Wieczernica topolówka

Wieczernica topolówka
	Subacronicta megacephala
	(Denis et Schiffermüller, 1775)
	; Imago
	; Gąsienica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	motyle
Rodzina	sówkowate
Podrodzina	Acronictinae
Rodzaj	Subacronicta
Gatunek	wieczernica topolówka
Synonimy
	Noctua megacephala Denis & Schiffermüller, 1775; Acronicta megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775); Acronicta (Subacronicta) megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775);
	Noctua megacephala Denis & Schiffermüller, 1775; Acronicta megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775); Acronicta (Subacronicta) megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775);
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wieczernica topolówka^[1] (Subacronicta megacephala) – gatunek motyla z rodziny sówkowatych.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1775 roku przez Michaela Denisa i Ignaza Schiffermüllera jako Noctua megacephala. Współcześnie klasyfikowany jest w rodzaju Subacronicta^[2], który bywa też obniżany do rangi podrodzaju w obrębie rodzaju Acronicta^[1].

Wygląd

Zamaskowane imago w spoczynku

Motyl o rozpiętości skrzydeł od 35 do 42 mm u samców i od 37 do 45 mm u samic^[1]. Głowę ma zaopatrzoną w szczecinowate u obu płci czułki, cienkie i proste głaszczki wargowe, nagie oczy oraz dobrze wykształconą ssawkę. Przednie skrzydła mają tło szare lub szaroczarne, lekko wygiętą przepaskę wewnętrzną, zębate przepaski: środkową i zewnętrzną, ciemniejszą od wąskiego pola po jej wewnętrznej stronie i w części zewnętrznej rozmytą przepaskę falistą, przeciętnych rozmiarów plamkę okrągło o zciemniałym środku, jasne pole między plamką nerkowatą a przepaską falistą oraz ciemne paski na strzępinie. Użyłkowanie skrzydła przedniego cechuje dużych rozmiarów dodatkowa komórka radialna oraz mające wspólny punkt początkowy żyłki radialne R₃₊₄ i R₅. Tylne skrzydła są białawe z ciemniejszymi częściami zewnętrznymi, niewyraźną przepaską i wąskimi, ciemnymi prążkami na białawych strzępinach. Ich użyłkowanie cechują mające wspólny punkt początkowy żyłki: radialna i M₁^[3].

Genitalia samca cechuje dość krótki i cienki unkus, długi i wąski sakus, niesięgający kostalnego brzegu długiej walwy wyrostek na wewnętrznej krawędzi sakulusa oraz nieco wygięty edeagus z licznymi cierniami w wezyce. Samica ma pozbawioną znamienia torebkę kopulacyjnę o krótkim uchyłku oraz owalnym i w dystalnej części nieregularnie zesklerotyzowanym korpusie. Przewód owej torebki jest stosunkowo silnie zesklerotyzowany, podłużnie pomarszczony i w końcu dystalnym głęboko uwpuklony^[3].

Biologia i występowanie

Owad ten zasiedla lasy liściaste i mieszane, śródleśne bagna, parki i ogrody. Owady dorosłe latają od maja do sierpnia. Gąsienice występują od czerwca do września i są polifagiczne. Wśród ich roślin żywicielskich wymienia się olsze, topole i wierzby^[1]. Przepoczwarczają się w komorach wygryzionych w butwiejącym drewnie. Poczwarka jest krótko owłosiona^[3].

Gatunek palearktyczny^[3]. W Europie znany jest ze wszystkich krajów oprócz Islandii^[2]. W Polsce występuje na terenie całego kraju^[3].

Zobacz też

Sówkowate Polski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Christopher Jonko: Acronicta (Subacronicta) megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775). [w:] Lepidoptera.eu [on-line]. [dostęp 2019-07-06].
↑ ^a ^b Subacronicta megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-07-06].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXVII, zeszyt 53f. Sówki – Noctuidae. Podrodzina: Acronictinae. Jarosław Buszko. Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1980.

[Jonko-1] Christopher Jonko: Acronicta (Subacronicta) megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775). [w:] Lepidoptera.eu [on-line]. [dostęp 2019-07-06].

[fe-2] Subacronicta megacephala (Denis & Schiffermüller, 1775). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-07-06].

[Buszko-3] Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXVII, zeszyt 53f. Sówki – Noctuidae. Podrodzina: Acronictinae. Jarosław Buszko. Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1980.

[1]

[2]

[3]