Wielka Synagoga Chóralna w Grodnie

Wielka Synagoga Chóralna[1] (biał. Вялікая харальная сінагога) – synagoga znajdująca się w Grodnie na Białorusi.

Wielka Synagoga Chóralna
Ilustracja
Państwo

 Białoruś

Miejscowość

Grodno

Budulec

murowana

Data budowy

1905

Data likwidacji

1944

Tradycja

ortodoksyjna

Położenie na mapie Grodna
Mapa konturowa Grodna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga Chóralna”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga Chóralna”
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga Chóralna”
Ziemia53°40′44,79″N 23°49′30,32″E/53,679108 23,825089
Strona internetowa

Historia

edytuj

W 1572 roku w Grodnie pojawił się rabin Morduchaj ben Abraham Jaffe urodzony w Pradze. Z jego inicjatywy, w latach 1575–1578 wzniesiono pierwszą murowaną synagogę. Budynek ten spłonął podczas pożaru w 1617. Wkrótce król Polski Zygmunt III Waza zezwolił Żydom na budowę nowej "na tymże miejscu gdzie stara była". Obecna synagoga powstała, po pożarze starej w 1899, w latach 1902–1905 w stylu eklektycznym i mauretańskim. W 1941 po wkroczeniu wojsk niemieckich wnętrze synagogi zostało zdewastowane. Synagoga znajdowała się wtedy na terenie getta utworzonego przez Niemców.

W 1944 władze sowieckie zamknęły synagogę, a jej wnętrze wykorzystywano jako magazyn. W 1991 została zwrócona gminie żydowskiej w Grodnie, która ją częściowo wyremontowała i z powrotem dostosowała do funkcji kultowych. W 2011 r. rozpoczęto remont elewacji budynku. W 2012 roku w synagodze otwarto prywatne muzeum historii Żydów. W 2014 roku muzeum stało się oddziałem Państwowego Muzeum Historii Religii. W 2019 r. w holu głównym otwarto centrum edukacji o świecie żydowskim.

W 1931 ludność żydowska stanowiła około 42% ludności miasta. W Grodnie znajdowały się też synagogi: drewniana, na Słobodce, „Chajei Adam”.

Przypisy

edytuj
  1. Polski egzonim przyjęty na 125. posiedzeniu KSNG.

Linki zewnętrzne

edytuj