Wielozarodniczka gruzełkowata

Wielozarodniczka gruzełkowata
	; Wielozarodniczka gruzełkowata na drewnie
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieprznikowce
Rodzina	kolczakowate
Rodzaj	wielozarodniczka
Gatunek	wielozarodniczka gruzełkowata
	Nazwa systematyczna
	Sistotrema brinkmannii (Bres.) J. Erikss.; K. Fysiogr. Sällsk. Lund. Förhandl. 18(no. 8): 134 (1948)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wielozarodniczka gruzełkowata (Sistotrema brinkmannii (Bres.) J. Erikss.) – gatunek grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sistotrema, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1903 r. Giacomo Bresàdola, nadając mu nazwę Odontia brinkmannii. Uczcił nią mykologa Wilhelma Brinkmanna. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1948 r. John Eriksson^[1].

Synonimy:

Corticium masculi Sprau 1937
Corticium varians Kniep 1915
Grandinia brinkmannii (Bres.) Bourdot & Galzin 1914
Grandinia microspora Rick 1932
Odontia brinkmannii Bres. 1903
Trechispora brinkmannii (Bres.) D.P. Rogers & H.S. Jacks. 1943^[2].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia i rozmnażanie

Tworzy małe, krótkotrwałe, rozpostarte owocniki, prawie gładkie z drobnymi granulkami^[4]. Są białe i mają w stanie świeżym woskową i miękką konsystencję, po wyschnięciu ich powierzchnia staje się bladokremowa, a miąższ popielaty i kruchy. Strzępki zawierają liczne sprzążki i są bogate w olej, co przyczynia się do gruboziarnistego wyglądu grzybni^[5].

Wielozarodniczkę gruzełkowatą można hodować na tramie owocników wrośniaka szorstkiego (Trametes hirsuta), a także na zamieszkujących drewno owocnikach innych podstawczaków^[6]. Badania prowadzone nad rozmnażaniem wielozarodniczki gruzełkowatej wykazały, że jest zarówno homotaliczna, jak i heterotaliczna^[4].

Występowanie

Wielozarodniczka gruzełkowata to gatunek kosmopolityczny. Występuje na wszystkich kontynentach, stwierdzono jej występowanie nawet na Antarktydzie^[7]. W Polsce do 2003 r. cztery jej stanowiska podał W. Wojewoda. Według niego częstość występowania tego gatunku w Polsce i stopień jego zagrożenia nie są znane^[3]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Zaliczona jest w nim do gatunków rzadkich^[8].

Grzyb saprotroficzny. Występuje na martwych pniach i gałęziach drewna liściastego i iglastego^[3]. Dość często występuje także na martwych owocnikach innych grzybów żyjących na drewnie^[4]. Stwierdzono występowanie jego zarodników i strzępek także w powietrzu w mieszkaniach i w pralkach, jednak nie jest on dla ludzi szkodliwy, nie wytwarza też nieprzyjemnego zapachu^[9]. Badania przeprowadzone w 1994 r. w Anglii wykazały, że latem około 30% grzybów unoszących się w powietrzu to Sistotrema brinkmannii, a zimą odsetek ten wzrasta do blisko 60%^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c Sistotrema brinkmannii [online], MycoCosm [dostęp 2022-11-09] (ang.).
↑ M.B.M.B. Ellis M.B.M.B., J.P.J.P. Ellis J.P.J.P., Fungi without Gills (Hymenomycetes and Gasteromycetes), Londyn: UK: Champman and Hall, 1990, ISBN 0-412-36970-2 .
↑ K.K. Messner K.K., H.H. Stachelberger H.H., Spore Bodies and a New Type of Conidium in Sistotrema brinkmannii, „Trans. Br. Mycol. Soc.”, 74 (3), Edinburgh: UK: Elsevier Ltd., 1980, s. 551–556, DOI: 10.1016/S0007-1536(80)80055-6 .
↑ Występowanie Sistotrema brinkmannii na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-09] (ang.).
↑ Aktualne stanowiska wielozarodniczki gruzełkowatej w Polsce [online], Internetowy atlas grzybów [dostęp 2022-11-09] (ang.).
↑ M.N.M.N. Babic M.N.M.N. i inni, Candida and Fusarium species known as opportunistic human pathogens from customer-accessible parts of residential washing machines, „The British Mycological Society. Edinburgh”, 119 (2–3), 2015, s. 95–113, DOI: 10.1016/j.funbio.2014.10.007, PMID: 25749362 .
↑ O.C.G.O.C.G. Adan O.C.G.O.C.G., Health Implications of Fungi in Indoor Environments (AIr Quality Monographs), Edynburg: Elsevier Science Ltd., ISBN 978-0444818669 .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).

[sf-2] Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).

[check-3] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .

[myco-4] Sistotrema brinkmannii [online], MycoCosm [dostęp 2022-11-09] (ang.).

[el-5] M.B.M.B. Ellis M.B.M.B., J.P.J.P. Ellis J.P.J.P., Fungi without Gills (Hymenomycetes and Gasteromycetes), Londyn: UK: Champman and Hall, 1990, ISBN 0-412-36970-2 .

[mes-6] K.K. Messner K.K., H.H. Stachelberger H.H., Spore Bodies and a New Type of Conidium in Sistotrema brinkmannii, „Trans. Br. Mycol. Soc.”, 74 (3), Edinburgh: UK: Elsevier Ltd., 1980, s. 551–556, DOI: 10.1016/S0007-1536(80)80055-6 .

[gbif-7] Występowanie Sistotrema brinkmannii na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-09] (ang.).

[atlas-8] Aktualne stanowiska wielozarodniczki gruzełkowatej w Polsce [online], Internetowy atlas grzybów [dostęp 2022-11-09] (ang.).

[bab-9] M.N.M.N. Babic M.N.M.N. i inni, Candida and Fusarium species known as opportunistic human pathogens from customer-accessible parts of residential washing machines, „The British Mycological Society. Edinburgh”, 119 (2–3), 2015, s. 95–113, DOI: 10.1016/j.funbio.2014.10.007, PMID: 25749362 .

[ad-10] O.C.G.O.C.G. Adan O.C.G.O.C.G., Health Implications of Fungi in Indoor Environments (AIr Quality Monographs), Edynburg: Elsevier Science Ltd., ISBN 978-0444818669 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]