Witold Chwalewik
Witold Jerzy Chwalewik (ur. 14 października 1900 w Warszawie[1][2], zm. 20 kwietnia 1985 tamże[2]) – polski prawnik, tłumacz literatury angielskiej, szekspirolog, działacz ruchu narodowego.
Życiorys
edytujBył synem Edwarda Chwalewika i Teodozji z Illewiczów.
W 1918 ukończył Gimnazjum Zamoyskiego w Warszawie, w 1925 studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim[1]. W okresie studiów działał w Narodowym Zrzeszeniu Młodzieży Akademickiej, był skarbnikiem NZMA (w 1921), redaktorem naczelnym pisma NZMA Głos Akademicki[3], w 1922 należał do grupy kierowniczej nowo powstałego Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska[4]. W latach 1926–1928 pracował w Warszawie jako aplikant sądowy[2]. W latach 1928–1931 przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie studiował prawo i anglistykę na uniwersytetach w Londynie i Oksfordzie[1][2], a także pracował jako asystent w katedrze języka i literatury polskiej School of Slavonic Studies w Londynie[5]. Od 1931 pracował w Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, w 1934 został po zdaniu egzaminu mianowany jej referendarzem[6] i pracował tam do wybuchu II wojny światowej[2]. W latach 1933–1938 był redaktorem działu angielskiego Rocznika Literackiego[1][6]. Był kandydatem do Sejmu w wyborach w 1938 w okręgu nr 13 w Łowiczu[7]. Uzyskał 6072 głosy (najmniej ze wszystkich siedmiu kandydatów w tym okręgu)[8].
Podczas II wojny światowej utrzymywał się z korepetycji[2], był więziony na Pawiaku (od marca do kwietnia 1940)[9], w sierpniu 1944 został wywieziony do Niemiec, przebywał w Oberhausen[1][2]. Po wojnie powrócił do Polski, pracował początkowo jako tłumacz w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, w latach 1945-1947 był naczelnikiem Zagranicznego Wydziału Prawnego Ministerstwa Żeglugi i Handlu Zagranicznego[1]. W latach 1946–1948 prowadził wykłady zlecone w Szkole Głównej Handlowej, w latach 1949-1951 prowadził lektorat języka angielskiego na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 1949-1952 pracował w Katedrze Filologii Angielskiej na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[1]. Od 1951 prowadził zajęcia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (wykłady i seminaria z literatury amerykańskiej i angielskiej, zajęcia językowe), w 1954 uzyskał tam stopień docenta, jednak nie został on zatwierdzony przez władze państwowe. W kolejnych latach władze KUL-u próbowały mianować go samodzielnym pracownikiem naukowym, pomimo braku doktoratu, jednak nie uzyskały zgody władz państwowych. Od 1966 kierował na KUL studiami literatury porównawczej, w 1967 został profesorem kontraktowym w Katedrze Literatury Porównawczej. Pracował na KUL-u do 1970[2]. W latach 1953–1954 był zastępcą redaktora naczelnego Kwartalnika Neofilologicznego[2].
W 1971 obronił w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk obronił pracę doktorską Inspiracja polska w twórczości Szekspira napisaną pod kierunkiem Juliana Krzyżanowskiego, w 1973 uzyskał tam stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Studia o Conradzie[10].
Zajmował się twórczością Szekspira, wydał m.in. przekład filologiczny Hamleta (wyd. 1963, 1975), tłumaczenia Miarki za miarkę (1958), Króla Leara (1964)[11], przygotował do druku i częściowo przetłumaczył Szkice literackie T.S. Eliota (1963). Opublikował m.in. Polska w "Hamlecie" (1956), Z literatury angielskiej. Studia i wrażenia (1969), Szkice szekspirowskie (1983). Przetłumaczył także Zaginiony horyzont Jamesa Hiltona (wyd. 1939), Bajkę o pszczołach Bernarda de Mandeville (wyd. 1958) Pierwszych ludzi na księżycu Herberta George’a Wellsa (wyd. 1959).
Jest pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1994. Materiały do biografii, wyd. UMK, Toruń 1995, s. 137
- ↑ a b c d e f g h i Encyklopedia 100-lecia KUL. Tom I, wyd. KUL, Lublin 2018, s. 109-110 (biogram autorstwa Joanny Kapitan)
- ↑ Krzysztof Tyszka Związki młodzieży narodowej. Rys historyczny procesu powstawania Młodzieży Wszechpolskiej w Warszawie 1915-1922, Glaukopis, nr 4 (2006), s. 45
- ↑ Danuta Waniek Ruch narodowy w Polsce wczoraj i dziś. Ideologia, organizacja, praktyka działania, wyd. Warszawa 2014, s. 33
- ↑ abe (właściwie Andrzej Biernacki) Witold Chwalewik (1990-1985), Literatura na Świecie, nr 3 (188)/marzec 1988, s. 370-372
- ↑ a b c Maciej Gemra Pracownicy przedwojennej Prokuratorii Generalnej RP i ich dalsze losy, Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda, 2022, t. 5, nr 2 (10), poz. 33
- ↑ Ogłoszenie Przewodniczącego Okręgowej Komisji Wyborczej nr 13 w Łowiczu z 20.10.1938 r.
- ↑ Express Poranny, nr 309/1938, s. 2
- ↑ Informacja w wyszukiwarce straty.pl
- ↑ Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Biuletyn Polonistyczny nr 17/1974, s. 48, 51
- ↑ Witold Chwalewik · Repozytorium polskich przekładów Williama Shakespeare’a w XX i XXI wieku: zasoby, strategie tłumaczenia i recepcja [online], xx.polskiszekspir.uw.edu.pl [dostęp 2024-09-23].