Wełna mineralna

Wełna mineralna (szklana i skalna) – materiał izolacyjny pochodzenia mineralnego. Używany w budownictwie do izolacji termicznych i akustycznych ścian zewnętrznych i wewnętrznych, stropów i podłóg, dachów i stropodachów oraz ciągów instalacyjnych. Także jako rdzeń izolacyjno-konstrukcyjny budowlanych płyt warstwowych.

Wełna mineralna – przekrój przez blok

Zarówno wełna skalna, jak i szklana produkowane są z surowców mineralnych. Wełna skalna powstaje z bazaltu podczas wytapiania w temperaturze ponad 1400 °C. Wełna szklana wytwarzana jest z piasku kwarcowego i stłuczki szklanej wytapianych w temperaturze około 1000 °C. Dodatkowo w procesie produkcji dodawane są inne surowce, takie jak: gabro, dolomit lub wapień. Stopiony bazalt lub szkło wraz z odpowiednimi dodatkami mineralnymi poddawane są procesowi rozwłókniania, w efekcie którego powstają włókna (kamienne lub szklane), do których dodawane jest lepiszcze.

Wyroby z wełny mineralnej są sprzedawane m.in. w postaci płyt, mat, otulin, granulatu. Płyty i maty posiadają przeważnie rozproszony układ włókien, w wełnie lamelowej włókna ukierunkowane są prostopadle do powierzchni płyty. Włókna poddaje się również procesowi hydrofobizacji, w wyniku tego procesu produkty z wełny mineralnej nie chłoną wody. Gęstość wełny skalnej, w zależności od wyrobu, waha się od 20 kg/m³ dla wełny mineralnej w postaci granulatu (luzem) do 180 kg/m³ dla najtwardszych płyt. Gęstość wełny szklanej – od 10 kg/m³ do 150 kg/m³.

Wełna mineralna posiada niski współczynnik przewodności cieplnej (tzw. lambda, λ). Wyroby z wełny mineralnej szklanej lub skalnej, najczęściej spotykane na rynku, mają współczynnik przewodzenia ciepła w zakresie 0,030–0,045 W/(m·K). Istotnym wyróżnikiem wyrobów z wełny mineralnej na tle innych izolacji, jest ich niepalność.

Wełna żużlowa

Jeszcze pod koniec lat osiemdziesiątych, produkowano w Polsce wełnę mineralną z żużli wielkopiecowych. Materiał ten, pomimo podobnej struktury, posiadał gorsze parametry użytkowe. Bezpiecznie można było go stosować w temperaturze do +600 °C. Gęstość 100–150 kg/m³. Był to materiał silnie chłonący wodę (nie był hydrofobizowany), często zawierał liczne zanieczyszczenia np. siarką. Dla rozróżnienia wełnę z żużla nazywano też wełną żużlową, a wełnę z kamienia bazaltowego wełną bazaltową. Obecnie są produkowane różne wyroby z wełny mineralnej i są one bezpieczne w stosowaniu. Ponieważ w wyniku kontaktu ze skórą wełna mineralna może wywoływać tymczasowe swędzenie, należy przestrzegać zaleceń producentów. Oznakowania na opakowaniach informują jak należy bezpiecznie instalować te produkty, przykładowo: przy montażu wełny nad głową należy założyć okulary ochronne.

Właściwości wełny mineralnej

• izolacyjność termiczna (niski współczynnik przewodzenia ciepła)
• niepalność i ognioodporność
• zdolność pochłaniania dźwięków
• stabilność kształtu i wymiaru
• sprężystość i wytrzymałość mechaniczna
• odporność biologiczna i chemiczna
• wodoodporność i paroprzepuszczalność

Wady wełny mineralnej

• higroskopijność i nasiąkliwość
• większy ciężar własny od innych materiałów izolujących (większy koszt montażu)

Geneza

Jako genezę powstania pomysłu produkcji wełny mineralnej podaje się wyniki badań wulkanu Kilauea na Hawajach. Podczas erupcji skały były topione i wyrzucane z wielką siłą w powietrze. Stygnąc na silnym wietrze, część lawy zmieniała się we włókna. Miejscowa legenda głosiła, że są to włosy bogini – królowej wulkanu Peleacute, rwącej sobie je z głowy ze złości.

Zobacz też

• izolator ciepła
• pianka poliuretanowa
• poliizocyjanurat
• styropian
• szkło piankowe
• wełna szklana