Wiersz (piśmiennictwo)

Wiersz, inaczej wiersz składu, pot. linijka tekstu – pojęcie używane w typografii, edytorstwie, piśmiennictwie na oznaczenie jednoliniowego fragmentu tekstu zawartego między dwoma marginesami kolumny tekstu lub szpalty. Szczególnym (ale zarazem najczęściej spotykanym) typem wiersza składu jest wiersz justunku, stosowany w kolumnie dla odróżniena do żywej paginy.

Wyróżnia się m.in.:

• typy wierszy mające swoje odbicie w tekście drukowanym (widoczne po wydruku):
  • wiersz hasłowy albo tytułowy;
  • wiersz akapitowy;
  • wiersz końcowy albo wychodni;
  • wiersz pełny;
  • wiersz niepełny;
  • wiersz pusty;
  • wiersz wyśrodowany;
  • wiersz wydzielony;
  • wiersz zawieszony: szewc lub bękart (ang. widow, orphan, „wdowa, sierota”);
  • wiersz sygnaturowy;
  • wiersz kontrolny;

• typy wierszy tylko związane ze składem czcionek, niewidoczne w druku:
  • wiersz czcionkowy;
  • wiersz justunkowy wypełniający;
  • wiersz gładki;
  • wiersz garbaty;
  • wiersz monotypowy;
  • wiersz linotypowy;
  • wiersz matrycowo-klinowy;
  • wiersz oszczędny albo oszczędnościowy;
  • wiersz przejustowany;
  • wiersz przepełniony;
  • wiersz skośny albo krzywy;
  • wiersz linotypowy pusty albo wadliwy.

Zobacz też

• lead (główka artykułu)
• leading (typografia)

Bibliografia

• H. Janowski (red.): Inwentarium wiedzy o poligrafii, t. 1.: M. Druździel, T. Fijałkowski: Zecerstwo, Wrocław: Ossolineum 1988, s. 265-7.