Wielka Wieś (powiat starachowicki)

wieś w województwie świętokrzyskim

Wielka Wieświeś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Wąchock[4][5].

Wielka Wieś
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

starachowicki

Gmina

Wąchock

Liczba ludności (2021)

1277[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-215[3]

Tablice rejestracyjne

TST

SIMC

0276825[4]

Położenie na mapie gminy Wąchock
Mapa konturowa gminy Wąchock, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wielka Wieś”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Wielka Wieś”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Wielka Wieś”
Położenie na mapie powiatu starachowickiego
Mapa konturowa powiatu starachowickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wielka Wieś”
Ziemia51°04′20″N 20°59′02″E/51,072222 20,983889[1]

Do 1929 roku istniała gmina Wielka Wieś. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Floriana w Wąchocku[6].

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Wielka Wieś[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0276831 Podławki część wsi
0276848 Podmiasto część wsi

Historia wsi

edytuj

Wieś z XII wieku.

W wieku XIX Wielka Wieś, dawniej Wiela Wieś, wieś w powiecie iłżeckim, gminie Wielka Wieś, parafii Wąchock, odległa od Iłży 27 wiorst.

Podług lustracji z roku 1872 ma 95 domów 497 mieszkańców, 864 mórg włościańskich i 3 morgi dworskie.

Podług lustracji z roku 1827 było w Wielkiej Wsi 41 domów i 262 mieszkańców[7].

Według Długosza (Lib. Ben., III, 405) a także (Lib. Ben. II 478)[8] Gedko, biskup krakowski, nadał tę wieś klasztorowi wąchockiemu. Kmiecie odrabiali po 3 dni w tygodniu, dawali po 30 jaj, 4 koguty, 2 sery, obowiązani byli do powaby i osepu[9] po 8 korców owsa, 4 jęczmienia; 4 zagrodnicy płacili po fertonie i odrabiali 2 dni: na Wielkanoc i na św. Michała. Wszystkie role dawały dziesięcinę snopową i konopną, wartości 6 grzywien, klasztorowi, zagrodnicy płacili po 6 groszy za stacyą[7].

Według registru poborowego powiatu sandomierskiego z r. 1578 „Wieliawiesz” miała 21 osad na 51/2 łanach, 5 zagrodników z rolą, 3 komorników, 2 biednych, 1 rzemieślnika (Pawiński, Małop., 196).

Wieka Wieś jako gmina miała w wieku XIX 5421 mórg obszaru (436 dworskich) i 4569 mieszkańców (418 pochodzenia żydowskiego).

Sąd gminny okręgu II i stację pocztową w osadzie miejskiej Wąchock.

W skład gminy wchodzą: osada miejska Wąchock, tudzież osady Bugaj, Kaczka, Marcinków, Mostki, Parszów, Parszów Górniczy, Piaski, Rataje, Stary-Staw, Szklenice, Węglów, Wielka-Wieś[7].

Zabytki

edytuj

Drewniany spichlerz w zagrodzie nr 100 z 1880 r., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.840 z 6.08.1976)[10].

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 146139
  2. Raport o stanie gminy w roku 2021. Stan ludności 31.12.2021 str. 3 [dostęp 2022-10-12]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1448 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Opis parafii na stronie diecezji
  7. a b c Wielka Wieś(6), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 335.
  8. (Długosz Lib. Ben. II 478)
  9. dawna danina składana w ziarnie
  10. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 62 [dostęp 2018-02-11].