Wieczernica topolówka

Wieczernica topolówka[1] (Subacronicta megacephala) – gatunek motyla z rodziny sówkowatych.

Wieczernica topolówka
Subacronicta megacephala
(Denis et Schiffermüller, 1775)
Ilustracja
Imago
Ilustracja
Gąsienica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

motyle

Rodzina

sówkowate

Podrodzina

Acronictinae

Rodzaj

Subacronicta

Gatunek

wieczernica topolówka

Synonimy
  • Noctua megacephala Denis & Schiffermüller, 1775
  • Acronicta megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775)
  • Acronicta (Subacronicta) megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775)

Taksonomia

edytuj

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1775 roku przez Michaela Denisa i Ignaza Schiffermüllera jako Noctua megacephala. Współcześnie klasyfikowany jest w rodzaju Subacronicta[2], który bywa też obniżany do rangi podrodzaju w obrębie rodzaju Acronicta[1].

Wygląd

edytuj
 
Zamaskowane imago w spoczynku

Motyl o rozpiętości skrzydeł od 35 do 42 mm u samców i od 37 do 45 mm u samic[1]. Głowę ma zaopatrzoną w szczecinowate u obu płci czułki, cienkie i proste głaszczki wargowe, nagie oczy oraz dobrze wykształconą ssawkę. Przednie skrzydła mają tło szare lub szaroczarne, lekko wygiętą przepaskę wewnętrzną, zębate przepaski: środkową i zewnętrzną, ciemniejszą od wąskiego pola po jej wewnętrznej stronie i w części zewnętrznej rozmytą przepaskę falistą, przeciętnych rozmiarów plamkę okrągło o zciemniałym środku, jasne pole między plamką nerkowatą a przepaską falistą oraz ciemne paski na strzępinie. Użyłkowanie skrzydła przedniego cechuje dużych rozmiarów dodatkowa komórka radialna oraz mające wspólny punkt początkowy żyłki radialne R3+4 i R5. Tylne skrzydła są białawe z ciemniejszymi częściami zewnętrznymi, niewyraźną przepaską i wąskimi, ciemnymi prążkami na białawych strzępinach. Ich użyłkowanie cechują mające wspólny punkt początkowy żyłki: radialna i M1[3].

Genitalia samca cechuje dość krótki i cienki unkus, długi i wąski sakus, niesięgający kostalnego brzegu długiej walwy wyrostek na wewnętrznej krawędzi sakulusa oraz nieco wygięty edeagus z licznymi cierniami w wezyce. Samica ma pozbawioną znamienia torebkę kopulacyjnę o krótkim uchyłku oraz owalnym i w dystalnej części nieregularnie zesklerotyzowanym korpusie. Przewód owej torebki jest stosunkowo silnie zesklerotyzowany, podłużnie pomarszczony i w końcu dystalnym głęboko uwpuklony[3].

Biologia i występowanie

edytuj

Owad ten zasiedla lasy liściaste i mieszane, śródleśne bagna, parki i ogrody. Owady dorosłe latają od maja do sierpnia. Gąsienice występują od czerwca do września i są polifagiczne. Wśród ich roślin żywicielskich wymienia się olsze, topole i wierzby[1]. Przepoczwarczają się w komorach wygryzionych w butwiejącym drewnie. Poczwarka jest krótko owłosiona[3].

Gatunek palearktyczny[3]. W Europie znany jest ze wszystkich krajów oprócz Islandii[2]. W Polsce występuje na terenie całego kraju[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Christopher Jonko: Acronicta (Subacronicta) megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775). [w:] Lepidoptera.eu [on-line]. [dostęp 2019-07-06].
  2. a b Subacronicta megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-07-06].
  3. a b c d e Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXVII, zeszyt 53f. Sówki – Noctuidae. Podrodzina: Acronictinae. Jarosław Buszko. Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1980.