Wilhelm Souchon
Wilhelm Anton Souchon (ur. 2 czerwca 1864 w Lipsku, zm. 13 stycznia 1946 w Bremie) − niemiecki admirał, służący w Kaiserliche Marine w czasie I wojny światowej jako dowódca Eskadry Śródziemnomorskiej, wsławiony ucieczką przed flotą brytyjską do Konstantynopola. Zachowując dowództwo nad swymi okrętami został formalnie głównodowodzącym tureckiej marynarki wojennej i pełnił tę funkcję do 1917 roku. Po powrocie do Niemiec brał udział w niemieckich operacjach wojskowych na Morzu Bałtyckim.
 Wiceadmirał Souchon w towarzystwie Limana Paszy na pokładzie SMS "Goeben" | |
 Vizeadmiral
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1881−1919 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
|
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujWilhelm Souchon urodził się 2 czerwca 1864 roku w Lipsku, jako potomek francuskich hugenotów osiadłych w Saksonii. Służbę w Kaiserliche Marine rozpoczął w 1881 roku. Do wybuchu I wojny światowej pełnił kolejne funkcje dowódcze, aż do objęcia 23 października 1913 roku dowodzenia, w stopniu kontradmirała, Eskadrą Śródziemnomorską (niem.: Mittelmeerdivision), składającą się z krążowników: liniowego SMS "Goeben" (okręt flagowy) i lekkiego SMS "Breslau". Na przełomie lat 1913−1914 odbył na pokładzie swej jednostki flagowej szereg oficjalnych i półoficjalnych wizyt w portach Morza Śródziemnego, m.in. w marcu 1914 roku spotykając się z arcyksięciem Franciszkiem Ferdynandem, a w maju zawijając do Konstantynopola, gdzie był uroczyście podejmowany przez sułtana Mehmeda V i ministra marynarki Dżemala Paszę.
Wobec wzrastającego napięcia międzynarodowego po zamachu w Sarajewie, admirał Souchon przygotował plany operacyjne dla swojego zespołu na wypadek rozpoczęcia działań wojennych. Po otrzymaniu wieczorem 3 sierpnia depeszy radiowej o wypowiedzeniu wojny Francji, następnego ranka przeprowadził bombardowanie portów w Philippeville i Bône. Następnie, zgodnie z otrzymanymi wcześniej rozkazami, skierował się w stronę Dardaneli i Konstantynopola. Trwający tydzień bezskuteczny pościg brytyjskiej Floty Śródziemnomorskiej za jego okrętami przyniósł mu sławę a Royal Navy wstyd. Po dotarciu do neutralnej jeszcze Turcji obydwa krążowniki zostały fikcyjnie zakupione przez tamtejszy rząd i wcielone w skład marynarki wojennej jako "Yavuz Sultan Selim" i "Midilli". Ich załogi pozostały niemieckie, choć otrzymały tureckie mundury i fezy, a Wilhelm Souchon został mianowany głównodowodzącym floty w stopniu wiceadmirała (w marynarce niemieckiej pozostał kontradmirałem).
Realizując plan wciągnięcia Turcji do wojny po stronie państw centralnych, eskadra admirała Souchona zbombardowała 29 października 1914 roku rosyjskie umocnienia w okolicy Sewastopola, zmuszając w drodze powrotnej załogę napotkanego stawiacza min "Prut" do samozatopienia. W ten sposób admirał Souchon stał się dowódcą, który wydał pierwszy w tej wojnie rozkaz oddania strzałów na dwóch kolejnych akwenach morskich. Przy istniejącej wówczas sytuacji międzynarodowej akcja ta przyniosła oczekiwany efekt: 2 listopada Rosja wypowiedziała wojnę Turcji. Podczas wojny eskadra dowodzona przez Wilhelma Souchona, wzmacniana doraźnie starszymi okrętami marynarki tureckiej, prowadziła działania na Morzu Czarnym, atakując pozycje i linie komunikacyjne Rosjan oraz wspierając operacje wojsk lądowych, co przyniosło jej dowódcy awans na wiceadmirała Kaiserliche Marine w 1915 i odznaczenie wojskowym orderem Pour le Mérite w 1916 roku.
4 września 1917 roku Wilhelm Souchon został odwołany do Niemiec, gdzie objął dowództwo 4. Eskadry Pancerników Hochseeflotte i wziął udział w operacji Albion, desancie na bałtycki archipelag Wysp Moonsundzkich. Pod koniec wojny mianowano go dowódcą bazy Kaiserliche Marine w Kilonii, gdzie wkrótce został zmuszony do oddania władzy zrewoltowanym marynarzom. Odszedł ze służby w 1919 roku.
Wiceadmirał Wilhelm Souchon zmarł w Bremie 13 stycznia 1946 roku.
Bibliografia
edytuj- Paul G. Halpern: A Naval History of World War I. Abingdon: Routledge, 2003. ISBN 1-85728-498-4.
- Geoffrey Miller: Superior Force: the Conspiracy Behind the Escape of Goeben and Breslau. Hull: University of Hull Press, 1996. ISBN 0-85958-635-9.
- Spencer C. Tucker (red.): Naval Warfare. An International Encyclopedia. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO, 2002. ISBN 1-57607-740-3