W marcu 2020 ruszyliśmy z pilotażowym programem Wikiszkoła. To główny element przyjętej przez Zarząd Wikimedia Polska strategii edukacyjnej, tworzonej przez kilka intensywnych miesięcy w 2019/2020 r.
W ramach strategii, po przeprowadzeniu analiz metodami stosowanymi w projektach edukacyjnych również w środowisku Wikimedia in Education (które udzielało dużo merytorycznego wsparcia!), sformułowane zostały: cel główny oraz szczegółowe cele programu. Głównym celem jest sprawienie, by min. 3 szkoły podstawowe i min. 3 LO wprowadziły na dłuższy czas (idealnie: na stałe) do programu edukacyjnego swojej placówki teorię i praktykę Wikipedii (i jej projektów) według nowego modelu współpracy wypracowanego w ramach projektu przez wikipedystów wspólnie z nauczycielami.
Cele szczegółowe to:
Cel 1 Stworzenie metodami partycypacyjnymi narzędzi edukacyjnych do prowadzenia pilotażowych lekcji / zajęć na temat kompetencji cyfrowych z wykorzystaniem Wikipedii na lekcjach języka polskiego i/wspólnie - informatyki i/lub historii.
Cel 2 Zwiększenie wiedzy i znaczące podniesienie kompetencji nauczycieli w zakresie nauczania kluczowych kompetencji cyfrowych
Cel 3 Wzmocnienie postaw prospołecznych w społecznościach uczniowskich i kadrze nauczycielskiej uczestniczących w programie szkół
Cel 4 Trwała obecność zaszczepionej wiedzy i narzędzi w programie i ekosystemie szkoły
Według planu, nowy standard pracy przede wszystkim na lekcjach języka polskiego miałby zacząć być wdrażany od wiosny 2021 w szkołach z projektu. Datę końcową do przeprowadzenia pierwszej ewaluacji określiliśmy jako wakacje 2021.
Do projektu w 2020 r. zgłosiło się 14 szkół z różnych miejscowości w Polsce. Każdą ze szkół reprezentowała lider/liderka - byli tu entuzjaści/tki stosowania narzędzi TIK w edukacji i nowoczesnych metod nauczania, Superbelfrzy RP, autorzy/rki podręczników, nagradzani pedagodzy i blogerzy/ rki edukacyjni/ne.
Szkoły i liderzy/liderki w I edycji programu Wikiszkoła 2020-2021/2022
Uczennice i nauczyciele z pensji żeńskiej w Warszawie na majówce - 1906 r.
Z grupą ekspercką spotykaliśmy się regularnie online, a latem 2020 planowaliśmy zamknięty wyjazd roboczy, którego efektem miała być gotowa lista proponowanych scenariuszy edukacyjnych (i nie tylko), wykorzystujących ideę, metody i narzędzia Wikipedii, Wikimedia Commons, Wikisłownika, Wikiźródeł etc. Z uwagi na ograniczenia epidemiczne przenieśliśmy tyle działań, ile było możliwe, do przestrzeni online.
Uwaga! Wikipedystki, Wikipedyści - jeśli ktoś chciałby podzielić się z pedagogami Wikiszkoły swoim doświadczeniem wikipedysty-edukatora/wikipedystki-edukatorki, proszę o kontakt: chętnie zaprosimy na jedno ze spotkań online!
E-mail do koordynatorki z ramienia WMPL: klara.sielicka@wikimedia.pl
marzec 2020 - koniec naboru do programu; start projektu; 1 spotkanie grupy eksperckiej online. Zawiązanie grupy z koordynatorką Klarą Sielicką-Baryłką, sprawy organizacyjne, o Wikipedii i projektach siostrzanych.
kwiecień 2020 - 2. spotkanie grupy eksperckiej. Temat: sprawy organizacyjne i przegląd inicjatyw Wikimedia Education na świecie. Rozpoczęliśmy prezentację ekspertów na naszym fanpage`u na FB.
maj 2020 - 3. spotkanie grupy eksperckiej. Temat: Sprawy organizacyjne, zaproszenie grupy do działań Wikizeszytów; spotkanie z gośćmi - wikipedystka Rosewood i wikipedysta Durski opowiedzieli o swoich długoletnich doświadczeniach z włączaniem wikipediowych działań do programu szkolnego; dołączyła do nas 14. szkoła - Niepubliczna SP w Inowrocławiu!
Uczestniczki i uczestnicy Wikiszkoły wraz z gośćmi podczas spotkania latem 2021 w Muzeum Narodowym w Warszawieczerwiec 2020 - 4. spotkanie grupy eksperckiej. Temat: zakładanie kont i wprowadzenie do edytowania Wikipedii; spotkanie z gościnią - pracownica WMPL, specjalistka ds. wspierania społeczności, Natalia Szafran-Kozakowska opowiedziała kim są wikipedyści i wikipedystki, czym charakteryzuje się ich społeczność i co ją motywuje do działania; w czerwcu zakończyliśmy promowanie na FB Polska Wikipedia szkół i nauczycieli/-ek z projektu; nauczyciele umawiają się na indywidualne ćwiczenia z edytowania Wikipedii (20-30 minutowe spotkania z wikipedystami); wysyłka: mejl podsumowujący semestr +sprawy organizacyjne i plany na najbliższy czas.
wakacje 2020 - podczas ogólnopolskiej konferencji WMPL „Forum Wolnej Wiedzy” przedstawiliśmy program Wikiszkoła oraz zamieściliśmy w programie szereg wystąpień o tematyce edukacyjnej; również w wakacje trwał konkurs 'Wikipedia na zastępstwie' (poprawa i tworzenie haseł związanych ze szkolną podstawą programową). W jury obok wikipedystów/-tek, znalazły się też uczestniczki Wikiszkoły (Katarzyna Porembska-Zych, Katarzyna Włodkowska, Anna Pająk); latem trwały dalsze prace nad techniczną i merytoryczną stroną kursu MOOC; rozesłaliśmy listy intencyjne do dyrekcji szkół z programu
wrzesień 2020 - spotkanie powakacyjne online: omówienie schematu kursu (tematyka, zawartość), planów na najbliższy czas (wikilekcje w klasach, wizytacje, pisanie scenariuszy, winter camp w styczniu), zapowiedź październikowej konferencji online dot. współpracy w edukacji cyfrowej
październik 2020 - w konferencji „Współpraca w edukacji cyfrowej” do współtworzenia programu zaprosiliśmy uczestniczki programu Wikiszkoła (edukacja regionalna: Anna Pająk, edukacja w pandemii: Irrmina Żarska, Magda Krajewska, panel o edukacji filmowej: Anna Korzeniowska, Katarzyna Włodkowska; zaczęliśmy zbierać pierwsze scenariusze lekcji z elementami wiki;
listopad 2020 - spotkania konsultacyjne z nauczycielami/-kami z projektu dotyczące realizacji wikilekcji, spotkania online z klasami Wikiszkoły; zbieranie scenariuszy wikilekcji (ogólnych i 'noblowskich' w związku ze współpracą z Fundacją Olgi Tokarczuk); publikacja artykułu o wikiedukacji na świecie w 'Łódzkich Studiach Etnograficznych'; wystąpienie o Wikiszkole na międzynarodowej konferencji Open Education Global 2020 Conference
grudzień 2020 - kontynuacja zbierania scenariuszy, końcowe prace nad produkcją filmów do kursu dla nauczycieli i nauczycielek. Rozpoczął się wikiprojekt szkolny uczniów z Nowego Dworu Gdańskiego: Moje miasto - Nowy Dwór Gdański
luty 2021 - rozpoczął się wikiprojekt szkolny uczniów z Krakowa: Ulice mojej dzielnicy
sierpień 2021 - spotkanie na żywo z częścią grupy w Warszawie (wizyta w Muzeum Narodowym, warsztaty z design thinking, spotkanie robocze z pracownicami Muzealnego Centrum Edukacji Szkolnej Muzeum Narodowego w Warszawie)
W 2022 r. rozpoczęliśmy projekt pt. Wikiteka skierowany do bibliotekarzy i bibliotekarek szkolnych. Do projektu w pierwszej fazie dołączyło kilkanaście osób pracujących w bibliotekach szkolnych w całej Polsce. Grupa miała już swoje pierwsze spotkania online, a także bardzo intensywny program szkoleniowy w sierpniu 2022 r. Program wydarzenia jest do wglądu tutaj, zdjęcia dokumentujące trzy dni w Katowicach można obejrzeć tutaj.
W październiku 2022 r. w ramach cyklu Jednodniówek edukacyjnych odbyła się w Warszawie (oraz online) konferencja poświęcona bibliotekom, w tym bibliotekom szkolnym w szczególności, gdyż była to także premiera raportu z badania tego środowiska, jakie przeprowadziliśmy wiosną na próbie ponad 440 pracowników i pracownic bibliotek szkolnych.
Więcej o założeniach projektu Wikiteka niżej, zapraszamy także do części poświęconej temu działaniu na stronie wikiszkoła.pl
Często w szkołach postpandemicznych brakuje cyfrowych liderów, czyli osób, które mają wiedzę oraz kompetencje, by być dla grona pedagogicznego inspiratorem w poznawaniu cyfrowego świata, przewodnikiem po cyfrowym świecie.
Jak wynika z badań, m.in. „Lekcja:Enter”, wiele szkół nie przeszło pozytywnie procesu transformacji cyfrowej, nawet gdy zostały zmuszone do przejścia na nauczanie zdalne. Z ulgą przyjmują one fakt, że wracają do stacjonarnych zajęć. Nie widzą korzyści płynących z korzystania z cyfrowych treści czy narzędzi. Nie mają wiedzy dotyczącej mediów, reagowania na hejt, praw autorskich, prywatności czy ochrony wizerunku.
W ciągu ostatnich 20 lat biblioteki publiczne przeszły metamorfozę. Zmieniły się w miejsca atrakcyjne zarówno pod względem wizualnym (przestrzeń), merytorycznym (przeszkolony personel) jak i technicznym (sprzęt). Stały się tzw. „trzecim miejscem” (pracą aktywności niezwiązanych z pracą ani z domem). Przejęły rolę wielu innych miejsc, oferując nie tylko wypożyczanie książek. W dzisiejszych bibliotekach publicznych dzieją się ciekawe inicjatywy dla społeczności lokalnych, a bibliotekarz to trochę animator kultury, animator społeczności, trochę trener-szkoleniowiec prowadzący szkolenia, przede wszystkim jednak to osoba obeznana z nowymi technologiami.
Jednak w wielu polskich bibliotekach szkolnych czas się zatrzymał. Są zaniedbane pod względem przestrzeni, kompetencji bibliotekarzy i bibliotekarek, oferty. Czas zacząć to zmieniać i to w taki sposób, by ze zmianą ściśle wiązała się działalność na rzecz celów Stowarzyszenia.
Planujemy stworzyć w szkolnych bibliotekach centra otwartości – miejsca zdobywania nowych kompetencji, poszukiwanie nowego paradygmatu dla rozwoju szkolnych bibliotek.
Zrekrutujemy bibliotekarzy i bibliotekarki szkolne, którzy staną się Ambasadorami Wikimediów, czyli Ambasadorami Otwartości w edukacji. Zostaną oni przeszkoleni i doposażeni w sprzęt potrzebny do prowadzenia działań. Planujemy objąć ich wsparciem przez cały czas trwania pilotażu, a także wspierać ich w podejmowaniu działań na rzecz ich społeczności szkolnych, lokalnych.
Wszystkim działaniom towarzyszyć będzie uważność na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, tworzenie otwartych zasobów edukacyjnych, udział w projektach Wikimedia Polska, lokalność, współpraca i dzielenie się wiedzą.
E-mail do koordynatorki z ramienia WMPL: wioletta.matusiak@wikimedia.pl
.jpg)
Więcej o założeniach projektu Wikiteka niżej, zapraszamy także do części poświęconej temu działaniu na stronie wikiszkoła.pl