Wiesław Gerlicz
Wiesław Gerlicz herbu Lis z odmianą, ps. Quidam (ur. 14 lipca 1872 w Abramowie koło Zamościa, zm. 9 grudnia 1933 w Warszawie) – polski inżynier elektryk, pionier elektryfikacji Polski, prezes spółki Siła i Światło, tramwajów elektrycznych w Zagłębiu Dąbrowskim i Elektrycznych Kolei Dojazdowych w Warszawie, pionier polskiego przemysłu żarówkowego, poseł na Sejm II RP I kadencji (1922–1927).
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 lipca 1872 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 grudnia 1933 |
| Poseł na Sejm I kadencji (II RP) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
Rodzina
edytujBył synem Teofila Gerlicza h. Lis z odmianą (zm. 1895) i jego żony Karoliny z Bełdowskich h. Jastrzębiec (zm. 1920). Pochodził z rodziny ziemiańskiej, od strony matki wyznającej kalwinizm od XVI wieku. Jego bratem był Ryszard Gerlicz, w l. 1936-1946 prezes konsystorza Kościoła ewangelicko-reformowanego. Gerliczowie należeli do patronów budowy kościoła ewangelicko-reformowanego w Łodzi, jego młodszy brat Oskar Gerlicz (zm. 1940), zasiadał w łódzkim kolegium kościelnym.
Poślubił Helenę z Jahołkowskich (1873–1961) siostrę żony Kazimierza Ostachiewicza. Ich synem był Jerzy Władysław Gerlicz (1905–1996) i Helena Olszakowska (1908–1963), żona Aleksandra Olszakowskiego (1902–1977).
Życiorys
edytuj
W 1892 uzyskał maturę w III Gimnazjum Klasycznym w Warszawie, zaś w 1897 – dyplom inżyniera technologa w Instytucie Technologiczny w Petersburgu. Po powrocie do Polski pracował w firmie J. John w Łodzi. Od 1898 do 1900 był głównym inżynierem tramwajów elektrycznych w Łodzi, od 1901 dyrektorem budowy Łódzkich Kolei Dojazdowych do Zgierza i Pabianic[1]. W 1905 wstąpił do Ligi Narodowej.
Był jednym z założycieli Gimnazjum Polskiego w Łodzi, które wspierał finansowo[2]. Był darczyńcą miejscowego kościoła ewangelicko-reformowanego[1]. W czasie I wojny światowej był wiceprezesem Rady Głównej Opiekuńczej na okręg łódzki. Wspierał tworzenie oddziałów ochotniczych podczas wojny polsko-bolszewickiej.
W 1918 wraz z Józefem Englichem i Tadeuszem Sułowskim należał do współzałożycieli spółki akcyjnej „Siła i Światło”, w której do 1924 był wiceprezesem, zaś w latach 1924–1930 prezesem. W tym okresie pełnił także m.in. funkcje prezesa spółki Elektryczne Koleje Dojazdowe SA w Warszawie, Tramwaje Elektryczne w Zagłębiu Dąbrowskim SA oraz Polska Żarówka „Osram” SA (brał udział w tworzeniu jej fabryki w Pabianicach). Zasiadał w zarządzie Związku Przedsiębiorstw Komunikacyjnych w Polsce, Radzie Nadzorczej „Sieci Elektrycznych” oraz zarządzie Towarzystwa Akcyjnego Elektrowni Zgierskiej. Należał do Syndykatu Rolniczego w Łodzi. Publikował artykuły w Przeglądzie Technicznym.
Był posłem na Sejm I RP I kadencji wybranym z listy państwowej. Pełnił funkcję referenta komisji komunikacyjnej, zasiadał też w komisjach: robót publicznych i skarbowej. Jako poseł zabiegał o przystąpienie do regulacji Wisły i jej dopływów oraz zgłaszał wnioski w sprawie ochrony przeciwpowodziowej. Należał do klubu Związku Ludowo-Narodowego.
Był znanym w Łodzi miłośnikiem koni i wyścigów. Zbudował tor wyścigowy w Pabianicach[3]. Był również kolekcjonerem sztuki.
Miejsce spoczynku
edytuj
Zmarł w niejasnych okolicznościach, wg niektórych źródeł popełniając samobójstwo strzałem w klatkę piersiową w swoim warszawskim mieszkaniu przy ul. Widok[4][5]. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na Starych Powązkach w Warszawie, kw. 63, rząd 6, miejsce 24-25[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Andrzej Marusak: Wiesław GERLICZ (1872–1933). apw.ee.pw.edu.pl. [dostęp 2020-02-03].
- ↑ Henryk Skorek: Kronika Początków. W: Nasz Wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906-2006. Zarys historyczny. Wspomnienia. Jan Kamiński (red.). Łódź: I Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Łodzi. Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. M. Kopernika w Łodzi, 2006, s. 46-76. ISBN 83-908655-0-5.
- ↑ Ośko Jan, Sułowski Andrzej, Tadeusz Sułowski - pionier polskiej gospodarki 1918-1939, Toronto 2015
- ↑ Janusz Regulski, Blaski i cienie długiego życia; W-wa 1980, s. 382.
- ↑ Maria Gordon-Smith, Głos Garbowa, kwiecień 1996, rok VI nr 4(64, Sąsiedzi Garbowa. Gerliczowie cz. 1 https://cdn05.sulimo.pl/media/userfiles/garbow.pl/glos_garbowa/pdf/1996_04_gg_nr_64.pdf
- ↑ Praca zbiorowa, Cmentarz Powązkowski w Warszawie, 1982
Bibliografia
edytuj- Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny. Tom II. E-J, Warszawa 2004, s. 102-103
- Ośko Jan, Sułowski Andrzej, Tadeusz Sułowski - pionier polskiej gospodarki 1918-1939, Toronto 2015
- Regulski Janusz, Blaski i cienie długiego życia, I.W. "Pax", Warszawa 1980
- Praca zbiorowa, Cmentarz Powązkowski w Warszawie, 1982