Wikipedia:Blokowanie użytkowników
Ta strona opisuje zasadę polskojęzycznej Wikipedii. Jest standardem, który wszyscy wikipedyści powinni zachowywać. Śmiało edytuj tę stronę, ale najpierw upewnij się, że Twoje zmiany odzwierciedlają konsensus. W przypadku wątpliwości przejdź na stronę dyskusji.
Ta strona w pigułce: Konta użytkowników i adresy IP mogą zostać zablokowane przed edycją Wikipedii celem ochrony przed destrukcyjnymi działaniami.
Blokowanie w Wikipedii oznacza uaktywnienie mechanizmu, który uniemożliwia wykonywanie edycji, z pozostawieniem albo nie na zablokowanym koncie możliwości wysyłania wiadomości za pomocą strony specjalnej wyślij e-mail do użytkownika lub edytowania własnej strony dyskusji. Blokada może dotyczyć zarejestrowanego użytkownika, adresu IP albo całej klasy adresowej (na przykład całej sieci danego operatora lub sieci z danego miasta).
Blokowanie służy ochronie Wikipedii i jej społeczności przed destrukcyjnymi działaniami i – podobnie jak zabezpieczanie stron przed edycją – nie jest karą, ale metodą ochrony przedsięwzięcia.
Uprawnienia do blokowania (lub wydawania decyzji o nim), odblokowywania lub zmieniania czasu blokady posiadają administratorzy, Komitet Arbitrażowy, stewardzi oraz Rada Powiernicza Wikimedia Foundation. Przy podejmowaniu decyzji o blokadach stewardzi, Komitet Arbitrażowy lub Rada Powiernicza Wikimedia Foundation stosują własne wewnętrzne uzgodnienia, wobec których postanowienia niniejsze nie mają mocy obowiązującej – niniejsza zasada stanowi zatem wytyczną wyłącznie dla administratorów polskojęzycznej Wikipedii.
Administratorzy mają możliwość nakładania blokad całkowitych (zablokowany nie może edytować jakichkolwiek stron we wszystkich przestrzeniach nazw) oraz blokad częściowych (zablokowany nie może edytować konkretnych stron, np. hasła Polska lub wybranych przestrzeni nazw, np. przestrzeni Wikipedysta).
Blokowanie należy stosować z należytą ostrożnością. Należy pamiętać, że istnieją też inne metody, jak na przykład: dialog i ostrzeżenia, zabezpieczanie stron przed edycją czy nakładanie obowiązku konsultowania każdej edycji z doświadczonym użytkownikiem. Trzeba każdorazowo oszacować, która z nich (albo kombinacja których) da najlepsze rezultaty.
Przyczyny nakładania blokad
Szkodliwe edycje użytkownika
Blokady nakłada się celem ochrony zawartości Wikipedii lub jej społeczności przed użytkownikiem, którego działalność jest szkodliwa. Może się ona przejawiać na przykład przez łamanie zasad projektu lub uporczywe ignorowanie pouczeń udzielanych po nieporadnych edycjach wynikających z niewiedzy.
Poniżej zostały podane przykładowe działania, za które może zostać nałożona blokada:
- wprowadzanie do haseł wandalizmów
- spamowanie i wprowadzanie treści reklamowych
- łamanie wikietykiety, trollowanie, dopuszczanie się gróźb prawnych czy ataków osobistych
- naruszanie obiektywności haseł i forsowanie swojego punktu widzenia, prowadzenie wojen edycyjnych
- wielokrotne wykorzystywanie swojej strony użytkownika do celów niezwiązanych z Wikipedią
- nieprzestrzeganie zasady weryfikowalności haseł, wprowadzanie twórczości własnej
- naruszanie praw autorskich
- obchodzenie wcześniej nałożonych blokad
- wykorzystywanie pacynek niezgodnie z zasadami
- ignorowanie zaleceń edycyjnych, wprowadzanie treści nieencyklopedycznych (zob. Czym Wikipedia nie jest), eksperymenty edycyjne
- powtarzające się wprowadzanie treści niezrozumiałych z powodu błędów językowych i zawierających informacje sprzeczne ze źródłami
- ustalone szerszym konsensusem administratorów uporczywe i długotrwałe działanie na szkodę społeczności.
W przypadku blokowania adresów IP istnieje niebezpieczeństwo uniemożliwienia edycji innemu postronnemu użytkownikowi, gdyż użytkownicy takich adresów często się zmieniają (zwłaszcza w przypadku dynamicznych adresów IP), dlatego też powinno się w takich przypadkach zachować szczególną ostrożność, tym bardziej, jeśli istnieją przesłanki, że adres IP jest współdzielony.
Inne okoliczności
Ponadto blokady nakładane są na:
- serwery pośredniczące
- konta, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zostały przejęte
- konta należące do zmarłych wikipedystów
- boty działające bez flagi
- konta o nazwach łamiących zasady.
Jeżeli blokada została nałożona wskutek nieodpowiedniej (na przykład wulgarnej) nazwy użytkownika, możliwe jest założenie nowego konta o nazwie zgodnej z zasadami. Nie będzie to wówczas uznawane jako obchodzenie blokady. Podobnie, gdy bot zablokowany na skutek działania bez flagi uzyska ją, konto zostanie odblokowane.
Konta mogą być blokowane także na życzenie ich właściciela. Należy jednak pamiętać, że żaden administrator nie ma obowiązku honorowania takich próśb.
Opis blokady i podawanie uzasadnienia
Przy stosowaniu blokady należy w zwięzły i zrozumiały sposób podać jej powód w opisie blokady. Istotną sprawą jest fakt, że opis ten na zawsze pozostanie już w rejestrze blokad. Jeśli blokada wymaga szerszego uzasadnienia, administrator powinien je przedstawić w dyskusji blokowanego użytkownika na krótko przed albo tuż po zastosowaniu blokady. W przypadku blokady nałożonej na skutek uporczywego i długotrwałego działania na szkodę społeczności należy uściślić, na czym takie działanie konkretnie polegało.
Długość blokady
Wskazówki ogólne
Długość blokady ustalana jest przez nakładającego ją z uwzględnieniem szkodliwości przewinienia i historii dotychczasowej działalności blokowanego w Wikipedii. W razie wątpliwości decyzja o długości blokady może być również konsultowana w szerszym gronie administratorów. Surowiej traktowane jest brutalne złamanie zasad (wulgarne znieważenie innego użytkownika, złośliwe fałszowanie zawartości Wikipedii) niżeli przewinienie o mniejszej szkodliwości (np. wpisywanie przypadkowych ciągów znaków). Użytkownik dotychczas edytujący bez przewinień spodziewać się powinien krótszej blokady (np. kilkugodzinnej), podczas gdy działający w warunkach recydywy – dłuższej. Uporczywa recydywa i duża szkodliwość prowadzić może do wprowadzenia blokady wieloletniej albo stałej.
Czas blokady powinien być ustalany z uwzględnieniem m.in. następujących okoliczności:
- maksymalny czas blokady dynamicznych adresów IP nie powinien przekraczać kilku godzin
- konto założone celem niszczenia zasobów Wikipedii powinno być zablokowane na stałe
- wykrycie niezgodnego z zasadami wykorzystania pacynki powinno skutkować jej zablokowaniem na stałe, konto główne powinno zaś zostać zablokowane czasowo
- czas blokady jest liczony od nowa w momencie wykrycia obchodzenia jej spod pacynki lub adresu IP, a dodatkowo w razie ponawiania tego rodzaju działań blokada może zostać wydłużona
- w przypadkach opisanych wyżej w sekcji Inne okoliczności konta blokowane są na czas nieokreślony
- prowadzenie wojny administratorów powinno skutkować czasem blokady nie dłuższym niż 72 godziny
- mimo że w wielu przypadkach niezgodne z zasadami edycje danego użytkownika mogą wynikać nie ze złej woli, a z niewiedzy, to jednak użytkownik taki może zostać zablokowany, aby powstrzymać jego szkodliwe edycje i udzielić mu wyjaśnień; nie powinno się jednak takich użytkowników traktować zbyt surowo, zwłaszcza w przypadku nowicjuszy.
Blokowanie adresów IP
Blokowanie adresów IP powinno odbywać się z uwzględnieniem faktu, że mogą one być przyznane danemu użytkownikowi tylko tymczasowo, lub mogą być współdzielone przez wiele osób. Typowa blokada adresów IP powinna trwać od 2 godzin do 3 dni. Stałe adresy blokuje się na dłużej, a dynamiczne i współdzielone powinny być blokowane na krótko. Zalecane jest bieżące korzystanie z narzędzi zewnętrznych (WHOIS, traceroute, rDNS itp.), aby wykluczyć możliwość pomyłki. Podstawowa informacja o IP powinna być też na stronie wkładu danego adresu IP.
W uzasadnionych przypadkach, na przykład w przypadku szczególnie uciążliwych wandali ze stałych adresów IP, dopuszczalne jest przyznanie blokad na czas dłuższy od zalecanego. Należy jednak pamiętać, że podstawowym celem blokady jest zniechęcenie użytkownika do niepożądanych zachowań, a nie trwałe pozbawienie go możliwości edytowania Wikipedii.
Przyznawanie blokad na czas nieokreślony nie jest wskazane, ponieważ alokacje adresów IP potrafią ulegać istotnym zmianom na przestrzeni lat.
W wyjątkowych przypadkach możliwe jest zablokowanie całej grupy adresów IP – na przykład 127.0.*.*; ponieważ takie blokady zwykle odbijają się na znacznej grupie użytkowników, powinny być używane tylko w najpoważniejszych sytuacjach, tylko na niezbędnie krótki okres, i powinny być możliwie szybko skonsultowane ze społecznością. Ze względu na to, że blokowanie zakresów jest szczególnie drastycznym sposobem radzenia sobie z wandalizmem bloki tego rodzaju muszą być solidnie opisane i wyjaśnione. Służy do tego strona: Wikipedia:Blokady zakresów IP.
Odwołanie od blokady
O ile blokada nie była nałożona przez Komitet Arbitrażowy, stewarda lub Radę Powierniczą Wikimedia Foundation, użytkownik może wnieść od niej odwołanie.
- Na początku powinno się odwołać do administratora, który nałożył blokadę. Jeżeli blokada tego nie obejmuje, można wysłać do niego maila. Opcja taka dostępna jest w menu nawigacyjnym, po lewej stronie jego strony użytkownika.
- Można złożyć odwołanie do dowolnego innego administratora. Administrator, który otrzymał wniosek od zablokowanego użytkownika, aby zapobiec wojnie administratorów, ma obowiązek przed podjęciem samodzielnych działań podjąć próbę konsultacji z autorem (albo autorami, jeśli blokada została nałożona w wyniku konsensusu grupy administratorów) blokady lub, w przypadku rozbieżności opinii, uzyskać konsensus szerszej grupy administratorów. Ma to zastosowanie również wtedy, gdy sam uważa, że blokada wymaga zmian (na przykład, że jest zbyt długa albo krótka). Wniosek można wysłać jednocześnie do kilku administratorów, warto jednak przy tym podać listę osób, do których trafił wniosek, aby umożliwić komunikację między administratorami i uniknąć nieporozumień wynikających z niezależnego badania sprawy przez kilka różnych osób.
- Istnieje możliwość podjęcia próby mediacji. Należy jednak pamiętać, że blokujący nie musi zgodzić się na prowadzenie jakichkolwiek rozmów.
- Gdy zawiodą powyższe kroki, istnieje możliwość zgłoszenia wniosku do Komitetu Arbitrażowego, który jest ostatnią instancją. Wniosek musi być zgodny z określonymi przez Komitet wymogami. Decyzja Komitetu Arbitrażowego jest ostateczna.
W przypadku znacznej odległości czasowej między nałożeniem blokady a złożeniem odwołania wniosek może zostać oddalony.
Odwołanie do innego administratora może także złożyć każdy użytkownik, który zauważy niesłuszną według niego blokadę.
Nadużycia uprawnień administratorskich
Administratorzy nie mogą nakładać blokad celem przeforsowania swojej opinii w dyskusji ani w sporze. W przypadku, gdy czyjaś negatywna działalność w Wikipedii nie jest oczywista, wskazana jest szersza konsultacja (na przykład na zamkniętej liście dyskusyjnej administratorów).
Nadużycia uprawnień administratorskich są niedopuszczalne i mogą również stać się przyczyną blokady, a w skrajnych okolicznościach nawet odebrania uprawnień.