Wieża ciśnień przy ulicy Sikorskiego w Braniewie
Wieża ciśnień przy ulicy Sikorskiego w Braniewie – modernistyczna wieża ciśnień w Braniewie, wybudowana w 1931 roku, od 1934 funkcjonowało w niej także schronisko młodzieżowe, w 1945 zniszczona i nieodbudowana.
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Architekt | |
Ukończenie budowy |
1931 |
Zniszczono |
1945 |
Położenie na mapie Braniewa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
Położenie na mapie powiatu braniewskiego | |
54°22′37,5″N 19°49′09,8″E/54,377083 19,819389 |
Historia
edytujWieża ciśnień przy ul. Sikorskiego w Braniewie została wybudowana w 1931 roku według projektu architekta Kurta Fricka (1884–1963), również autora projektu zespołu szkół przy ul. Konarskiego w Braniewie. Wieża ta była monumentalną, prostopadłościenną budowlą o wysokości 30 metrów, z elewacją z czerwonej cegły klinkierowej[1]. Takie odmienne w wyglądzie prostopadłościenne budowle wież zaczęły się następnie pojawiać następnie w lat 30. XX w. również w kilku innych miastach Prus Wschodnich – w Dzierzgoniu, Morągu i Mikołajkach[2].
Wieża ta była drugą wieżą ciśnień w mieście i została ulokowana w jednym z najwyżej położonych punktów miasta przy ówczesnej Malzstraße, gdyż dotychczasowa wieża ciśnień wybudowana w 1897 roku przy obecnej ul. Szkolnej (po wojnie niezachowana) stawała się niewydolna w związku z szybko rosnącą liczbą ludności Braniewa. Równocześnie z budową drugiej wieży ciśnień w mieście położona została nowa sieć wodociągowa i kanalizacyjna, uzupełniona siecią hydrantów nadziemnych do celów zabezpieczenia przeciwpożarowego[3].
W sobotnie popołudnie 23 czerwca 1934 na trzech najwyższych kondygnacjach znajdujących się poniżej zbiornika wodnego zostało uroczyście otwarte i oddane do użytku schronisko młodzieżowe dla młodzieży męskiej. W uroczystości wzięli udział m.in. przewodniczący Stowarzyszenia Wschodniopruskich Schronisk Młodzieżowych gauführer Becker, twórca projektu wieży prof. Kurt Frick z Królewca, burmistrz Ludwig Kayser, dyrektorzy braniewskich szkół oraz partyjni notable[4].
Na dwóch piętrach wieży znajdowały się pokoje mieszczące po 20 łóżek, a powyżej obszerna świetlica ze stołami i krzesłami[5]. Wnętrza wszystkich sal schroniska zostały przyozdobione obrazami miejscowego malarza Stephana Preuschoffa (1907–1994), przedstawiającymi motywy ojczyźniane, a także wędrówki młodzieży. Dzięki umiejscowieniu schroniska na najwyższych dostępnych piętrach i lokalizacji samej wieży w najwyżej położonej części miasta – z okien rozpościerał się doskonały widok na miasto i okolicę, sięgający aż po Zalew Wiślany. Schronisko to przejęło rolę dwóch, obu bardzo skromnych, schronisk dla chłopców – funkcjonujących w byłych koszarach wojskowych przy ul. Moniuszki oraz w suterenie Doppelschule, współcześnie szkoły podstawowej nr 6 przy ul. Konarskiego[4].
Gazeta Ermländische Zeitung w poniedziałkowym wydaniu z dnia 25 czerwca informowała, iż w mieście znajduje się 72 miejsc noclegowych w schroniskach (policzono zapewne wszystkie łącznie męskie i żeńskie w mieście). Opiekę na nowym schroniskiem w wieży przy ul. Sikorskiego objął nauczyciel matematyki i fizyki w Szkole Zamkowej Hermann Bogdanski[6][4].
Pod koniec II wojny światowej wieża była wykorzystywana przez pododdziały łączności Hitlerjugend (Nachrichten-HJ ) do nawiązywania łączności i prowadzenia szkoleń[7]. W 1945 roku, w czasie działań wojennych w mieście, wieża wodna została zniszczona, po wojnie jej pozostałości rozebrane. Współcześnie w tym miejscu znajduje się niewielkie wzniesienie przy Liceum Ogólnokształcącym im. Feliksa Nowowiejskiego oraz pozostawiony na pamiątkę fragment muru tejże budowli.
Przypisy
edytuj- ↑ Georg Mielcarczyk Braunsberg und Umgebung, Lippstadt 1983, s. 60
- ↑ Jan Salm, Modernizm w architekturze Prus Wschodnich. Wstęp do badań
- ↑ Historia Braniewa - nieznane wydarzenia - WODOCIĄGI MIEJSKIE i GOSPODARKA WODNA w DAWNYM BRANIEWIE [online], www.historiabraniewa.hekko.pl [dostęp 2023-08-16] .
- ↑ a b c Weihe der Jugendherberge im Wasserturm [w:] Ermländische Zeitung, Braunsberg, Montag, 25. Juni 1934, Nr. 143, 63. Jahresgang, cyt. za Braunsberg/Ostpreußen. Unsere Schulen, Heft 40, Winter 1984/85
- ↑ Na podstawie zdjęć schroniska wykonanych przez Richarda Schirrmanna
- ↑ Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Beiheft 8 1990 Ernst Federau Die Abiturienten des Braunsberger Gymnasiums von 1916 bis 1945
- ↑ Joachim Scholz Von Danzig nach Danzig … ein weiter Weg 1933–1945. Schicksal einer Generation, Essen 1985