Wikipedia:Artykuły na medal/Styczeń 2012

zajawka

Codex Petropolitanus purpureus – grecki rękopis Nowego Testamentu, pisany wielką, bardzo regularną majuskułą na pergaminie, paleograficznie datowany na VI wiek. Należy do purpurowych kodeksów uncjalnych Nowego Testamentu (wraz z kodeksami Sinopensis, Rossanensis, Beratinus), pisany jest srebrem i złotem. Stosuje marginalia. Badacze tekstu Nowego Testamentu przyjmują, że tekst rękopisu jest zgodny z bizantyjską tradycją tekstualną, ale zawiera też warianty obce dla tej tradycji oraz takie, które nie są potwierdzone przez żadną tradycję tekstualną. Kodeks ten cieszy się umiarkowanym zainteresowaniem ze strony krytyków tekstu, a w wydaniach krytycznych cytowany jest w przypisach. Poszczególne partie kodeksu odkrywane były stopniowo i następnie z sobą identyfikowane. Nie obeszło się przy tym bez prób łączenia z innymi rękopisami (z Wiedeńską Genesis). Rękopis w dalszym ciągu posiada liczne braki, różne jego partie przechowywane są w ośmiu bibliotekach świata oraz w prywatnej kolekcji. 4/5 kodeksu znajduje się dziś w Petersburgu, stąd nazwa. Istniejące opracowania kodeksu dotyczą poszczególnych jego partii. W 2002 roku ukazało się jego wydanie facsimile.

zajawka

William Franklin Graham, Jr, znany jako Billy Graham (ur. 7 listopada 1918) – amerykański ewangelista przebudzeniowy, teolog i antropolog, jeden z najbardziej znanych ewangelistów na świecie i autor bestsellerów. Najbardziej rozpoznawalna postać w protestantyzmie II połowy XX wieku. Bywa nazywany „Bożym ambasadorem”, „pastorem Ameryki”, „największym chrześcijaninem, jakiego kiedykolwiek wydała Ameryka”, „Janem Chrzcicielem”, „protestanckim papieżem”, „pastorem prezydentów” itd. Jest kaznodzieją zaangażowanym w działalność ewangelizacyjną, podczas której odwiedził wiele krajów świata, w tym państwa komunistyczne takie jak: Węgry, PRL, Związek Radziecki i Koreę Północną. Pochodzi z rodziny prezbiteriańskiej, sam jednak przystąpił do Południowej Konwencji Baptystów. Jest protestanckim kaznodzieją, który przemawiał do największej liczby słuchaczy w historii, pierwszym duchownym, który otrzymał gwiazdę w Hollywood Walk of Fame.

zajawka

Sergiusz, imię świeckie: Iwan Nikołajewicz Stragorodski, Иван Николаевич Страгородский (ur. 11 stycznia 1867 w Arzamasie, zm. 15 maja 1944 w Moskwie) – dwunasty (de facto trzynasty) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1943–1944. W 1917 otrzymał godność metropolity szujskiego i włodzimierskiego. Po ukonstytuowaniu się w 1922 Żywej Cerkwi poparł ten ruch i wszedł w skład jego najwyższego organu zarządzającego – Wyższego Zarządu Cerkiewnego. Dwa lata później oficjalnie zerwał z Żywą Cerkwią i stał się bliskim współpracownikiem patriarchy moskiewskiego i całej Rusi Tichona, który powierzył mu godność metropolity niżnonowogrodzkiego. W 1925, po śmierci Tichona, a następnie aresztowaniu wyznaczonego przez niego locum tenens Patriarchatu Moskiewskiego, metropolity krutickiego Piotra, Sergiusz został zgodnie z jego wolą zastępcą locum tenens.

zajawka

Hermogen (ur. ok. 1530 w Kazaniu w Chanacie Kazańskim, zm. 17 lutego 1612 w Moskwie) – drugi (de facto trzeci) patriarcha moskiewski i całej Rusi, cudotwórca, męczennik i święty prawosławny. W 1587 złożył wieczyste śluby mnisze, po czym został wyświęcony na biskupa kazańskiego i astrachańskiego, a następnie podniesiony do godności metropolity. Urząd patriarchy moskiewskiego i całej Rusi objął w 1606, po usunięciu z niego Ignacego, współpracującego z Dymitrem Samozwańcem I. Nieformalny kult Hermogena pojawił się natychmiast po jego śmierci. W 1913 Rosyjski Kościół Prawosławny oficjalnie uznał go za świętego kapłana-męczennika (swiaszczennomuczenik). Relikwie patriarchy są przechowywane w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu moskiewskim.

zajawka

Arrakis (z języka arabskiego: الراقص, ar-rāqiṣ – „tancerz”) – nieformalnie Diuna – fikcyjna pustynna planeta w Uniwersum Diuny stworzonym przez Franka Herberta, trzeci glob układu słonecznego Canopus. Planetę zamieszkują Fremeni, lud doskonałych wojowników przybyłych w czasach Dżihadu Butleriańskiego. Dzięki występującym na planecie czerwiom pustyni jest to jedyne znane źródło tzw. melanżu – najcenniejszej substancji w fikcyjnym Wszechświecie Diuny. W późniejszym okresie jest to także stolica rządzonego przez Atrydów Imperium. Arrakis jest też tradycyjną nazwą rzeczywistej gwiazdy Mi Draconis nadaną przez arabskich astronomów. Na cześć tej fikcyjnej planety jedna z równin na Tytanie została nazwana Arrakis. Oprócz tego, planeta jest miejscem akcji kilku filmów i gier komputerowych.

zajawka

Prost AP03 – samochód Formuły 1 zaprojektowany przez Alana Jenkinsa, Loïka Bigois i Johna Barnarda dla zespołu Prost Grand Prix. Model ten wziął udział w sezonie 2000. Jego kierowcami byli Jean Alesi (który wcześniej jeździł dla Tyrrella, Ferrari, Benettona i Saubera) oraz debiutant Nick Heidfeld, mistrz Formuły 3000 z 1999 roku. AP03, podobnie jak dwa poprzednie modele zespołu (AP01 i AP02) był napędzany przez silniki Peugeot. Prost wiązał z samochodem duże nadzieje, ale okazało się, że samochód jest w porównaniu do konkurencji powolny i zawodny. Spowodowało to, że jedyny raz w swojej historii zespół Prost nie zdobył w pojedynczym sezonie ani jednego punktu, kończąc go w klasyfikacji generalnej na ostatnim, jedenastym miejscu. Po sezonie zerwano współpracę z Peugeotem i zapewniono sobie silniki Ferrari pod szyldem Acer.

zajawka

Inkwizycja we Francji – Francja była jednym z pierwszych krajów, w którym doszło w XIII wieku do ustanowienia papieskiej inkwizycji, tj. kościelnej instytucji sądowej powołanej do walki z herezjami. Południowa część Francji, Langwedocja, do połowy XIV wieku była głównym ośrodkiem działalności inkwizycji w Europie. Pod względem terytorialnym jurysdykcja francuskiej inkwizycji wykraczała poza granice Królestwa Francji. W ramach struktur francuskiej inkwizycji można wyróżnić cztery większe obszary: południową Francję (Langwedocję), z głównym ośrodkiem w Tuluzie; północną Francję (łącznie z południowymi Niderlandami), z głównym ośrodkiem w Paryżu; Prowansję, z głównym ośrodkiem początkowo w Marsylii, a później w Awinionie; Burgundię i Lotaryngię, z głównym ośrodkiem w Besançon.