Wincenty Wierzbięta
Wincenty Wierzbięta (ur. prawdopodobnie ok. 1420, zm. 13 maja 1494) – polski dominikanin, inkwizytor i biskup sufragan poznański.
| Biskup tytularny Aenos | |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1420 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Biskup pomocniczy poznański | |
| Okres sprawowania |
13 października 1469–13 maja 1494 |
| Inkwizytor diecezji poznańskiej | |
| Okres sprawowania |
1461–13 maja 1494 (?) |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja |
Zakon dominikanów |
| Śluby zakonne |
przed 1447 |
| Nominacja biskupia |
13 października 1469 |
Pochodził z Poznania, z rodziny patrycjuszowskiej i prawdopodobnie w młodym wieku wstąpił do zakonu dominikanów w konwencie poznańskim[1]. Później jednak władze zakonne przeniosły go do konwentu krakowskiego, gdzie w 1447 został lektorem, a trzy lata później kursorem[2]. W 1451 skierowany został na studia do Florencji przez generała zakonu Guido Flamocheta[3]. Ostatecznie uzyskał tytuł bakałarza teologii[4]. Był jednym z definitorów kapituły prowincjonalnej polskich dominikanów w Sandomierzu w 1455[5]. W 1458 sprawował funkcję przeora dominikańskiego konwentu w Krakowie[6]. W 1459 towarzyszył prowincjałowi Jakubowi z Bydgoszczy na obradach kapituły generalnej zakonu w Nijmegen[7].
W 1461 prowincjał Jakub z Bydgoszczy mianował go inkwizytorem diecezji poznańskiej, co zatwierdziła kapituła prowincjonalna obradująca w tym samym roku w Łęczycy[8]. W latach 1461 i 1464–1468 sprawował także funkcję przeora konwentu poznańskiego[9]. W czerwcu 1469 biskup poznański Andrzej Bniński rekomendował go Stolicy Apostolskiej na swojego biskupa pomocniczego (sufragana)[10]. Papież Paweł II przychylił się do tego wniosku i 13 października 1469 prekonizował Wincentego biskupem enneńskim, tj. diecezji tytularnej Enos w Tracji[11]. Jednocześnie przyznał mu pensję o wartości około 200 florenów rocznie, na którą składały się dochody z dwóch wsi należących do biskupów poznańskich (Kiełczewo i Pogrzybów)[12]. O działalności Wincentego jako biskupa pomocniczego nic bliżej nie wiadomo[13]. W 1489 był gościem dominikańskiej kapituły prowincjonalnej w Warce[14]. Funkcję sufragana poznańskiego sprawował aż do śmierci w 1494[15]. Nie wiadomo, czy jako biskup pomocniczy zachował urząd inkwizytorski, ale jest to prawdopodobne, gdyż następny znany inkwizytor dla diecezji poznańskiej został mianowany dopiero w 1505[16].
Przypisy
edytuj- ↑ Bucichowski, s. 209 nr 1035; Czaplewski, s. 139.
- ↑ Madura, s. 31, 39; por. Kaczmarek, s. 50; Bucichowski, s. 210 nr 1038
- ↑ Madura, s. 578; por. Bucichowski, s. 209 nr 1034.
- ↑ Czaplewski, s. 139; Bucichowski, s. 209 nr 1035; Eubel, s. 81.
- ↑ Madura, s. 42; por. Bucichowski, s. 210 nr 1038.
- ↑ Bucichowski, s. 209 nr 1035.
- ↑ Madura, s. 55; por. Bucichowski, s. 209 nr 1035.
- ↑ Madura, s. 59; por. Bucichowski, s. 208 nr 1027, s. 209 nr 1035; Gołębiewski, s. 342; Czaplewski, s. 139.
- ↑ Kaczmarek, s. 48; por. Bucichowski, s. 209 nr 1035.
- ↑ Czaplewski, s. 139; Gołębiowski, s. 342.
- ↑ Eubel, s. 81; Czaplewski, s. 139; Bucichowski, s. 209 nr 1035.
- ↑ Eubel, s. 81 przyp. 1 (Aenen.); Czaplewski, s. 139.
- ↑ Czaplewski, s. 140.
- ↑ Madura, s. 118.
- ↑ Eubel, s. 81, 280; Bucichowski, s. 209 nr 1035; Czaplewski, s. 139-140.
- ↑ Madura, s. 152.
Bibliografia
edytuj- Wacław Bucichowski, Lista lektorów dominikańskich prowincji polskiej od erygowania prowincji (1225) do roku 1525, „Przegląd Tomistyczny”, t. 6-7 (1997), s. 45-231
- Paweł Czaplewski, Tytularny episkopat w Polsce średniowiecznej, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego T.43, s. 69-163
- Konrad Eubel Hierarchia Catholica, vol. II, Münster 1914, s. 81 i 280
- Łukasz Gołębiowski, Dzieje Polski za panowania Kaźmirza, Jana Olbrachta i Alexandra, Warszawa 1848
- Krzysztof Kaczmarek, Konwent dominikanów poznańskich w średniowieczu, Ecclesia. Studia z dziejów Wielkopolski, tom 1 (2003), s. 35-54
- Roman Fabian Madura: Acta capitulorum Provinciae Poloniae Ordinis Praedicatorum. Vol. 1. Rzym: Pontificium Institutum Studiorum Ecclesiasticorum, 1972.