Widłoząb kędzierzawy

Widłoząb kędzierzawy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	widłozębowce
Rodzina	widłozębowate
Rodzaj	widłoząb
Gatunek	widłoząb kędzierzawy
	Nazwa systematyczna
	Dicranum polysetum Sw.; Monthly Rev. 34: 538, 1801
Synonimy
	D. rugosum Hoffm. ex Brid.; D. undulatum Ehrh. ex F.Weber & D.Mohr;
	D. rugosum Hoffm. ex Brid.; D. undulatum Ehrh. ex F.Weber & D.Mohr;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Widłoząb kędzierzawy (Dicranum polysetum Sw.) – gatunek mchu należący do rodziny widłozębowatych (Dicranaceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Europie, w Himalajach i na Syberii oraz w Ameryce Północnej. W Polsce gatunek pospolity na niżu, w górach rzadziej.

Morfologia

Darnie luźne, żółtozielone, nieco błyszczące. Mech ortotropowy o łodygach długości 6–12 cm, prawie do szczytu okrytych chwytnikami (na dole żółtobrązowymi, u góry jaśniejszymi). Listki odstające od łodyżki, lancetowate, długości do 10 mm i szerokości 2 mm, w stanie suchym silnie poprzecznie pomarszczone. W górnej połowie listki ostro, głęboko piłkowane i lekko, sierpowato zgięte. Żebro nie dochodzi do szczytu listka. Puszka jest silnie zgięta, cylindryczna z podłużnymi bruzdami. Wieczko z długim dzióbkiem, perystom pojedynczy z 16 ząbków podzielonych do połowy. Seta czerwonawa. Sporogony czasem występują po kilka na jednej łodyżce. W Polsce sporogony pojawiają się rzadko. Zarodniki zielonawe, słabo brodawkowane.

Nazewnictwo

W polskiej literaturze gatunek ten znany jest także pod nazwami: widłoząb falisty^[5] oraz widłoząb wieloszczecinkowy^[6].

Ekologia

Żyje na kwaśnym piaszczystym podłożu w widnych borach sosnowych i na skałach.

Ochrona

Gatunek jest objęty w Polsce ochroną częściową od 2004 roku^[7]. Status ochronny został utrzymany w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2014-12-07] (ang.).
↑ Dicranum polysetum Sw.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-12-04]. (ang.).
↑ Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census catalogue of Polish mosses. Kraków: Polish Academy of Sciences. Institute of Botany, 2003. ISBN 83-85444-84-X.
↑ Bruno P. Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 138. ISBN 83-7227-061-9.
↑ Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico, 2003, s. 252. ISBN 83-7073-223-2.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin

Bibliografia

Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. I. Warszawa: PWN, 1957, s. 177.
Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 138. ISBN 83-7227-061-9.
Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico, 2003, s. 252. ISBN 83-7073-223-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2014-12-07] (ang.).

[tpl-3] Dicranum polysetum Sw.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-12-04]. (ang.).

[ochyra-4] Ryszard Ochyra, Jan Żarnowiec, Halina Bednarek-Ochyra: Census catalogue of Polish mosses. Kraków: Polish Academy of Sciences. Institute of Botany, 2003. ISBN 83-85444-84-X.

[kremer-5] Bruno P. Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 138. ISBN 83-7227-061-9.

[wojciak-6] Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico, 2003, s. 252. ISBN 83-7073-223-2.

[rozp2004-7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

[rozp2014-8] Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]