Wlazł kotek na płotek

polska kołysanka
Piosenka w wykonaniu dzieci.

Wlazł kotek na płotek – piosenka ludowa z XVIII wieku[1]. Jest melodią znaną większości mieszkańców Polski. Używana jako kołysanka, dla początkujących muzyków często jest jednym z pierwszych samodzielnie wykonywanych utworów.


X:1
% T:Wlazł kotek na płotek
% C:Autor nieznany
K:C
L:1/4
M:3/4
GEE|FDD|C/E/G2|
w:Wlazł ko tek na pło tek i mru ga
GEE|FDD|C/E/C2|]
w:Ład na to pio sen ka nie dłu ga.

Oryginalne słowa piosenki według Oskara Kolberga[2]:

Wlazł kotek na płotek i mruga,
piękna to piosneczka niedługa.
Wlazł kurek na murek i pieje;
niech się nikt z tych piosnek nie śmieje.

Pierwszym kompozytorem, który napisał utwór na bazie tej popularnej melodii był Stanisław Moniuszko. W 1849 roku, na spotkaniu z przyjaciółmi, powstał jego trzygłosowy kanon pt. Wlazł kotek na płotek. W 1855 roku Wiktor Każyński skomponował piosenkę na głos z fortepianem do trzystrofowego wiersza Władysława Syrokomli. Wiersz ten jest żartobliwym rozwinięciem słów ww. piosenki, a pierwsza strofa brzmi następująco:

Wlazł kotek na płotek i mruga.
Piękna to piosenka, niedługa;
My temu chytremu kotkowi
I sami odmrugnąć gotowi, –
A żaden niezgadnie, niezoczy,
Co sobie powiemy przez oczy:
Tak mrugniem figlarnie i zdradnie,
Że człowiek sam siebie niezgadnie;
W tem sekret, w tem cała zasługa:
Wlazł kotek na płotek i mruga.

Podobnie jak inne piosenki tradycyjne, Wlazł kotek, w zależności od regionu, śpiewany jest z nieco odmiennym tekstem czy melodią. Przykładowa wersja drugiej zwrotki:

Niedługa, niekrótka, a w sam raz.
Zaśpiewaj koteczku jeszcze raz.

lub

Niedługa, niekrótka, lecz w sam raz,
A Ty mi koteczku buzi dasz.

Zmiany melodii dotyczą zakończenia obu fraz: zawsze oparte na funkcji toniki, śpiewane są w różnym następstwie jej składników albo koniec frazy jest powtórzony (np.: i mruga, i mruga).

Przypisy

edytuj
  1. bibliotekapiosenki.pl: Wlazł kotek na płotek. 2014-10-09. [dostęp 2015-04-16]. (pol.).
  2. Oskar Kolberg, Dzieła wszystkie, tom I: Pieśni ludu polskiego, PWM, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Kraków 1961.