Wikipedia:Propozycje do Artykułów na Medal/Wielka Synagoga w Warszawie

Wielka Synagoga w Warszawie

edytuj
  • Uzasadnienie: Artykuł dobrze i dogłębnie opisany. Opisuje bardzo szczegółowo historię, najważniejsze wydarzenia z dziejów synagogi oraz architekturę. Slav 16:31, 2 maja 2007 (CEST)
  • Główni autorzy artykułu: Slav, Hiuppo
  • Głosy za:
  1. KamStak23 dyskusja► 18:30, 2 maja 2007 (CEST) wyczerpujący, ładny, bezbłędny. Brawo.
    Trochę się rozpoędziłem, ale głos już niech zostanie z nadzieją na zrealizowanie poprawek KamStak23 dyskusja► 20:43, 2 maja 2007 (CEST)
  2. Zaczynam wstydzić się czytając ten materiał, bo jest lepszy od mojego o synagodze w Mad. Opracowano go bardzo szczegółowo i drobiazgowo. Nie wiem, czy miałbym co dodać do niego... TAK  Za--Roland von Bagratuni 07:07, 3 maja 2007 (CEST)
  3.   Za TR (dyskusja) 15:41, 5 maja 2007 (CEST) Mój komentarz znajduje się w dyskusji poniżej. Nie widzę już powodów, by się wstrzymywać
  4. Lajsikonik Dyskusja 16:42, 5 maja 2007 (CEST) Teraz już mogę być za. :)
  5. masti <dyskusja> 22:25, 5 maja 2007 (CEST) zdecydowanie
  6. Wulfstan 22:32, 5 maja 2007 (CEST) Oto dzieło wieńczące całą serję świetnych edycji Slava.
  7. sfu (re:) 22:38, 5 maja 2007 (CEST)
  8. Shalom 23:34, 5 maja 2007 (CEST)   Za, choć parę szczególików na dole.
  9. --Radaradar 00:13, 6 maja 2007 (CEST)
  10. Klemens (dyskusja) 16:19, 6 maja 2007 (CEST)
  11. Galileo01 Dyskusja 16:36, 6 maja 2007 (CEST) Po naniesionych poprawkach głosuję   Za
  12. M@rcin Suwalczan [talk] 20:11, 12 maja 2007 (CEST) jak najbardziej :)
  13. Jakubhal 09:57, 13 maja 2007 (CEST)
  14. --Pmgpmg (dyskusja) 16:55, 19 maja 2007 (CEST) Mi pasuje
  15.   Za Szoltys [DIGA] 18:39, 24 maja 2007 (CEST)~
  16. KonradR dyskusja 16:16, 2 cze 2007 (CEST)
  17.   Za steifer 19:13, 2 cze 2007 (CEST)
  • Głosy przeciw:
  • Dyskusja:
  • Bezbłędny nie jest, niedoróbki stylistyczne: zaimek zwrotny przed czasownikiem, kwiatki typu "Jak budowa już trwała umieszczono puszkę w otworze fundamentu, która zawierała tekst", powtórzenia. Poczekam na poprawki. Lajsikonik Dyskusja 19:51, 2 maja 2007 (CEST)
  • Jeszcze poprawiam, mam nadzieję, że szybko doszlifujemy. --Hiuppo (zagadaj) 20:51, 2 maja 2007 (CEST)
    • Raczej skończyłem poprawki. --Hiuppo (zagadaj) 22:52, 2 maja 2007 (CEST)
      • Ja mam tylko zastrzeżenia do stylistyki, która rzuciła mi się w oczy w części "Zniszczenie i likwidacja" - chodzi mi o to, że wszędzie występuje, prawidłowo, czas przeszły, natomiast tu nagle pojawia się czas teraźniejszy. A poza tym artykuł bardzo interesujący, napisany przystępnie, a jednocześnie zawierający wszystkie niezbędne informacje. Poczekam na ew. poprawkę i z przyjemnością zagłosuję "za" TR (dyskusja) 15:22, 5 maja 2007 (CEST)
        • Poprawione. Slav 15:35, 5 maja 2007 (CEST)
  • Wydaje mi się, że warto by wyjaśnić dokładniej położenie i orientację budynku, szczególnie w kontekście powojennej przebudowy placu Bankowego. Nie każdy musi o tym wiedzieć i może się dziwić czemu synagoga nie miała adresu przy Bankowym. Może to polegać np. na umieszczeniu zdjęcia wykonanego obecnie z podobnej perspektywy + jakieś wyjaśnienie w tekście. Dalej co losów budowy wieżowca to trzeba by to IMO odrobinę przeredagować: kto twierdził, że to klątwa, budowlańcy? podejrzewam, że gazety. W obecnej postaci to brzmi to dość dziwnie. Na czym polegały trudności w budowie wieżowca (chociaż to już może temat do artykułu o nim). Chciałbym wiedzieć, o ile są na to źródła, jakie były wymagania co projektu skoro tak wiele z nich odpadło. sfu (re:) 16:46, 5 maja 2007 (CEST)
    Zdjęcie umieszczone w artykule wykonane jest w taki sposób, że ukazuje ta stronę wieżowca, gdzie znajdował się plac przez synagogą i sama synagoga w głębi. Moim zdaniem nawiązania w architekturze dotyczą pólkolistych akcentów w podium wieżowca - co widoczne jest od strony ul. Corazziego. Co do klątwy trzeba moim zdaniem to umieścić, jakkolwiek byłoby to nieracjonalne - przez prawie 20 lat można było w prasie spotkać takie określenie - stąd odesłanie do źródła. Co do wymagań dotyczących wieżowca wiele nie powiem - sama koncepcja zagospodarowania Placu Bankowego z tego co wiem była kilkakrotnie zmieniana. Napewno hasło o Błękitnym wieżowcu jest do dopracowania w kontekście synagogi. Co do źródeł to nic mi nie wiadomo, żeby ukazało się coś oficjalnego na jego temat. --Hiuppo (zagadaj) 18:39, 5 maja 2007 (CEST)
  • Mam jedną, jednak całkiem poważną uwagę: w artykule występuje POV. Warto podać źródła dla kontrowersyjnych informacji - skąd wiadomo, że to był symbol żydowskiej Warszawy oraz jedna z najwspanialszych polskich budowli XIX wieku? Galileo01 Dyskusja 17:14, 5 maja 2007 (CEST)
  1. Określiłem tą synagogę symbolem żydowskiej Warszawy dlatego że była główną, najczęściej odwiedzaną, skupiajcą całą żydowska inteligencję i największą synagoga warszawskiej gminy żydowskiej. Jeżeli to nie wystarcza to mogę pisać kolejne argumenty.
  2. jedna z najwspanialszych polskich budowli XIX wieku - monumentalny gmach synagogi przed wojną była znany w całej Europie. Była po pierwsze jedna z największych synagog na świecie. Synagoga określana była najwspanialszą ze względu na swoje solidne wykonanie, monumentalność, wielki przepych, dbałość o szczegóły i dekoracje. Pozdr, Slav 17:29, 5 maja 2007 (CEST)
... nie mówiąc o budżecie... --Hiuppo (zagadaj) 18:39, 5 maja 2007 (CEST)
    • Galileo ma rację. To była niewątpliwie duma reformowanych środowisk, ale ortodoksi, czy tym bardziej poszczególne grupy chasydzkie miały swoje synagogi i nie musiały czuć żadnego związku z tą akutat budowlą, której wymowa reformowana wcale nie była im bliska. Wulfstan 19:43, 5 maja 2007 (CEST)
  • Ale np. w Warszawie nigdy nie było nawet wolnostojącej chasydzkiej synagogi. Były to głównie małe, nieznaczące prywatne bożnice, o których malo kto wiedział. A Wielka Synagoga była jak już wcześniej wspominałem najliczniej odwiedzaną synagogą i miała najwięcej zwolenników. Pozdr, Slav 20:14, 5 maja 2007 (CEST)
  • Obawiam się, że źle liczysz. Owiszem, chasydzi mieli małe bożnice, beity, domy modlitw. Ale było tego całe mnóstwo. Do Wielkiej Synagogi, jak weszło na raz 3.000 ludzi to było już sporo, a przecież Żydów w przedwojennej Warszawie było jakoś 250-350.000. Wielka synagoga była wielką, owszem. Była bogatą, była dla bogaczy, inteligencji, półasymilowanych imponującą. Ale napewno, z racji bycia reformowaną, nie imponowała większości: ortodoksyjnym Żydom. Także zdanie powyższe jest bez wątpienia POV i to mniejszościowym POV. Pozdrawiam, Wulfstan 21:23, 5 maja 2007 (CEST)
  • Tylko, że jako stojąca w zasadzie w centrum żydowskiej części miasta była z nimi utożsamiana. Tłomackie, Nalewki i Synagoga na Tłomackiem to takie same symbole jak Nowolipki czy Szmulowizna. --Hiuppo (zagadaj) 21:47, 5 maja 2007 (CEST)
  • Na tej samej zasadzie, zbór luterański koło Zachęty czy Ambasada USA może być nazwana symbolem Warszawy. Ot, leżą mniej więcej w środku. Wielka Synagoga była symbolem reformowanego judaizmu. Wpływowego, rozpoznawalnego, ale bardzo mniejszościowego w naszej części Europy. To wymaga zaznaczenia. Wulfstan 22:04, 5 maja 2007 (CEST)
  • To może zróbmy tak: Była symbolem żydowstwa postępowego/reformowanego w Warszawie. Ja rozumiem że nie imponowała ortodoksom, gdyż zbudowana była niezgodnie z zasadami religijnymi, a nabożeństwa tam odprawiane były uważane za herezję. Slav 22:11, 5 maja 2007 (CEST)
  • Jak tak napiszemy, będzie ok. Wulfstan 22:18, 5 maja 2007 (CEST)
  • Zrobione Slav 22:21, 5 maja 2007 (CEST)

Już zagłosowałem za, ale mam parę takich (w sumie bardzo szczegółowych i czepialskich uwag):

  1. W bibliografii trzeba przyjąć jeden sposób podawania danych. Albo we wszystkich pozycjach piszemy wydawnictwo, albo w żadnej.
  2. Synagoga była kojarzona głównie ze światowej sławy chóru - jakoś tak niezręcznie mi to zdanie brzmi, może była kojarzona ze światowej sławy chórem? Ale nie wiem, czy to o to dokładnie chodzi...
  3. nabożeństwo (...) z okazji śmierci Józefa Piłsudskiego - jw. chyba nabożeństwo żałobne w dniu śmierci J.P.
  4. otoczony pięknym kutym płotem - delikatne POV, bo jednemu może się wydawać piękne, a drugiemu brzydkie, w encyklopedii powinno być tylko w odniesieniu do niezaprzeczalnych arcydzieł światowej sztuki (vide głosowanie dot. Leonarda da Vinci),
  5. W 1938 roku rozpoczęto kolejną renowację, lecz jej całkowicie nie ukończono - skoro nie ukończono, to wiadomo że nie była całkowita...
  6. Na zakończenie dnia w synagodze, kantor dostał ataku paraliżu i odwieziono go do szpitala - taka trochę niezręczność, wygląda na to, że to było w planie. Warto by dopisać np. że był to jakiś nieszczęśliwy wypadek czy coś takiego (szczegółów nie znam, stąd sam tego nie zrobię).
  7. Synagoga stała się miejscem lokowania zwożonych Żydów z okupowanej Europy, m.in. z Czech. - trochę dziwnie to brzmi, może powinno być tymczasowego przetrzymywania, bo w tej formie trudno jest sobie wyobrazić jak to naprawdę wyglądało.
  8. W 1922 r. Mieczysław Orłowicz pisał:(...) - przydałoby się dodać, skąd pochodzi cytat następujący po tym zdaniu.
  9. ...i na koniec warto by zastąpić wielokrotnie pojawiające się w tekście artykułu słowo synagoga przez np. świątynia, bożnica itp. Uniknie się dzięki temu powtórzeń.

Uff... sporo tych uwag, ale nie ma w nich ni grama złośliwości, zwłaszcza że temat bliski memu sercu, a artykuł naprawdę świetny. Z tego powodu już zagłosowałem Za. Gratuluję i czekam na poprawki. Pozdrawiam. Shalom 23:34, 5 maja 2007 (CEST)

Odpowiedzi na bardzo dobre sugestie wikipedysty Shalom

  1. Poprawione
  2. Poprawione
  3. Poprawione
  4. Poprawione
  5. Nie poprawione, zostaje jak było. Zdanie ma logiczny i zrozumiały sens.
  6. O tym że kantor zasłabł w synagodze w pamiętniu Czerniakówa jest tylko wzmianka i nie jestem w stanie odpowiedzieć szczegółowo na to pytanie.
  7. Częściowo poprawione. Dodałem słowo tymczasowo. Żydzi nie byli w synagodze przymusowo przetrzymywani tylko osobiście tymczasowo lokowani przez radę żydowską. Synagoga była dużym gmachem i mogła pomieścić dużą liczbę osób, a nie była już czynna sakralnie.
  8. To pytanie do Hiuppa.
  9. Po pierwsze synagoga nie jest świątynią i karygodne jest świątynią zwać synagogę. Określenie bożnica też nie powinno się stosować na synagogi reformowanej (bożnica głównie używana do synagog ortodoksyjnych lub mniejszych synagog). Pozostaje tylko określenie synagoga. pozdr, Slav 00:04, 6 maja 2007 (CEST)
A, no tak - Świątynia była jedna... Dzięki za uwzględnienie mich uwag. Pozdrawiam, Shalom 09:53, 6 maja 2007 (CEST)
Poprawiłem - faktycznie niezręczność z mojej strony z tym opisem chóru. Źródło dodane. --Hiuppo (zagadaj) 11:42, 6 maja 2007 (CEST)

Ale będę uparty - może jednak tempel, bo jak znalazłem: bóżnica - specyficznie polska nazwa synagogi, czasem używana celowo do tradycyjnych (ortodoksyjnych) domów modlitwy, dla odróżnienia od reformowanych, zwanych także templami. (Polski słownik judaistyczny, t.1, Z. Borzymińska, R. Żebrowski (oprac.), Warszawa 2003, s. 223-224). A swoją drogą w tym opracowaniu jest wcale pokaźny artykuł o warszawskiej synagodze, więc jakbym coś ciekawego znalazł, to uzupełnię. Shalom 10:12, 6 maja 2007 (CEST)

  • I po raz kolejny się nie mogę zgodzić. Tempel to synagogi w których nabożeństwa odprawiane były po niemiecku. A w tej synagodze odprawiano po polsku. Pozdr, Slav 10:43, 6 maja 2007 (CEST)
  • Chciałem dodać, że Slav ma rację - inna nazwa po prostu nie pasuje. Nabożeństwa były po polsku pomimo wywodzenia się z nurtu oświeceniowego powstałego w Niemczech. --Hiuppo (zagadaj) 11:42, 6 maja 2007 (CEST)
    • OK, OK, aż tak uparty nie jestem :)))~- niech będzie tak jak jest. Gratuluję i pozdrawiam. Shalom 12:14, 6 maja 2007 (CEST)