Wiatrowo (województwo pomorskie)
Wiatrowo (kaszb. Wiatrowò[3], niem. Viatrow) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Damnica na Pobrzeżu Słowińskim. Wieś jest częścią składową sołectwa Damno.
| osada | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
79 |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-231[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0743340 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
Położenie na mapie gminy Damnica  | |
 54°33′09″N 17°18′05″E/54,552500 17,301389[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Nazwa
edytujNazwa, wzmiankowana po raz pierwszy w formie Veatrowe w 1282, ma genezę słowiańską. Co do jej charakteru wysunięto następujące hipotezy etymologiczne:
- nazwa topograficzna, wyprowadzona od nazwy pospolitej wiatr przy pomocy formantu -owo, w odniesieniu do charakteru okolicy[4],
- nazwa dzierżawcza, wyprowadzona od nazwy osobowej Wiatr przy pomocy formantu -owo[4].
Friedrich Lorentz odnotował formę nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Vjãtrɵvɵ[5] wraz z nazwami mieszkańców: Vjãtrɵvjȯu̯n[6], Vjãtrɵvjȯu̯nkă[5] „wiatrowianin, wiatrowianka”. Niemiecka nazwa Viatrow jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[4]. W latach 1938–1945 ukształtowana historycznie nazwa została w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i germanizacji nazewnictwa zastąpiona przez administrację niemiecko-nazistowską sztuczną formą - Steinfurt – jest to tzw. chrzest nazewniczy o charakterze pseudotopograficznym, złożony z dwóch członów – nazw pospolitych: Stein „kamień, skała” i Furt „bród”[7].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Wiatrowò[8].
Historia
edytujW lesie w okolicach wsi znajduje się słowiańskie grodzisko, datowane przez archeologów na VIII / IX-IX w. Jest to grodzisko wyżynne, dwuczłonowe, usytuowane na cyplu. Każdy człon jest otoczony łukowatym wałem. W miejscu dzisiejszej pobliskiej drogi płynęła kiedyś rzeka niosąc wody z roztapiającego się lodowca. Grodzisko w Wiatrowie stanowiło jeden z elementów osłaniających grodzisko w Gardnej Wielkiej.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145514
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1460 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 153 (pol.).
- ↑ a b c Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 113.
- ↑ a b Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1531.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1530.
- ↑ Karl-Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern: Zeugnisse seiner deutschen Vergangenheit, Lübeck: Heimatkreise Stadt Stolp, 1989, s. 930.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 223, ISBN 978-83-62137-50-3.
Bibliografia
edytuj- Olczak Jerzy, Siuchniński Kazimierz, Sprawozdanie z badań weryfikacyjnych grodzisk przeprowadzonych na terenie powiatu słupskiego, Koszalińskie Zeszyty Muzealne, t. 2, 1972.
- Lachowicz F., Olczak J., Siuchniński K., Osadnictwo wczesnośredniowieczne na Pobrzeżu i Pojezierzu Wschodniopomorskim. Wybrane obszary próbne, Katalog, Poznań 1977.
- Witt Walter, Die Burgwälle des Stolper Landes, Stolp, 1934.