Witalian
Witalian (łac. Vitalianus, ur. w Segni, zm. 27 stycznia 672 roku w Rzymie) – włoski duchowny rzymskokatolicki, 76. papież w okresie od 30 lipca 657 do 27 stycznia 672 roku. Święty Kościoła katolickiego.
| Papież Biskup Rzymu | |
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
? |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| Papież | |
| Okres sprawowania |
30 lipca 657–27 stycznia 672 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Pontyfikat |
30 lipca 657 |
| |
| Czczony przez | |
|---|---|
| Wspomnienie | |
Jego pontyfikat naznaczony był rozwiązywaniem sporu dotyczącego monoteletyzmu. Za pontyfikatu Witaliana doszło także do oderwania się arcybiskupstwa Rawenny od władzy papieskiej.
Życiorys
edytujUrodził się w Segni w okolicach Rzymu; był synem Anastazego[1]. Pontyfikat rozpoczął po śmierci papieża Eugeniusza I, 30 lipca 657; zakończył w dniu śmierci – 27 stycznia 672[2].
Monoteletyzm
edytujNatychmiast po wyborze na papieża podjął kroki w celu przywrócenia dobrych stosunków między władzami zwierzchnimi Kościoła zachodniego (którego stał się głową) z siedzibą w Rzymie, a cesarzem bizantyńskim Konstansem II i władzami zwierzchnimi (patriarcha Piotr), wyraźnie już wówczas kształtującego się Kościoła wschodniego w Konstantynopolu[1].
Relacje te były napięte podczas wcześniejszych pontyfikatów z powodu odmiennych postaw wobec monoteletyzmu[1]. Korespondując z Konstansem podtrzymywał krytyczne stanowisko Rzymu, ale pojednawczo pomijał najbardziej sporne zagadnienia: kwestie doktrynalne, postanowienia synodu laterańskiego z 649 roku oraz fakt odmowy uznania Marcina I za prawowitego papieża i jego banicję. Bezkonfliktowa dyplomacja doprowadziła do uznania przywilejów Kościoła rzymskiego przez Konstansa II oraz włączenia imienia Witaliana do dyptychów patriarchatu konstantynopolitańskiego[3].
Po śmierci Konstansa II w 668 roku, podczas wojskowej próby osadzenia na tronie Armeńczyka Misisiosa, udzielił poparcia jego synowi i prawowitemu następcy Konstantynowi IV[3]. Długoterminowym skutkiem tego wydarzenia było zwołanie 12 lat później, z inicjatywy Konstantyna IV soboru konstantynopolitańskiego III, na którym uznano monoteletyzm za herezję[4].
Kościół zachodni
edytuj1 marca 666 roku Konstans II ogłosił – niekorzystny dla Rzymu – dekret nadający Rawennie, siedzibie egzarchatu, status stolicy autokefalicznej, niezależnej od Rzymu, z prawem wyboru własnego biskupa zatwierdzanego tylko przez cesarza oraz konsekrowanego przez trzech własnych sufraganów[3].
Witalianowi udało się poprawić stosunki z Anglią, gdzie duchowieństwo anglosaskie i brytyjskie podzielone było w kwestii niektórych zwyczajów kościelnych. W 664 roku, podczas synodu w Whitby poparł zamysły króla Nortumbrii Oswy do wprowadzenia w Anglii rzymskich – a nie celtyckich – praktyk, m.in. daty Wielkanocy. 26 marca 668 roku konsekrował mnicha Teodora z Tarsu na arcybiskupa Canterbury i wysłał go z misją zreorganizowania Kościoła w Anglii[3].
W Rzymie zmodernizował szkołę śpiewu (schola cantorum) na Laternie – wprowadził techniki wzorowane na bizantyjskich obrzędach papieskich[3].
Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 27 stycznia (dzień jego wyboru na Stolicę Piotrową)[3]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Kelly 2006 ↓, s. 109.
- ↑ Saint Vitalian pope [online], Encyklopedia Britannica [dostęp 2023-06-08] (ang.).
- ↑ a b c d e f Kelly 2006 ↓, s. 110.
- ↑ Kelly 2006 ↓, s. 110-113.
Bibliografia
edytuj- John Norman Davidson Kelly: Encyklopedia papieży. Tadeusz Szafrański (tłum.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2006. ISBN 83-06-02998-4.