, s. 30.
  8. ↑ Leszczyńska-Cyganik 2009 ↓, s. 47.
  9. ↑ a b Kozakowska-Zaucha 2022 ↓, s. 39.

Bibliografia

edytuj
  • Teresa Grzybkowska, Świat obrazów Jacka Malczewskiego, Warszawa 1996, ISBN 83-903982-5-7 (pol.).
  • Urszula Kozakowska-Zaucha, Jacek Malczewski romantyczny, Kraków 2022, ISBN 978-83-7581-405-7 (pol. • ang.).
  • Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska, Jacek Malczewski 1854-1929, Szczecin 1999, ISBN 83-910291-6-6 (pol.).
  • Barbara Leszczyńska-Cyganik (red.), Podszepty sztuki. Jacek Malczewski 1854-1929, Kraków 2009, ISBN 978-83-7581-026-4 (pol. • ang.).
  • Zofia Katarzyna Posiadała, Jacek Malczewski (1854-1929). W 150. rocznicę urodzin i 75. rocznicę śmierci, Radom 2004, ISBN 83-87822-20-5 (pol.).
  • Beata Purc-Stępniak, Antoni Romuald Chodyński (red.), Usłyszeć obraz. Muzyka w sztuce europejskiej od XV do początku XX wieku, Gdańsk 2007, ISBN 978-83-88669-72-9 (pol.).

Linki źródłowe

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Wnętrze_z_chimerą_grającą_na_lutni&oldid=75009542”