Wel (dopływ Drwęcy)
Wel (niem. Welle[potrzebny przypis]) – rzeka, lewy dopływ Drwęcy[2] o długości 107,45 km[3] i średnim spadku 0,91‰.
 Widok na most w Kurojadach | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Kontynent | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Lokalizacja | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Rzeka | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 107,45 km | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Powierzchnia zlewni |
822 km² | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Źródło | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | Wzgórza Dylewskie | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
210 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Ujście | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Recypient | Drwęca | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
83,4 m n.p.m.[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Rzeka przepływa przez województwo warmińsko-mazurskie. Za odcinek źródłowy rzeki Wel uznawany jest niewielki ciek o nazwie Wkra Wielka, który wypływa z południowych stoków Wzgórz Dylewskich na wysokości 210 m n.p.m., w rejonie miejscowości Giętlewo, w okolicy Pałacu Klonowo, na płn-zach. Ciek ten wpływa do jeziora Dąbrowa Wielka i dopiero po wypłynięciu z niego nosi nazwę Wel[4]. Następnie przepływa w okolicach Rybna i płynie na południe przez kilka jezior. W okolicach miejscowości Cibórz tworzy zakole, zmieniając kierunek na północno-zachodni i, meandrując omija od południa Garb Lubawski, przepływa przez miasto Lidzbark pod dziewięcioma mostami. Wypływając z jeziora Lidzbarskiego, płynie przez miejscowość Kurojady i Chełsty, gdzie przyjmuje zdecydowanie odmienny charakter, tworząc wartki potok wpadający na teren powiatu nowomiejskiego. W miejscowości Bratian wpada do Drwęcy. Przesmyk łączący jeziora Tarczyńskie i Grądy stanowi ścisły rezerwat przyrody.
Historia
edytujWe wczesnym średniowieczu Wel była niewielką rzeką, zaś Wkra nazywana w górnym biegu Wkrą Wielką dopływała do Ciborza, gdzie zmieniała bieg na południowy. Na przełomie XIV i XV w. Krzyżacy zlecili wykonanie przekopu kierując wody większej Wkry w koryto rzeki Wel, która stała się rzeką żeglowną[4].
Nazwa
edytujElektroniczny słownik hydronimów Polski[5] przywołuje historyczne nazwy tej rzeki: Vela, Vel, Welle, ale też Wkra, Wicker etc.
Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych sugeruje odmianę nazwy Wel w dopełniaczu jako "Wla"[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wel na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-05-19].
- ↑ a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 307, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Wel na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-05-19].
- ↑ a b Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 251
- ↑ ESHP. Instytutu Języka Polskiego PAN w Krakowie. [dostęp 2019-09-02].