Westland WS-51 Dragonfly
Westland WS-51 Dragonfly – brytyjski śmigłowiec produkowany przez firmę Westland Aircraft po zakończeniu II wojny światowej, licencyjna wersja amerykańskiej maszyny Sikorsky H-5 (S-51). WS-51 był pierwszym śmigłowcem produkowanym przez firmę Westland.
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Producent | |
Typ |
śmigłowiec |
Konstrukcja |
metalowa |
Załoga |
1 |
Historia | |
Data oblotu |
5 października 1948 |
Dane techniczne | |
Napęd |
1 x silnik gwiazdowy Alvis Leonides 50 |
Moc |
540 KM (403 kW) |
Wymiary | |
Średnica wirnika |
14,63 m |
Długość |
17,54 m |
Wysokość |
3,95 m |
Masa | |
Własna |
1987 kg |
Startowa |
2663 kg |
Osiągi | |
Prędkość maks. |
153 km/h |
Pułap praktyczny |
3780 m |
Zasięg |
483 km |
Dane operacyjne | |
Liczba miejsc | |
3 | |
Użytkownicy | |
Belgia Egipt Francja Irak Japonia Jugosławia Sri Lanka Tajlandia Wielka Brytania Włochy | |
Rzuty | |
Historia
edytujWraz z zakończeniem wojny firma Westland Aircraft stanęła przed wyborem dalszej drogi rozwoju, gdyż zakończono produkcję samolotów bojowych, a tym samym skończyły się również wielkoseryjne zamówienia rządowe. Zarząd firmy podjął decyzję o rozwoju nowych maszyn latających, które pod koniec wojny zaczęły udowadniać swoją skuteczność w sytuacjach, w których klasyczne samoloty zawodziły – śmigłowców. Chcąc szybko wdrożyć nowy produkt zrezygnowano z długiej drogi budowy własnej konstrukcji na korzyść zakupienia licencji. Wybór padł na amerykański śmigłowiec Sikorsky H-5 (S-51). Do Stanów Zjednoczonych wysłano przedstawicieli firmy w celu sfinalizowania umowy licencyjnej, którą podpisano w grudniu 1946 roku. Dokumentacja techniczna nowej maszyny trafiła do Westlanda w maju 1947 roku. Nie można było jednak podjąć od razu produkcji, gdyż amerykańskie normy techniczne dość znacznie różniły się od brytyjskich. Począwszy od napędu, którym w amerykańskim oryginale był Pratt & Whitney R-985, a brytyjskim miał być Alvis Leonides 50, a skończywszy na łożyskach, wszystkie te elementy dość znacznie różniły się między sobą. Przez ponad rok czternastoosobowy zespół dostosowywał amerykańskie plany do brytyjskich warunków. Wreszcie 5 października 1948 gotowy prototyp, za którego sterami siedział Alan Bristow wzniósł się po raz pierwszy w powietrze. Pierwszy śmigłowiec seryjny oblatano 22 czerwca 1949 roku[1]. Seryjna produkcja śmigłowca trwała do 1954 roku. Łącznie wyprodukowano 149 maszyn. WS-51 stał się pierwszym śmigłowcem, który w lipcu 1951 roku otrzymał certyfikat cywilny. W 1950 roku maszyna weszła do służby w Royal Navy, gdzie wypełniała zadania ratownicze. Po zakończeniu produkcji podjęto próbę modernizacji śmigłowca tworząc jego wersje rozwojową oznaczoną jako Westland WS-51 Widgeon, ale nie osiągnęła ona takiego sukcesu rynkowego jak Dragonfly i wybudowano jedynie 15 egzemplarzy.
Śmigłowiec zabierał pilota i trzech pasażerów[1]. W wersji HR.3 trójłopatowy wirnik o konstrukcji metalowej krytej płótnem zamieniono na wytrzymalszy całkowicie metalowy[1].
Śmigłowce od stycznia 1950 roku zaczęły wchodzić na wyposażenie dywizjonów, począwszy od 745. Dywizjonu[1]. Używane były jako maszyny pokładowe na lotniskowcach do ratowania załóg samolotów, które uległy wypadkom, oraz do celów dyspozycyjnych i łączności z lądem i innymi okrętami[1]. Z jednostek liniowych wycofano je w 1960 roku, do szkolenia były używane do 1967 roku[1].
Wersje
edytuj- Westland/Sikorsky WS-51 - maszyna prototypowa
- Dragonfly HR.1 - wersja ratownicza dla Royal Navy, wybudowano 13 maszyn[1].
- Dragonfly HC.2 - wersja ratownicza dla Royal Air Force, trzy egzemplarze.
- Dragonfly HR.3 - wersja ratownicza dla Royal Navy, 58 maszyn.
- Dragonfly HC.4 - wersja ratownicza dla Royal Air Force, 12 sztuk.
- Dragonfly HR.5 - wersja ratownicza dla Royal Navy, zbudowano 9 sztuk i około 25 przebudowano z wersji HR.1 i HR.3[1].
- Westland-Sikorsky WS-51 Mk.1A - śmigłowiec przeznaczony na rynek cywilny napędzany silnikiem gwiazdowym Alvis Leonides 521/1.
- Westland-Sikorsky WS-51 Mk.1B - śmigłowiec przeznaczony na rynek cywilny napędzany silnikiem gwiazdowym Pratt & Whitney R-985 Wasp Junior B4.
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Miłosz Rusiecki, AgustaWestland-linia brytyjska, "Lotnictwo", nr 4 (2007), s. 18-24, ISSN 1732-5323.
- MF. Śmigłowiec Westland Dragonfly. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/2004. IX (44), marzec-kwiecień 2004. Warszawa: Magnum X.