Zegar wieżowy

rodzaj dużego zegara umieszczonego w widocznym miejscu w przestrzeni publicznej w celu podawania czasu wszystkim osobom znajdującym się w jego zasięgu
(Przekierowano z Wieża zegarowa)

Zegar wieżowy – rodzaj dużego zegara umieszczonego w widocznym miejscu w przestrzeni publicznej w celu podawania czasu wszystkim osobom znajdującym się w jego zasięgu. Najczęściej zegary wieżowe wyposażone są w jedną lub więcej tarcz umieszczonych z czterech stron specjalnej wieży zegarowej lub wysokiego budynku użyteczności publicznej (na przykład wieży ratuszowej lub kościelnej), ale zdarzają się również egzemplarze, w których za wskaźnik upływu czasu służą sygnały dźwiękowe (na przykład dzwony lub kuranty) lub wizualne (kula czasu).

Porównanie wielkości kilku znanych zegarów wieżowych o 4 cyferblatach w tej samej skali.
Górny lewy
róg:
Metropolitan Life Insurance Company Tower
Dolny lewy
róg:
Wieża zegarowa Allen-Bradley (poprzedni rekordzista)
Środek: Abradż al-Bajt
Górny prawy
róg:
Zegar na wieży Pałacu Westminsterskiego
Dolny prawy
róg:
Zegar na wieży Spaskiej Kremla w Moskwie
Czarno-biała rycina przedstawiająca fragment wieży zegarowej zbliżonej wyglądem do londyńskiego Big Bena. Poprzez wycięcie na całej wysokości widocznego fragmentu wieży widać cztery piętra. Na najwyższym znajduje się dzwon przytwierdzony do kołowrotu. Poniżej umieszczone są tarcze zegarowe z czterech stron świata. Na kolejnym piętrze znajduje się sam mechanizm zegara. Jego obciążniki przez otwory w podłodze opuszczają się na niższą kondygnację.
Schemat działania współczesnego zegara wieżowego
Wieża zegarowa ratusza w Niemczy

Mianem zegara wieżowego określa się także sam mechanizm zegara umieszczonego w przestrzeni publicznej, którego tarcza może, ale nie musi, być umieszczona na wieży lub wieżyczce[1]. Najstarszy w Polsce zegar wieżowy znajduje się w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. W latach 1901–1938 w Krośnie znajdowała się "Pierwsza Krajowa Fabryka Zegarów Wieżowych" której właścicielem był Michał Mięsowicz. W Gdańsku znajduje się poświęcone podobnym konstrukcjom Muzeum Zegarów Wieżowych.

Pod względem metody działania zegary wieżowe mogą się znacznie różnić między sobą: w przestrzeni publicznej umieszcza się zegary wodne, rtęciowe, balansowe, wahadłowe, elektryczne i cyfrowe.

Zobacz też

edytuj
 
Wikipedia

Przypisy

edytuj
  1. Pierer 1863 ↓, s. 572.
  2. Zajdler 1963 ↓, s. 168.

Bibliografia

edytuj